2.8
न हि प्रपश्यामि ममापनुद्याद् -
यच्छोकमुच्छोषणमिन्द्रियाणाम् ।
अवाप्य भूभावसपत्नमृद्धं
राज्यं सुराणामपि चाधिपत्यम् ॥ ८ ॥
na hi prapaśyāmi mamāpanudyād
yac chokam ucchoṣaṇam indriyāṇām
avāpya bhūmāv asapatnam ṛddhaṁ
rājyaṁ surāṇām api cādhipatyam
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
на — не; (ав)
хи — безусловно; (ав)
прапаш́йа̄ми — вижу; (лаТ, 3.1)
мама — мою; (асмад, сарв, 6.1)
апанудйа̄т — могло бы устранить; (ашир-лиГ, 1.1) अप_नुद्{कर्तरि;आशीर्लिङ्;प्र;एक;उभयपदी;अप_णुदँ;तुदादिः}
https://ashtadhyayi.com/dhatu/06.0002
йат — которую; (с, 1.1)
ш́окам — скорбь; (м, 2.1)
уччхошан̣ам — иссушающую; (м, 2.1)
индрийа̄н̣а̄м — чувства; (с, 6.3)
ава̄пйа — получив; (ав)
бхӯмау — на Земле; (ж, 7.1)
асапатнам — без соперников; (м, 2.1)
р̣ддхам — процветающее; (с, 2.1)
ра̄джйам — царство; (с, 2.1)
сура̄н̣а̄м — полубогов; (м, 6.3)
апи — даже; (ав)
ча — также; (ав)
а̄дхипатйам — власть (с, 2.1)
अन्वय: anvayaḥ
भूमौ असपत्नम् ऋद्धं राज्यम् अवाप्य, सुराणाम् अधिपत्यं च अपि, यत् मम इन्द्रियाणाम् उच्छोषणं शोकम् अपनुद्यात् न हि प्रपश्यामि।
bhūmau asapatnam ṛddhaṃ rājyam avāpya, surāṇām adhipatyaṃ ca api, yat mama indriyāṇām ucchoṣaṇaṃ śokam apanudyāt - na hi prapaśyāmi|
Дословный перевод:
На земле не знающее соперников, процветающее царство обретя, и даже власть как у полубогов, моих чувств иссушающее горе что могло бы устранить, я не вижу.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
tvameva vicārya yadyuktaṃ tatkurviti cet, tatrāha na hi prapaśyāmīti | indriyāṇāmucchoṣaṇamatiśoṣaṇakaraṃ madīyaṃ śokaṃ yatkarma apanudyātapanayettadahaṃ na prapaśyāmīti | yadyapi bhūmau niṣkaṇṭakaṃ samṛddhaṃ rājyaṃ prāpsyāmi | tathā surendratvamapi yadi prāpsyāmi evamabhīṣṭaṃ tattatsarvamavāpyāpi śokāpanodanopāyaṃ na prapaśyāmītyanvayaḥ ||8||
Prabhupada
Я не знаю, как совладать с этой иссушающей меня скорбью. Я не смогу избавиться от нее, даже если завоюю процветающее земное царство, которому не будут грозить никакие враги, и обрету власть, какой обладают небожители.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика