4.40


अज्ञश्चाश्रद्दधानश्च संशयात्मा विनश्यति ।

नायं लोकोऽस्ति न परो न सुखं संशयात्मनः ॥ ४० ॥


ajñaś cāśraddadhānaś ca

saṁśayātmā vinaśyati

nāyaṁ loko ’sti na paro

na sukhaṁ saṁśayātmanaḥ


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


аджн̃ах̣ — невежда, не знающий священных писаний; (м, 1.1)

ча — и; (ав)

аш́раддадха̄нах̣ — не верящий словам шастр; (м, 1.1)

ча — и;  (ав)

сам̇ш́айа-а̄тма̄сомневающийся человек; (м, 1.1)

винаш́йати — падает; (лаТ, 1.1) https://ashtadhyayi.com/dhatu/04.0091 

на — не;  (ав)

айам — этот; (идам, м, 1.1)

локах̣ — мир; (м, 1.1)

асти — существует; (лаТ, 1.1)

на — ни;  (ав)

парах̣ — следующая (жизнь); (м, 1.1)

на — ни;  (ав)

сукхам — счастье; (с, 1.1)

сам̇ш́айа-а̄тманах̣сомневающегося человека (м, 6.1)


अन्वय:  anvayaḥ


अज्ञः च अश्रद्दधानः च संशयात्मा विनश्यति । संशयात्मनः अयं लोकः न परः न सुखं न अस्ति। 

ajñaḥ ca aśraddadhānaḥ ca saṃśayātmā vinaśyati | saṃśayātmanaḥ ayaṃ lokaḥ na paraḥ na sukhaṃ na asti| 


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


jñānādhikāriṇamuktvā tadviparītamanadhikāriṇamāha ajñaśceti | ajño gurūpadiṣṭārthānabhijñaḥ | kathaṃcijjñāne jāte'pi tatrāśraddadhānaśca | jātāyāmapi śraddhāyāṃ mamedaṃ siddhenna veti aṃśayākrāntacittaśca vinaśyate | svārthādbhraśyati | eteṣu triṣvapi saṃśayātmā sarvathā naśyati | yatastasyāyaṃ loko nāsti dhanārjanavivāhādyasiddheḥ | na ca paraloko dharmasyāniṣpatteḥ | na ca sukhaṃ saṃśayenaaiva bhogasyāpyasambhavāt ||40|| 


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||4.40|| ajñaśca anātmajñaśca aśraddadhānaśca guruvākyaśāstreṣu aviśvāsavāṃśca saṃśayātmā ca saṃśayacittaśca vinaśyati| ajñāśraddadhānau yadyapi vinaśyataḥ na tathā yathā saṃśayātmā| saṃśayātmā tu pāpiṣṭhaḥ sarveṣām| katham nāyaṃ sādhāraṇo'pi loko'sti| tathā na paraḥ lokaḥ| na sukham tatrāpi saṃśayotpatteḥ saṃśayātmanaḥ saṃśayacittasya| tasmāt saṃśayo na kartavyaḥ||kasmāt   


Перевод


Но невежественные и неверующие люди, которые сомневаются в словах богооткровенных писаний, не способны обрести сознание Бога. Они опускаются все ниже и ниже. Сомневающаяся душа не знает счастья ни в этом мире, ни в мире ином.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика