3.39
आवृतं ज्ञानमेतेन ज्ञानिनो नित्यवैरिणा ।
कामरूपेण कौन्तेय दुष्पूरेणानलेन च ॥ ३९ ॥
āvṛtaṁ jñānam etena
jñānino nitya-vairiṇā
kāma-rūpeṇa kaunteya
duṣpūreṇānalena ca
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
а̄вр̣там — покрытое; (с, 1.1)
джн̃а̄нам — чистое сознание; (с, 1.1) [viveka-jñānam]
этена — этим; (м, 3.1)
джн̃а̄нинах̣ — того, кто обладает знанием; (м, 6.1)
нитйа-ваирин̣а̄ — вечным врагом; (м, 3.1)
ка̄ма-рӯпен̣а — принявшим форму вожделения; (м, 3.1)
каунтейа — о сын Кунти; (м, 8.1)
душпӯрен̣а — ненасытным; (м, 3.1)
аналена — огнем; (м, 3.1)
ча — также (ав)
आकाङ्क्षा ākāṅkṣā
āvṛtam
kena āvṛtam?
kīdṛśena etena āvṛtam?
kasya nitya-vairiṇā etena āvṛtam?
jñāninаḥ nitya-vairiṇā punaś ca kīdṛśena etena āvṛtam?
jñāninаḥ nitya-vairiṇā kāma-rūpeṇa punaś ca kīdṛśena etena āvṛtam?
jñāninаḥ nitya-vairiṇā kāma-rūpeṇa duṣpūreṇа kena etena āvṛtam?
jñāninаḥ nitya-vairiṇā kāma-rūpeṇa duṣpūreṇа аnalena ca etena kim āvṛtam?
asmin śloke sambodhanapadam kim?
अन्वय: anvayaḥ
कौन्तेय! ज्ञानिनः नित्य-वैरिणा काम-रूपेण दुष्पूरेण अनलेन च एतेन ज्ञानम् आवृतम्।
kaunteya! Jñāninаḥ nitya-vairiṇā kāma-rūpeṇa duṣpūreṇа аnalena ca , etena jñānam āvṛtaṁ.
Дословный перевод:
О сын Кунти, знающего человека вечным врагом в форме вожделения, ненасытным огнем этим знание покрыто.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
idaṃ śabdanirdiṣṭaṃ darśayan vairitvaṃ sphuṭayati āvṛtamiti | idaṃ vivekajñānametena āvṛtam | ajñasya khalu bhogasamaye kāmaḥ sukhahetureva | pariṇāme tu vairitvaṃ pratipadyate | jñāninaḥ punastatkālamapyanarthānusandhānādduḥkhahetureveti nitgyavairiṇetyuktam | kiṃ ca viṣayaiḥ pūryamāṇo'pi yo duṣpūraḥ | āpūryamāṇaṃ tu śokasantāpahetutvādanalatulyaḥ | anena sarvān prati nityavairitvamuktam ||39||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||3.39|| āvṛtam etena jñānaṃ jñāninaḥ nityavairiṇā jñānī hi jānāti anena ahamanarthe prayuktaḥ iti pūrvameva| duḥkhī ca bhavati nityameva| ataḥ asau jñānino nityavairī na tu mūrkhasya| sa hi kāmaṃ tṛṣṇākāle mitramiva paśyan tatkārye duḥkhe prāpte jānāti tṛṣṇayā ahaṃ duḥkhitvamāpāditaḥ iti na pūrvameva| ataḥ jñānina eva nityavairī| kiṃrūpeṇa kāmarūpeṇa kāmaḥ icchaiva rūpamasya iti kāmarūpaḥ tena duṣpūreṇa duḥkhena pūraṇamasya iti duṣpūraḥ tena analena na asya alaṃ paryāptiḥ vidyate ityanalaḥ tena ca||kimadhiṣṭhānaḥ punaḥ kāmaḥ jñānasya āvaraṇatvena vairī sarvasya lokasya ityapekṣāyāmāha jñāte hi śatroradhiṣṭhāne sukhena nibarhaṇaṃ kartuṃ śakyata iti
Prabhupada
Так чистое сознание живого существа, изначально обладающего совершенным знанием, оказывается во власти его вечного врага — вожделения, ненасытного и пылающего, подобно огню.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика