18.26


मुक्तसङ्गोऽनहंवादी धृत्युत्साहसमन्वित: ।

सिद्ध्यसिद्ध्योर्निर्विकार: कर्ता सात्त्विक उच्यते ॥ २६ ॥


mukta-saṅgo ’nahaṁ-vādī

dhṛty-utsāha-samanvitaḥ

siddhy-asiddhyor nirvikāraḥ

kartā sāttvika ucyate


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


мукта-сан̇гах̣ — освобожденный от связи с материей; (м, 1.1)

анахам-ва̄дӣ — не имеющий ложного эго; (м, 1.1)

дхр̣ти-утса̄ха-саманвитах̣ — решимостью и огромным энтузиазмом наделенный; (м, 1.1)

сиддхи-асиддхйох̣ — в успехе и неудаче; (ж, 7.2)

нирвика̄рах̣ — неизменный; (м, 1.1)

карта̄ — совершающий действия; (м, 1.1)

са̄ттвиках̣ — относящийся к гуне благости; (м, 1.1)

учйате — считается (лаТ, кармаНи, 1.1) वच्{कर्मणि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;वचँ;अदादिः}


अन्वय:  anvayaḥ


मुक्तसङ्गः धृत्युत्साहसमन्वितः अनहंवादी सिद्ध्यसिद्ध्योः निर्विकारः कर्ता सात्विकः उच्यते। 

muktasaṅgaḥ dhṛtyutsāhasamanvitaḥ anahaṃvādī siddhyasiddhyoḥ nirvikāraḥ kartā sātvikaḥ ucyate| 

or

mukta-saṅgaḥ (phalāsakti-śūnyaḥ), anahaṁ-vādī (kartṛtvābhimāna-rahitaḥ), dhṛty-utsāha-samanvitaḥ (dhṛtyā dhairyeṇa, utsāhena ca samanvitaḥ yuktaḥ), siddhy-asiddhyoḥ nirvikāraḥ (ārabdhasya karmaṇaḥ siddhau asiddhau ca nirvikāraḥ harṣa-viṣāda-śūnyaḥ) kartā sāttvikaḥ ucyate.


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


kartāraṃ trividhamāha muktasaṅga iti tribhiḥ | muktasaṅgastyaktābhiniveśaḥ | anahaṃvādī garvoktirahitaḥ | dhṛtirdhairyam | utsāha udyamaḥ | tābhyāṃ samanvitaḥ saṃyuktaḥ | ārabdhasya karmaṇaḥ siddhāvasiddhau ca nirvikāro harṣaviṣādaśūnyaḥ | evambhūtaḥ kartā sāttvika ucyate ||26|| 


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||18.26|| --,muktasaṅgaḥ muktaḥ parityaktaḥ saṅgaḥ yena saḥ muktasaṅgaḥ? anahaṃvādī na ahaṃvadanaśīlaḥ? dhṛtyutsāhasamanvitaḥ dhṛtiḥ dhāraṇam utsāhaḥ udyamaḥ tābhyāṃ samanvitaḥ saṃyuktaḥ dhṛtyutsāhasamanvitaḥ? siddhyasiddhyoḥ kriyamāṇasya karmaṇaḥ phalasiddhau asiddhau ca siddhyasiddhyoḥ nirvikāraḥ? kevalaṃ śāstrapramāṇena prayuktaḥ na phalarāgādinā yaḥ saḥ nirvikāraḥ ucyate| evaṃbhūtaḥ kartā yaḥ saḥ sāttvikaḥ ucyate||  


Перевод


Тот, кто исполняет свой долг с великой решимостью и энтузиазмом, без соприкосновения с гунами материальной природы и без ложного эго, кто остается невозмутимым в успехе и неудаче, действует в гуне благости.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика