4.37
यथैधांसि समिद्धोऽग्निर्भस्मसात्कुरुतेऽर्जुन ।
ज्ञानाग्निः सर्वकर्माणि भस्मसात्कुरुते तथा ॥ ३७ ॥
yathaidhāṁsi samiddho ’gnir
bhasma-sāt kurute ’rjuna
jñānāgniḥ sarva-karmāṇi
bhasma-sāt kurute tathā
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
йатха̄ — как; (ав)
эдха̄м̇си — дрова; (с, 2.3)
самиддхах̣ — ярко горящий; (м, 1.1)
агних̣ — огонь; (м, 1.1)
куруте — превращает; (лаТ, 1.1) https://ashtadhyayi.com/dhatu/08.0010
арджуна — о Арджуна; (м, 8.1)
джн̃а̄на-агних̣ — огонь знания; (м, 1.1)
сарва-карма̄н̣и — все последствия материальной деятельности; (с, 2.3)
куруте — превращает; (лаТ, 1.1)
татха̄ — также (ав)
पदार्थः padārthaḥ
अर्जुन! यथ = येन प्रकारेण, समिद्धः = सन्दीप्तः, अग्निः = वह्निः, एधांसि = काष्ठानि, भस्म-सात् = भस्ममयानि, कुरुते = करोति, तथा = तेन प्रकारेण, ज्ञानाग्निः = ज्ञानरूपः अग्निः, सर्व-कर्माणि = निखिलकर्माणि, भस्म-सात् = भस्ममयानि, कुरुते = विदधाति
Arjuna! Yatha = yena prakāreṇa, samiddhaḥ = sandīptaḥ, agniḥ = vahniḥ, edhāṁsi = kāṣṭhāni, bhasma-sāt = bhasmamayāni, kurute = karoti, tathā = tena prakāreṇa, jñānāgniḥ = jñānarūpaḥ agniḥ, sarva-karmāṇi = nikhilakarmāṇi, bhasma-sāt = bhasmamayāni, kurute = vidadhāti
अन्वय: anvayaḥ
अर्जुन! यथा समिद्धः अग्निः एधांसि भस्मसात् कुरुते, तथा ज्ञानाग्निः सर्वकर्माणि भस्मसात् कुरुते।
arjuna! yathā samiddhaḥ agniḥ edhāṃsi bhasmasāt kurute, tathā jñānāgniḥ sarvakarmāṇi bhasmasāt kurute|
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
samudravatsthitasyaiva pāpasyātilaṅghanamātraṃ, na tu pāpasya nāśaḥ | iti bhrāntiṃ dṛṣṭāntena vārayannāha yathaidhāṃsīti | edhāṃsi kāṣṭhāni pradīpto'gniryathā bhasmībhāvaṃ nayati tathātmajñānamāpanno mumukṣuḥ kālena mahatātmani vindati labhata ityarthaḥ ||37||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||4.37|| yathā edhāṃsi kāṣṭhāni samiddhaḥ samyak iddhaḥ dīptaḥ agniḥ bhasmasāt bhasmībhāvaṃ kurute he arjuna jñānameva agniḥ jñānāgniḥ sarvakarmāṇi bhasmasāt kurute tathā nirbījīkarotītyarthaḥ| na hi sākṣādeva jñānāgniḥ karmāṇi indhanavat bhasmīkartuṃ śaknoti| tasmāt samyagdarśanaṃ sarvakarmaṇāṃ nirbījatve kāraṇam ityabhiprāyaḥ| sāmarthyāt yena karmaṇā śarīram ārabdhaṃ tat pravṛttaphalatvāt upabhogenaiva kṣīyate| ato yāni apravṛttaphalāni jñānotpatteḥ prāk kṛtāni jñānasahabhāvīni ca atītānekajanmakṛtāni ca tānyeva sarvāṇi bhasmasāt kurute||yataḥ evam ataḥ
Перевод
О Арджуна, подобно тому как пламя костра превращает дрова в пепел, огонь знания сжигает дотла все последствия материальной деятельности.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика