3.29
प्रकृतेर्गुणसम्मूढाः सज्जन्ते गुणकर्मसु ।
तानकृत्स्नविदो मन्दान्कृत्स्नविन्न विचालयेत् ॥ २९ ॥
prakṛter guṇa-sammūḍhāḥ
sajjante guṇa-karmasu
tān akṛtsna-vido mandān
kṛtsna-vin na vicālayet
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
пракр̣тех̣ — материальной природы; (ж, 6.1)
гун̣а-саммӯд̣ха̄х̣ — гунами обманутые (отождествлением с материей); (м, 1.3)
саджджанте — запутываются; (лаТ, 1.3) षस्जँ गतौ (भ्वादिः परस्मैपदी सकर्मकः सेट् ) [saktiṃ na karoti]
гун̣а-кармасу — в материальной деятельности; (с, 7.3)
та̄н — тех; (тад, 2.3)
акр̣тсна-видах̣ — людей, лишенных знания; (м, 2.3)
манда̄н — ленящихся постичь свою духовную природу; (м, 2.3) [mandaprajñān, mandamatīn]
кр̣тсна-вит — тот, кто обладает истинным знанием; (м, 1.3)
на — не; (ав)
вича̄лайет — должен беспокоить (видхилинГ, Нич, 1.3) https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.0966?tab=nich
आकाङ्क्षा ākāṅkṣā
sajjante
ke sajjante? - guṇa-sammūḍhāḥ sajjante
kasyāḥ guṇa-sammūḍhāḥ sajjante? - prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ sajjante
prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ kutra sajjante? - prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ guṇa-karmasu sajjante
prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ guṇa-karmasu sajjante, tān kiṃ kuryāt? - prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ guṇa-karmasu sajjante, tān na vicālayet
prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ guṇa-karmasu sajjante, tān kaḥ na vicālayet?
prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ guṇa-karmasu sajjante, tān kṛtsna-vit na vicālayet
prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ guṇa-karmasu sajjante, kīdṛśān tān kṛtsna-vit na vicālayet?
prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ guṇa-karmasu sajjante, mandān tān kṛtsna-vit na vicālayet
prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ guṇa-karmasu sajjante, punaś ca kīdṛśān mandān tān kṛtsna-vit na vicālayet?
prakṛteḥ guṇa-sammūḍhāḥ guṇa-karmasu sajjante, akṛtsna-vidaḥ mandān tān kṛtsna-vit na vicālayet
अन्वय: anvayaḥ
प्रकृतेः गुणसम्मूढाः गुणकर्मसु सज्जन्ते । कृत्स्नवित् तान् अकृत्स्नविदः मन्दान् न विचालयेत्।
prakṛteḥ guṇasammūḍhāḥ guṇakarmasu sajjante | kṛtsnavit tān akṛtsnavidaḥ mandān na vicālayet|
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
na buddhibhedamityupasaṃharati prakṛteriti | ye prakṛterguṇaiḥ sattvādibhiḥ saṃmūḍhāḥ santaḥ guṇeṣvindriyeṣu tatkarmasu ca sajjante | tānakṛtsnavido mandānmandamatīn kṛtsnavitsarvajño na vicālayet ||29||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||3.29|| prakṛteḥ guṇaiḥ samyak mūḍhāḥ saṃmohitāḥ santaḥ sajjante guṇānāṃ karmasu guṇakarmasu vayaṃ karma kurmaḥ phalāya iti| tān karmasaṅginaḥ akṛtsnavidaḥ karmaphalamātradarśinaḥ mandān mandaprajñān kṛtsnavit ātmavit svayaṃ na vicālayet buddhibhedakaraṇameva cālanaṃ tat na kuryāt ityarthaḥ||kathaṃ punaḥ karmaṇyadhikṛtena ajñena mumukṣuṇā karma kartavyamiti ucyate
Prabhupada
Обманутые гунами природы, невежественные люди погружаются в материальную деятельность и привязываются к ней. Однако мудрец не должен беспокоить их, хотя он понимает, что из-за отсутствия знания они занимаются деятельностью низшего порядка.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика