2.4
अर्जुन उवाच
कथं भीष्ममहं संख्ये द्रोणं च मधुसूदन ।
इषुभिः प्रतियोत्स्यामि पूजार्हावरिसूदन ॥ ४ ॥
arjuna uvāca
kathaṁ bhīṣmam ahaṁ saṅkhye
droṇaṁ ca madhusūdana
iṣubhiḥ pratiyotsyāmi
pūjārhāv ari-sūdana
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
арджунах̣ ува̄ча — Арджуна сказал; (м, 1.1) (лиТ, 1.1)
катхам — как; (ав)
бхӣшмам — Бхишму; (м, 2.1)
ахам — я; (асмад, сарв, 1.1)
сан̇кхйе — в бою; (с, 7.1)
дрон̣ам — Дрону; (м, 2.1)
ча — также; (ав)
мадху-сӯдана — убивший демона Мадху; (м, 8.1)
ишубхих̣ — стрелами; (м, 3.3)
пратийотсйа̄ми — поражу ответным ударом; (лРТ, 3.1) {कर्तरि;लृट्;उ;एक;परस्मैपदी;प्रति_युधँ;दिवादिः} (अत्र परस्मैपदित्वेन आर्षः)
пӯджа̄-архау — достойных поклонения; (м, 2.2)
ари-сӯдана — о победитель врагов (м, 8.1)
आकाङ्क्षा ākāṅkṣā
pratiyotsyāmi (буду контратаковать)
kutra pratiyotsyāmi? (где буду контратаковать?) - saṅkhye pratiyotsyāmi (в бою буду контратаковать)
saṅkhye kaṃ pratiyotsyāmi? (в бою кого буду контратаковать?) - saṅkhye bhīṣmaṁ pratiyotsyāmi (в бою Бхишму буду контратаковать)
saṅkhye bhīṣmaṁ punaś ca kaṃ pratiyotsyāmi? (в бою Бхишму и еще кого буду контратаковать?) - saṅkhye bhīśmaṁ dronaṁ ca pratiyotsyāmi
(в бою Бхишму и Дрону буду контратаковать)
saṅkhye kidṛśau bhīṣmaṁ dronaṁ ca pratiyotsyāmi? (в бою каких Бхишму и Дрону буду контратаковать?) - saṅkhye pūjārhau bhīśmaṁ dronaṁ ca pratiyotsyāmi (в бою достойных поклонения Бхишму и Дрону буду контратаковать)
saṅkhye pūjārhau bhīṣmaṁ dronaṁ ca kaiḥ pratiyotsyāmi? (в бою достойных поклонения Бхишму и Дрону чем буду контратаковать?) -
saṅkhye pūjārhau bhīśmaṁ dronaṁ ca iṣubhiḥ pratiyotsyāmi (в бою достойных поклонения Бхишму и Дрону стрелами буду контратаковать)
saṅkhye kathaṁ pūjārhau bhīṣmaṁ dronaṁ ca iṣubhiḥ pratiyotsyāmi? (в бою как достойных поклонения Бхишму и Дрону стрелами буду контратаковать?)
asmin śloke sambodhana pade ke? (в этом стихе обращения какие?) - madhusūdana , ari-sūdana
अन्वय: anvayaḥ
हे मधुसूदन! अहं सङ्ख्ये कथम् इषुभिः पूजार्हौ भीष्मं द्रोणं च प्रतियोत्स्यामि ? अरि-सूदन!
he madhusūdana! ahaṃ saṅkhye katham iṣubhiḥ pūjārhau bhīṣmaṃ droṇaṃ ca pratiyotsyāmi ? ari-sūdana!
Дословный перевод:
О убийца демона Мадху! Я в этой битве как смогу стрелами на достойных поклонения Бхишму и Дрону нападать, о покоритель врагов?
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
nāhaṃ kātaratvena yuddhātuparato'smi, kintu yuddhasya anyāyyatvādadharmyatvāccetyāha arjuna uvāca kathamiti | bhīṣmadroṇau pūjārhau pūjāyāmarho yogyau tau prati kathamahaṃ yotsyāmi, tatrāpi iṣubhiḥ yatra vācāpi yotsyāmīti vaktumanucitaṃ tatra bāṇaiḥ kathaṃ yotsyāmītyarthaḥ | he arisūdana śatrumardana ||4||
Prabhupada
Арджуна сказал: О покоритель врагов, сразивший демона Мадху, могу ли я выпускать стрелы в таких людей, как Бхишма и Дрона, которых я должен боготворить?
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика