Tattva Jignasu - БГ 2.29

भक्त्य‍ा मामभिजानाति यावान्यश्चास्मि तत्त्वत: । ततो मां तत्त्वतो ज्ञात्वा विशते तदनन्तरम् ॥18.55॥ Постичь Меня в Таттве можно только с помощью Бхакти

YouTube

Tattva Jignasu

Глава 2

2.28

2.30

2.29

आश्चर्यवत्पश्यति कश्चिदेनम्

आश्चर्यवद्वदति तथैव चान्यः ।

आश्चर्यवच्च‍ैनमन्यः श‍ृणोति

श्रुत्वाप्येनं वेद न चैव कश्चित् ॥ २९ ॥

āścarya-vat paśyati kaścid enam

āścarya-vad vadati tathaiva cānyaḥ

āścarya-vac cainam anyaḥ śṛṇoti

śrutvāpy enaṁ veda na caiva kaścit

पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов

а̄ш́чарйа-ват — как на чудо; (ав)

паш́йати — смотрит; (лаТ, 1.1)

каш́чит — один; (м, 1.1)

энам — на него (душу); (м, 2.1)

а̄ш́чарйа-ват — как о чуде; (ав)

вадати — говорит; (лаТ, 1.1)

татха̄ — таким образом; (ав)

эва ча — безусловно; (ав)

анйах̣ — другой; (м, 1.1)

а̄ш́чарйа-ват — как о чуде; (ав)

ча — также; (ав)

энам — о нем (душе); (м, 2.1)

анйах̣ — другой; (м, 1.1)

ш́р̣н̣оти — слышит; (лаТ, 1.1) https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.1092?type=ting

ш́рутва̄ — услышав; (ав)

апи — даже; (ав)

энам — его (душу); (м, 2.1)

веда — знает; (лаТ, 1.1) https://ashtadhyayi.com/dhatu/02.0059?type=ting

на — не; (ав)

ча — и; (ав)

эва — безусловно; (ав)

каш́чит — другой (м, 1.1)

आकाङ्क्षा ākāṅkṣā

paśyati

kaḥ paśyati? (кто?)

kaścid kaṁ paśyati? (кого/что?)

kaścid enaṁ kathaṁ paśyati? (как?)

tatha еva vadati

tatha еva kaḥ vadati? (кто?)

tatha еva аnyaḥ са kathaṁ vadati? (как?)

śṛṇoti

kaḥ śṛṇoti? (кто?)

anyaḥ kaṁ śṛṇoti? (кого/что?)

anyaḥ enaṁ kathaṁ śṛṇoti? (как?)

na veda

kaḥ na veda? (кто?)

kaścit kaṁ na veda? (кого/что?)

kaścit kiṁ kṛtvā enaṁ na veda? (что сделав?)

अन्वय: anvayaḥ

कश्चिद् एनम् आश्चर्य-वत् पश्यति , तथा एव अन्यः च आश्चर्य-वद् वदति , अन्यः च एनम् आश्चर्य-वत् शृणोति , कश्चित् एनं श्रुत्वा अपि न च एव वेद

kaścid enam āścarya-vat paśyati , tathā еva аnyaḥ са āścarya-vad vadati , anyaḥ ca enam āścarya-vat śṛṇoti , kaścit enaṁ śrutvā аpi na ca eva veda

Дословный перевод:

Кто-то на эту душу как на чудо смотрит, точно так же другой как о чуде говорит, другой о ней как о чуде слушает, кто-то о ней даже услышав, не знает

The Subodhinī commentary by Śrīdhara

kutastarhi vidvāṃso'pi loke śocanti ? ātmājñānādeva ityāśayenātmano durvijñeyatvamāha āścaryavadityādi | kaścidenamātmānaṃ śāstrācāryopadeśābhyāṃ paśyannāścaryavatpaśyati | sarvagatasya nityajñānānadasvabhāvasyātmanaḥ alaukikatvādaindrajālikavadghaṭamānaṃ paśyanniva vismayena paśyati asambhāvanābhibhūtatvāt | tathā āścaryavadanyo vadati ca | śṛṇoti cānyaḥ | kaścitpunaḥ viparītabhāvanābhibhūtaḥ śrutvāpi naiva veda | caśabdāduktvāpi na dṛṣṭvāpi na samyagvedeti draṣṭavyam ||29||

Перевод Prabhupada

Одни смотрят на душу как на чудо, другие говорят о ней как о чуде, третьи слышат, что она подобна чуду, а есть и такие, кто, даже услышав о душе, не могут постичь ее.

व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика

सन्धिः

कश्चिदेनम् - कश्चित् + एनम् - जश्त्वसन्धिः

आश्चर्यवद्वदति - आश्चर्यवत् + वदति - जश्त्वसन्धिः

तथैव - तथा + एव - वृद्धिसन्धिः

चैव - च + एव - वृद्धिसन्धिः

चान्यः - च + अन्यः - सवर्णदीर्घसन्धिः

श्रुत्वापि - श्रुत्वा + अपि - सवर्णदीर्घसन्धिः

आश्चर्यवच्च - आश्चर्यवत् + च - श्चुत्वसन्धिः

अप्येनम् - अपि + एनम् - यण् सन्धिः

कृदन्तः

श्रुत्वा - श्रु + क्त्वा

आश्चर्य - आ + चर (गतौ) + यत् । सुट् (६-१-१४०) https://ashtadhyayi.com/kosha?search=Azcarya

०१.१०९२ (कौमुदीधातुः-९४२) श्रु श्रवणे (भ्वादिः परस्मैपदी सकर्मकः अनिट्)

कर्तरि लट्लकारः (परस्मैपदम्)

शृणोति शृणुतः शृण्वन्ति

शृणोषि शृणुथः शृणुथ

शृणोमि शृण्वः , शृणुवः शृण्मः , शृणुमः

०२.००५९ (कौमुदीधातुः-१०६४) विदँ ज्ञाने (अदादिः परस्मैपदी सकर्मकः सेट्)

विद्

कर्तरि लट्लकारः (परस्मैपदम्)

वेद , वेत्ति विदतुः , वित्तः विदन्ति , विदुः

वेत्थ , वेत्सि विदथुः , वित्थः विद , वित्थ

वेद , वेद्मि विद्व , विद्वः विद्म , विद्मः

sandhiḥ

kaścidenam - kaścit + enam - jaśtvasandhiḥ

āścaryavadvadati - āścaryavat + vadati - jaśtvasandhiḥ

tathaiva - tathā + eva - vṛddhisandhiḥ

caiva - ca + eva - vṛddhisandhiḥ

cānyaḥ - ca + anyaḥ - savarṇadīrghasandhiḥ

śrutvāpi - śrutvā + api - savarṇadīrghasandhiḥ

āścaryavacca - āścaryavat + ca - ścutvasandhiḥ

apyenam - api + enam - yaṇ sandhiḥ

kṛdantaḥ

śrutvā - śru + ktvā

āścarya - ā + cara (gatau) + yat | suṭ (6-1-140) https://ashtadhyayi.com/kosha?search=Azcarya

01.1092 (kaumudīdhātuḥ-942) śru śravaṇe (bhvādiḥ parasmaipadī sakarmakaḥ aniṭ)

kartari laṭlakāraḥ (parasmaipadam)

śṛṇoti śṛṇutaḥ śṛṇvanti

śṛṇoṣi śṛṇuthaḥ śṛṇutha

śṛṇomi śṛṇvaḥ , śṛṇuvaḥ śṛṇmaḥ , śṛṇumaḥ

02.0059 (kaumudīdhātuḥ-1064) vidaँ jñāne (adādiḥ parasmaipadī sakarmakaḥ seṭ)

vid

kartari laṭlakāraḥ (parasmaipadam)

veda , vetti vidatuḥ , vittaḥ vidanti , viduḥ

vettha , vetsi vidathuḥ , vitthaḥ vida , vittha

veda , vedmi vidva , vidvaḥ vidma , vidmaḥ

Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya

English Translation Of Sri Shankaracharya's Sanskrit Commentary By Swami Gambirananda

(anvaya, grammar part and notes are done by us during study)

||2.29||

आश्चर्यवत् आश्चर्यम् अदृष्टपूर्वम् अद्भुतम् अकस्माद्दृश्यमानं तेन तुल्यं आश्चर्यवत् आश्चर्यमिति एनम् आत्मानं पश्यति कश्चित् । आश्चर्यवत् एनं वदति तथैव च अन्यः । आश्चर्यवच्च एनमन्यः शृणोति । श्रुत्वा दृष्ट्वा उक्त्वापि एनमात्मानं वेद न चैव कश्चित् । अथवा योऽयमात्मानं पश्यति स आश्चर्यतुल्यः, यो वदति यश्च शृणोति सः अनेकसहस्रेषु कश्चिदेव भवति । अतो दुर्बोध आत्मा इत्यभिप्रायः ॥ २९ ॥
अथेदानीं प्रकरणार्थमुपसंहरन्ब्रूते —

āścaryavat āścaryam adṛṣṭapūrvam adbhutam akasmāddṛśyamānaṃ tena tulyaṃ āścaryavat āścaryamiti enam ātmānaṃ paśyati kaścit | āścaryavat enaṃ vadati tathaiva ca anyaḥ | āścaryavacca enamanyaḥ śṛṇoti | śrutvā dṛṣṭvā uktvāpi enamātmānaṃ veda na caiva kaścit | athavā yo'yamātmānaṃ paśyati sa āścaryatulyaḥ, yo vadati yaśca śṛṇoti saḥ anekasahasreṣu kaścideva bhavati | ato durbodha ātmā ityabhiprāyaḥ || 29 ||

athedānīṃ prakaraṇārthamupasaṃharanbrūte —

2.29 'This Self under discussion is inscrutable. Why should I blame you alone regarding a thing that is a source of delusion to all!' How is this Self inscrutable? [It may be argued that the Self is the object of egoism. The answer is: Although the individualized Self is the object of egoism, the absolute Self is not.] This is being answered in, 'Someone visualizes It as a wonder,' etc. Kascit, someone; pasyati, visualizes; enam, It, the Self; ascaryavat, as a wonder, as though It were a wonder a wonder is something not seen before, something strange, something seen all on a sudden; what is comparable to that is ascarya-vat; ca, and; tatha, similarly; eva, indeed; kascit, someone; anyah, else; vadati, talks of It as a wonder. And someone else srnoti, hears of It as a wonder. And someone, indeed, na, does not; veda, realize It; api, even; srutva, after hearing, seeing and speaking about It. Or, (the meaning is) he who sees the Self is like a wonder. He who speaks of It and the who hears of It is indeed rare among many thousands. Therefore, the idea is that the Self is difficult to understand. Now, in the course of concluding the topic under discussion, [viz the needlessness of sorrow and delusion,from the point of view of the nature of things.] He says, 'O descendant of Bharata, this embodied Self', etc.