18.23
नियतं सङ्गरहितमरागद्वेषत: कृतम् ।
अफलप्रेप्सुना कर्म यत्तत्सात्त्विकमुच्यते ॥ २३ ॥
niyataṁ saṅga-rahitam
arāga-dveṣataḥ kṛtam
aphala-prepsunā karma
yat tat sāttvikam ucyate
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
нийатам — упорядоченная; (c, 1.1) [nityam]
сан̇га-рахитам — без привязанности; (c, 1.1)
ара̄га-двешатах̣ — без любви или ненависти; (ав)
кр̣там — выполняемая; (c, 1.1)
апхала-препсуна̄ — тот, кто не стремится насладиться плодами; (м, 3.1)
карма — деятельность; (c, 1.1)
йат — которая; (c, 1.1)
тат — та; (c, 1.1)
са̄ттвикам — относящаяся к гуне благости; (c, 1.1)
учйате — называется (лаТ, кармаНи, 1.1) वच्{कर्मणि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;वचँ;अदादिः}
अन्वय: anvayaḥ
अफलप्रेप्सुना अरागद्वेषतः नियतं सङ्गरहितं यत् कृतं कर्म, तत् सात्त्विकम् उच्यते।
aphalaprepsunā arāgadveṣataḥ niyataṃ saṅgarahitaṃ yat kṛtaṃ karma, tat sāttvikam ucyate|
or
aphala-prepsunā (phala-kāmanā-rahitena puruṣeṇa) niyataṁ (nityam avaśya-kartavyatayā vihitaṁ) saṅga-rahitam (anāsaktam) arāgadveṣataḥ yat kṛtaṁ (bhavati), tat karma sāttvikam ucyate
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
idānīṃ trividhaṃ karmāha niyatam iti tribhiḥ | niyataṃ nityatayā vihitam | saṅgarahitamabhiniveśaśūnyam | arāgadveṣataḥ putrādiprītyā vāśatrudveṣeṇa vā yatkṛtaṃ na bhavati | phalaṃ prāptumicchatīti phalaprepsuḥ | tadvilakṣaṇena niṣkāmeṇa kartrā yatkṛtaṃ karma tatsāttvikamucyate ||23||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||18.23|| --,niyataṃ nityaṃ saṅgarahitam āsaktivarjitam arāgadveṣataḥkṛtaṃ rāgaprayuktena dveṣaprayuktena ca kṛtaṃ rāgadveṣataḥkṛtam? tadviparītam arāgadveṣataḥkṛtam? aphalaprepsunā phalaṃ prepsatīti phalaprepsuḥ phalatṛṣṇaḥ tadviparītena aphalaprepsunā kartrā kṛtaṃ karma yat? tat sāttvikam ucyate||
Перевод
Упорядоченную деятельность, которой занимаются без привязанности, любви и ненависти или желания насладиться ее плодами, называют деятельностью в гуне благости.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика