4.27
सर्वाणीन्द्रियकर्माणि प्राणकर्माणि चापरे ।
आत्मसंयमयोगाग्नौ जुह्वति ज्ञानदीपिते ॥ २७ ॥
sarvāṇīndriya-karmāṇi
prāṇa-karmāṇi cāpare
ātma-saṁyama-yogāgnau
juhvati jñāna-dīpite
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
сарва̄н̣и — все; (с, 2.3)
индрийа-карма̄н̣и — чувств действия; (с, 2.3)
пра̄н̣а-карма̄н̣и — перемещения жизненного воздуха; (с, 2.3)
ча — также; (ав)
апаре — другие; (м, 1.3)
а̄тма-сам̇йама-йога-агнау — в огонь контроля ума; (м, 7.1)
джухвати — приносят; (лаТ, 1.3) https://ashtadhyayi.com/dhatu/03.0001?type=ting
джн̃а̄на-дӣпите — в стремлении к самоосознанию (м, 7.1)
अन्वय: anvayaḥ
अपरे सर्वाणि इन्द्रियकर्माणि प्राणकर्माणि च ज्ञानदीपिते आत्मसंयमयोगाग्नौ जुह्वति ।
apare sarvāṇi indriyakarmāṇi prāṇakarmāṇi ca jñānadīpite ātmasaṃyamayogāgnau juhvati |
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
kiṃ ca sarvāṇīti | apare dhyānaniṣṭhāḥ | buddhīndriyāṇāṃ śrotrādīnāṃ karmāṇi śravaṇadarśanādīni | karmendriyāṇāṃ vākpāṇyādīnāṃ karmāṇi vacanopādānādīni | prāṇānāṃ ca daśānāṃ karmāṇi | prāṇasya bahirgamanam | apānasyādhonayanam | vyānasya vyānayanamākuñcanaprasāraṇādi | samānasyāśitapītādīnāṃ samunnayanam | udānasyordhvanayanam
udgāre nāga ākhyātaḥ kūrmastūnmīlane smṛtaḥ |
kṛkaraḥ kṣutkaro jñeyo devadatto vijṛmbhaṇe |
na jahāti mṛte kvāpi sarvavyāpī dhanaṃjayaḥ || [ṅheraṇḍasaṃhitā 5.64|
ityevaṃ rūpāṇi juhvati | ātmani saṃyamo dhyānaikāgryam | sa eva yogaḥ | sa evāgniḥ | tasmin jñānena dhyeyaviṣayeṇa dīpite prajvalite dhyeyaṃ samyagjñātvā tasminmanaḥ saṃyamya tāni sarvāṇi karmāṇyuparamayantītyarthaḥ ||27||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||4.27|| sarvāṇi indriyakarmāṇi indriyāṇāṃ karmāṇi indriyakarmāṇi tathā prāṇakarmāṇi prāṇo vāyuḥ ādhyātmikaḥ tatkarmāṇi ākuñcanaprasāraṇādīni tāni ca apare ātmasaṃyamayogāgnau ātmani saṃyamaḥ ātmasaṃyamaḥ sa eva yogāgniḥ tasmin ātmasaṃyamayogāgnau juhvati prakṣipanti jñānadīpite sneheneva pradīpe vivekavijñānena ujjvalabhāvam āpādite juhvati pravilāpayanti ityarthaḥ||
Перевод
Те же, кто желает осознать свое истинное «я» путем обуздания ума и чувств, приносят деятельность всех органов чувств и само дыхание жизни на огонь усмиренного ума.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика