3.7


यस्त्विन्द्रियाणि मनसा नियम्यारभतेऽर्जुन

कर्मेन्द्रियैः कर्मयोगमसक्तः स विशिष्यते ॥ ७ ॥


yas tv indriyāṇi manasā

niyamyārabhate ’rjuna

karmendriyaiḥ karma-yogam

asaktaḥ sa viśiṣyate


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


йах̣ — который; (йад, м, 1.1)

ту — однако; (ав)

индрийа̄н̣и — органы чувств; (с, 2.3)

манаса̄ — умом; (с, 3.1)

нийамйа — обуздав; (ав)

а̄рабхате — начинает; (лаТ, атм, 1.1)

арджуна — о Арджуна; (м, 8.1)

карма-индрийаих̣ — органами деятельности; (с, 3.3)

карма-йогамкарма-йогу; (м, 2.1) [karmācaraṇam - выполнение обязанностей]

асактах̣ — не имеющий привязанностей; (м, 1.1)

сах̣ — он; (тад, 1.1)

виш́ишйате — превосходит (лаТ, кармаНи, 1.1) https://ashtadhyayi.com/dhatu/07.0014 


पदार्थः padārthaḥ


अर्जुन = हे पार्थ! यः तु = यः पुरुषः पुनः। मनसा = चित्तेन। इन्द्रियाणि = नेत्रादीनि। नियम्य =वशीकृत्य। असक्तः = सङ्गरहितः। कर्मेन्द्रियैः = हस्तादिभिः। कर्म-योगम् = कर्माचरणम्। आरभते = प्रारभते। सः = सः पुरुषः। विशिष्यते = उत्कृष्टः भवति 


 arjuna = he pārtha! yaḥ tu = yaḥ puruṣaḥ punaḥ; manasā = cittena; indriyāṇi = netrādīni; niyamya =vaśīkṛtya; asaktaḥ = saṅgarahitaḥ; karmendriyaiḥ = hastādibhiḥ; karma-yogam = karmācaraṇam; ārabhate = prārabhate; saḥ = saḥ puruṣaḥ; viśiṣyate = utkṛṣṭaḥ bhavati 


आकाङ्क्षा ākāṅkṣā


ārabhate 

kaḥ ārabhate? - asaktaḥ ārabhate| 

asaktaḥ kam ārabhate? - asaktaḥ karma-yogam ārabhate| 

asaktaḥ kaiḥ karma-yogam ārabhate? - asaktaḥ karmendriyaiḥ karma-yogam ārabhate|

asaktaḥ kiṃ kṛtvā karmendriyaiḥ karma-yogam ārabhate? - asaktaḥ niyamya karmendriyaiḥ karma-yogam ārabhate|

asaktaḥ kāni niyamya karmendriyaiḥ karma-yogam ārabhate? - asaktaḥ indriyāṇi niyamya karmendriyaiḥ karma-yogam ārabhate|

asaktaḥ indriyāṇi kena niyamya karmendriyaiḥ karma-yogam ārabhate? - asaktaḥ indriyāṇi manasā niyamya karmendriyaiḥ karma-yogam ārabhate|

yaḥ asaktaḥ indriyāṇi manasā niyamya karmendriyaiḥ karma-yogam ārabhate, saḥ kīdṛśaḥ bhavati?

- yaḥ asaktaḥ indriyāṇi manasā niyamya karmendriyaiḥ karma-yogam ārabhate, saḥ viśiṣyate|

asmin śloke sambodhanapadam kim? – arjuna


अन्वय:  anvayaḥ


अर्जुन, यः तु असक्तः इन्द्रियाणि मनसा नियम्य, कर्मेन्द्रियैः कर्म-योगम् रभते, सः विशिष्यते। 

Arjuna, yaḥ tu asaktaḥ indriyāṇi manasā niyamya, karmendriyaiḥ karma-yogam ārabhate, saḥ viśiṣyate


Дословный перевод:

Тот, кто однако непривязанный чувства умом обуздав, совершает карма-йогу, он лучше.


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


etadviparītaḥ karmakartā tu śreṣṭha ityāha yastvindriyāṇīti | yastvindriyāṇi manasā niyamya īśvaraparāṇi kṛtvā karmendriyaiḥ karmarūpaṃ yogamupāyamārabhate'nutiṣṭhati | asaktaḥ phalābhilāṣarahitaḥ san | sa viśiṣyate viśiṣṭo bhavati cittaśuddhyā jñānavān bhavatītyarthaḥ ||7||


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||3.7|| yastu punaḥ karmaṇyadhikṛtaḥ ajñaḥ buddhīndriyāṇi manasā niyamya ārabhate arjuna karmendriyaiḥ vākpāṇyādibhiḥ| kimārabhate ityāha karmayogam asaktaḥ san phalābhisaṃdhivarjitaḥ saḥ viśiṣyate itarasmāt mithyācārāt||yataḥ evam ataḥ


Prabhupada


Но искренний человек, который с помощью ума пытается обуздать чувства и, отказавшись от мирских привязанностей, начинает заниматься карма-йогой [в сознании Кришны], намного превосходит его.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика