5.1


अर्जुन उवाच

सन्न्यासं कर्मणां कृष्ण पुनर्योगं च शंससि ।

यच्छ्रेय एतयोरेकं तन्मे ब्रूहि सुनिश्चितम् ॥ १ ॥


arjuna uvāca

sannyāsaṁ karmaṇāṁ kṛṣṇa

punar yogaṁ ca śaṁsasi

yac chreya etayor ekaṁ

tan me brūhi su-niścitam


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


арджунах̣ ува̄ча — Арджуна сказал; 

саннйа̄сам — отвержение; (м, 2.1)

карман̣а̄м — действий; (с, 6.3)

кр̣шн̣а — о Кришна; (м, 8.1)

пунах̣ — снова; (ав)

йогам — преданное служение; (м, 2.1)

ча — также; (ав)

ш́ам̇саси — превозносишь; (лаТ, 2.1) शंस्{कर्तरि;लट्;म;एक;परस्मैपदी;शंसुँ;भ्वादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.0829?type=ting 

йат — которое; (с, 1.1)

ш́рейах̣ — благотворнее; (с, 1.1) 

этайох̣ — из этих двух; (с, 6.2)

экам — одно; (с, 2.1)

тат — то; (с, 2.1)

ме — мне; (асмад, 4.1)

брӯхи — скажи; (лоТ, 2.1) ब्रू{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;ब्रूञ्;अदादिः}

су-ниш́читам — определенно (ав)


पदार्थः padārthaḥ 


सन्न्यासः = ज्ञानयोगः; योगः = कर्मयोगः; कर्मणाम् = यज्ञादीनाम्; सन्न्यासम् = परित्यागम्; पुनः = भूयः; योगं च तेषाम् एव परिग्रहम्; शंससि = ब्रविषि; एतयोः = अनयोः; यत् श्रेयः = यत् हितम्; सु-निश्चितम् = निर्णीतम्; मे ब्रूहि = माम् वद

Sannyāsaḥ = jñānayogaḥ; yogaḥ = karmayogaḥ; karmaṇāṁ = yajñādīnām; sannyāsam = parityāgam; punaḥ = bhūyaḥ; yogaṁ ca teṣām eva parigraham; śaṁsasi = braviṣi; etayoḥ = anayoḥ; yat śreyaḥ = yat hitam; su-niścitam = nirṇītam; me brūhi = mām vada


अन्वय:  anvayaḥ


कृष्ण ! कर्मणां सन्न्यासं पुनः योगं च शंससि । एतयोः यत् श्रेयः तत् सुनिश्चितम् एकं मे ब्रूहि । 

kṛṣṇa ! karmaṇāṃ sannyāsaṃ punaḥ yogaṃ ca śaṃsasi | etayoḥ yat śreyaḥ tat suniścitam ekaṃ me brūhi | 


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


nivārya saṃśayaṃ jiṣṇoḥ karmasaṃnyāsayogayoḥ |
jitendriyasya ca yateḥ pañcame muktimabravīt ||

ajñānasambhūtaṃ saṃśayaṃ jñānāsinā chittvā karmayogamātiṣṭha ityuktam | tatra pūrvāparavirodhaṃ manvāno'rjuna uvāca saṃnyāsamiti | yastvātmaratireva syādityādinā sarvaṃ karmākhilaṃ pārtha ityādinā ca karmasaṃnyāsaṃ kathayasi | jñānāsinā saṃśayaṃ chittvā yogamātiṣṭha iti punaryogaṃ ca kathayasi | na ca karmasaṃnyāsaḥ karmayogaśca ekasyaiva ekadaiva sambhavataḥ viruddhasvarūpatvāt | tasmādetayormadhya ekasminnanuṣṭhātavye sati mama yacchreyaḥ suniścitaṃ tadekaṃ brūhi ||1||


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||5.1|| saṃnyāsaṃ parityāgaṃ karmaṇāṃ śāstrīyāṇām anuṣṭheyaviśeṣāṇāṃ śaṃsasi praśaṃsasi kathayasi ityetat| punaḥ yogaṃ ca teṣāmeva anuṣṭhānam avaśyakartavyaṃtvaṃ śaṃsasi| ataḥ me katarat śreyaḥ iti saṃśayaḥ kiṃ karmānuṣṭhānaṃ śreyaḥ kiṃ vā taddhānam iti| praśasyataraṃ ca anuṣṭheyam| ataśca yat śreyaḥ praśasyataram etayoḥ karmasaṃnyāsakarmayogayoḥ yadanuṣṭhānāt śreyo'vāptiḥ mama syāditi manyase tat ekam anyatarat saha ekapuruṣānuṣṭheyatvāsaṃbhavāt me brūhi suniścitam abhipretaṃ taveti||svābhiprāyam ācakṣāṇo nirṇayāya śrībhagavānuvāca


Перевод


Арджуна сказал: О Кришна, сначала Ты велел мне отказаться от деятельности, а затем дал совет действовать в преданном служении. Прошу Тебя, скажи прямо, какой образ действий лучше.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика