18.48


सहजं कर्म कौन्तेय सदोषमपि न त्यजेत् ।

सर्वारम्भा हि दोषेण धूमेनाग्न‍िरिवावृता: ॥ ४८ ॥


saha-jaṁ karma kaunteya

sa-doṣam api na tyajet

sarvārambhā hi doṣeṇa

dhūmenāgnir ivāvṛtāḥ


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


саха-джам — естественную (рожденную вместе); (с, 2.1) 

карма — деятельность; (с, 2.1) 

каунтейа — о сын Кунти; (м, 8.1)

са-дошам — имеющую изъян; (с, 2.1) 

апи — хотя; 

на — не; 

тйаджет — пусть отвергнет; (видхилиГ, 1.1) त्यज्{कर्तरि;विधिलिङ्;प्र;एक;परस्मैपदी;त्यजँ;भ्वादिः}https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.1141?type=ting 

сарва-а̄рамбха̄х̣ — все начинания; (м, 1.3)

хи — ведь; 

дошен̣а — изъяном; (м, 3.1)

дхӯмена — дымом; (м, 3.1)

агних̣ — огонь; (м, 1.1)

ива — как; 

а̄вр̣та̄х̣ — покрыты (м, 1.3)


अन्वय:  anvayaḥ


कौन्तेय! सदोषमपि सहजं कर्म न त्यजेत्। धूमेन हि अग्निः इव सर्वारम्भाः दोषेण आवृताः।

kaunteya! sadoṣamapi sahajaṃ karma na tyajet| dhūmena hi agniḥ iva sarvārambhāḥ doṣeṇa āvṛtāḥ|


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


yadi punaḥ sāṅkhyadṛṣṭya svadharme hiṃsālakṣaṇaṃ doṣaṃ matvā paradharmaṃ śreṣṭhaṃ manyase tarhi sadoṣatvaṃ paradharme'pi tulyamityāśayenāha sahajamiti | sahajaṃ svabhāvavihitaṃ karma sadoṣamapi na tyajet | hi yasmātsarve'pyārambhāḥ dṛṣṭādṛṣṭārthāni sarvāṇyapi karmāṇi doṣeṇa kenacidāvṛtā vyāptā eva | yathā sahajena dhūmenāgnirāvṛta itivat | ato yathāgnerdhūmarūpaṃ doṣamapākṛtya pratāpa eva tamaḥśītādinivṛttaye sevyate tathā karmaṇo'pi doṣāṃśaṃ vihāya guṇāṃśa eva sattvaśuddhaye sevyata ityarthaḥ ||48|| 


Перевод


Всякое действие несет в себе изъян, подобно огню, который всегда покрыт дымом. Поэтому, о сын Кунти, никто не должен отказываться от обязанностей, порожденных его природой, сколько бы изъянов они в себе ни несли.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика