3.28


तत्त्ववित्तु महाबाहो गुणकर्मविभागयोः ।

गुणा गुणेषु वर्तन्त इति मत्वा न सज्ज‍ते ॥ २८ ॥


tattva-vit tu mahā-bāho

guṇa-karma-vibhāgayoḥ

guṇā guṇeṣu vartanta

iti matvā na sajjate


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


таттва-вит — знающий Абсолютную Истину; (м, 1.1)

ту — но; (ав)

маха̄-ба̄хо — о могучерукий; (м, 8.1)

гун̣а-карма-вибха̄гайох̣ — деятельности, производимой под влиянием материальной энергии в различиях; (м, 7.2)

гун̣а̄х̣ — чувства; (м, 1.3)

гун̣ешу — в наслаждениях; (м, 7.3)

вартанте — действуют; (лаТ, 1.3) वृतुँ वर्तने (भ्वादिः आत्मनेपदी  अकर्मकः सेट् द्युतादिः वृतादिः )

ити — так; (ав)

матва̄ — решив; (ав)

на — не; (ав)

саджджате — привязывается (лаТ, 1.1) षस्जँ गतौ (भ्वादिः परस्मैपदी  सकर्मकः सेट् ) [saktiṃ na karoti]


आकाङ्क्षा ākāṅkṣā


na sajjate

kaḥ na sajjate? - tattva-vit tu na sajjate

kayoḥ tattva-vit tu na sajjate? - guṇa-karma-vibhāgayoḥ tattva-vit tu na sajjate

guṇa-karma-vibhāgayoḥ tattva-vit tu kim kṛtvā na sajjate? - guṇa-karma-vibhāgayoḥ tattva-vit tu iti matvā na sajjate

guṇa-karma-vibhāgayoḥ tattva-vit tu kim iti matvā na sajjate? - guṇa-karma-vibhāgayoḥ tattva-vit tu vartante iti matvā na sajjate

guṇa-karma-vibhāgayoḥ tattva-vit tu ke vartante iti matvā na sajjate? - guṇa-karma-vibhāgayoḥ tattva-vit tu gunāḥ vartante iti matvā na sajjate

guṇa-karma-vibhāgayoḥ tattva-vit tu gunāḥ keṣu vartante iti matvā na sajjate? - 

guṇa-karma-vibhāgayoḥ tattva-vit tu gunāḥ guṇeṣu vartante iti matvā na sajjate

asmin śloke sambodhanapadam kim? - mahā-bāho


अन्वय:  anvayaḥ


महाबाहो ! तत्त्ववित् तु गुणाः गुणेषु वर्तन्ते इति मत्वा , गुणकर्मविभागयोः  न सज्ज‍ते। 

mahābāho ! tattvavit tu guṇāḥ guṇeṣu vartante iti matvā , guṇakarmavibhāgayoḥ  na sajjate|


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


vidvāṃstu na tathā manyate ityāha tattvaviditi | nāhaṃ guṇātmaka iti guṇebhya ātmano vibhāgaḥ | na me karmāṇīti karmabhyo'pyātmano vibhāgaḥ | tayorguṇakarmavibhāgayoryastattvaṃ vetti sa tu na kartṛtvābhiniveśaṃ na karoti | tatra hetuḥ guṇā iti | guṇā indriyāṇi guṇeṣu viṣayeṣu vartante nāhamiti matvā ||28|| 


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||3.28|| tattvavit tu mahābāho| kasya tattvavit guṇakarmavibhāgayoḥ guṇavibhāgasya karmavibhāgasya ca tattvavit ityarthaḥ| guṇāḥ karaṇātmakāḥ guṇeṣu viṣayātmakeṣu vartante na ātmā iti matvā na sajjate saktiṃ na karoti||ye punaḥ


Prabhupada


О могучерукий, тот же, кто постиг Абсолютную Истину, никогда не пойдет на поводу у своих чувств и не станет искать чувственных удовольствий, так как прекрасно знает разницу между деятельностью, связанной с преданным служением Господу, и деятельностью ради ее плодов.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика