4.40
अज्ञश्चाश्रद्दधानश्च संशयात्मा विनश्यति ।
नायं लोकोऽस्ति न परो न सुखं संशयात्मनः ॥ ४० ॥
ajñaś cāśraddadhānaś ca
saṁśayātmā vinaśyati
nāyaṁ loko ’sti na paro
na sukhaṁ saṁśayātmanaḥ
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
аджн̃ах̣ — невежда, не знающий священных писаний; (м, 1.1)
ча — и; (ав)
аш́раддадха̄нах̣ — не верящий словам шастр; (м, 1.1)
ча — и; (ав)
сам̇ш́айа-а̄тма̄ — сомневающийся человек; (м, 1.1)
винаш́йати — падает; (лаТ, 1.1) https://ashtadhyayi.com/dhatu/04.0091
на — не; (ав)
айам — этот; (идам, м, 1.1)
локах̣ — мир; (м, 1.1)
асти — существует; (лаТ, 1.1)
на — ни; (ав)
парах̣ — следующая (жизнь); (м, 1.1)
на — ни; (ав)
сукхам — счастье; (с, 1.1)
сам̇ш́айа-а̄тманах̣ — сомневающегося человека (м, 6.1)
अन्वय: anvayaḥ
अज्ञः च अश्रद्दधानः च संशयात्मा विनश्यति । संशयात्मनः अयं लोकः न परः न सुखं न अस्ति।
ajñaḥ ca aśraddadhānaḥ ca saṃśayātmā vinaśyati | saṃśayātmanaḥ ayaṃ lokaḥ na paraḥ na sukhaṃ na asti|
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
jñānādhikāriṇamuktvā tadviparītamanadhikāriṇamāha ajñaśceti | ajño gurūpadiṣṭārthānabhijñaḥ | kathaṃcijjñāne jāte'pi tatrāśraddadhānaśca | jātāyāmapi śraddhāyāṃ mamedaṃ siddhenna veti aṃśayākrāntacittaśca vinaśyate | svārthādbhraśyati | eteṣu triṣvapi saṃśayātmā sarvathā naśyati | yatastasyāyaṃ loko nāsti dhanārjanavivāhādyasiddheḥ | na ca paraloko dharmasyāniṣpatteḥ | na ca sukhaṃ saṃśayenaaiva bhogasyāpyasambhavāt ||40||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||4.40|| ajñaśca anātmajñaśca aśraddadhānaśca guruvākyaśāstreṣu aviśvāsavāṃśca saṃśayātmā ca saṃśayacittaśca vinaśyati| ajñāśraddadhānau yadyapi vinaśyataḥ na tathā yathā saṃśayātmā| saṃśayātmā tu pāpiṣṭhaḥ sarveṣām| katham nāyaṃ sādhāraṇo'pi loko'sti| tathā na paraḥ lokaḥ| na sukham tatrāpi saṃśayotpatteḥ saṃśayātmanaḥ saṃśayacittasya| tasmāt saṃśayo na kartavyaḥ||kasmāt
Перевод
Но невежественные и неверующие люди, которые сомневаются в словах богооткровенных писаний, не способны обрести сознание Бога. Они опускаются все ниже и ниже. Сомневающаяся душа не знает счастья ни в этом мире, ни в мире ином.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика