18.39
यदग्रे चानुबन्धे च सुखं मोहनमात्मन: ।
निद्रालस्यप्रमादोत्थं तत्तामसमुदाहृतम् ॥ ३९ ॥
yad agre cānubandhe ca
sukhaṁ mohanam ātmanaḥ
nidrālasya-pramādotthaṁ
tat tāmasam udāhṛtam
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
йат — которое; (c, 1.1)
агре — в начале; (c, 7.1)
ча — также;
анубандхе — в конце; (м, 7.1)
ча — также;
сукхам — счастье; (c, 1.1)
моханам — призрачное; (c, 1.1)
а̄тманах̣ — души; (м, 6.1)
нидра̄-а̄ласйа-прама̄да-уттхам — из сна, лени и невнимательности возникшее; (c, 1.1) [pramādaḥ anavadhānatā]
тат — то; (c, 1.1)
та̄масам — относящееся к гуне невежества; (c, 1.1)
уда̄хр̣там — называемое (c, 1.1)
अन्वय: anvayaḥ
यत् सुखम् अग्रे च अनुबन्धे च आत्मनः मोहनं निद्रालस्यप्रमादोत्थं तत् तामसम् उदाहृतम्।
yat sukham agre ca anubandhe ca ātmanaḥ mohanaṃ nidrālasyapramādotthaṃ tat tāmasam udāhṛtam|
or
nidrālasya-pramādotthaṁ (nidrā, ālasyam, pramādaḥ anavadhānatā tebhyaḥ utpannaṁ) yat sukham agre anubandhe (pariṇāme) ca ātmanaḥ mohanaṁ (moha-karaṁ), tat tāmasam udāhṛtam.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
tāmasaṃ sukhamāha yaditi | agre ca prathamakṣaṇe'nubandhe ca paścādapi yatsukhamātmano mohakaram | tadevāha nidrā ālasyaṃ ca pramādaśca kartavyārthāvadhāraṇarāhityena manogrāhyametebhya uttiṣṭhati yatsukhaṃ tattāmasamudāhṛtam ||39||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||18.39|| --,yat agre ca anubandhe ca avasānottarakāle ca sukhaṃ mohanaṃ mohakaram ātmanaḥ nidrālasyapramādotthaṃ nidrā ca ālasyaṃ ca pramādaśca tebhyaḥ samuttiṣṭhatīti nidrālasyapramādottham? tat tāmasam udāhṛtam||atha idānīṃ prakaraṇopasaṃhārārthaḥ ślokaḥ ārabhyate --,
Перевод
А счастье, которое ослепляет человека, лишая его возможности постичь природу души, обманчивое в начале и в конце, порожденное сном, ленью и иллюзией, — такое счастье называют счастьем в гуне невежества.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика