6
कर्षयन्त: शरीरस्थं भूतग्राममचेतस: ।
मां चैवान्त: शरीरस्थं तान्विद्ध्यासुरनिश्चयान् ॥ ६ ॥
karṣayantaḥ śarīra-sthaṁ
bhūta-grāmam acetasaḥ
māṁ caivāntaḥ-śarīra-sthaṁ
tān viddhy āsura-niścayān
каршайантах̣ — истязающие; (м, 1.3)
ш́арӣра-стхам — находящихся в теле; (м, 2.1)
бхӯта-гра̄мам — совокупность материальных элементов; (м, 2.1)
ачетасах̣ — обладающие ущербным разумом; (м, 1.3)
ма̄м — Меня; (2.1)
ча — также;
эва — безусловно;
антах̣-ш́арӣра-стхам — внутри тела находящегося; (м, 2.1)
та̄н — тех; (м, 2.3)
виддхи — знай; (лоТ, 2.1)
а̄сура-ниш́чайа̄н — демонов (м, 2.3)
अन्वय: anvayaḥ
दम्भ-अहंकार-संयुक्ताः काम-राग-बल-अन्विताः अचेतसः शरीरस्थम् भूत-ग्रामम् अन्तः-शरीरस्थम् माम् च एव कर्षयन्तः ये जनाः,
अशास्त्र-विहितम् घोरम् तपः तप्यन्ते, तान् आसुर-निश्चयान् विद्धि ।
dambha-ahaṃkāra-saṃyuktāḥ kāma-rāga-bala-anvitāḥ acetasaḥ śarīrastham bhūta-grāmam antaḥ-śarīrastham mām ca eva karṣayantaḥ ye janāḥ,
aśāstra-vihitam ghoram tapaḥ tapyante, tān āsura-niścayān viddhi |
или
dambhā ’haṅkāra-saṁyuktāḥ kāma-rāga-balānvitāḥ ye acetasaḥ (avivekinaḥ) janāḥ śarīra-sthaṁ bhūta-grāmam antaḥ-śarīra-sthaṁ māṁ ca karśayantaḥ (kṛśaṁ kurvantaḥ) aśāstra-vihitaṁ (śāstra-viruddhaṁ) ghoraṁ tapaḥ tapyante, tān āsura-niścayān viddhi.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
rājasatāmaseṣvapi punarviśeṣāntaramāha aśāstravihitamiti dvābhyām | śāstravidhimajānanto'pi kecitprācīnapuṇyasaṃskāreṇa uttamāḥ sāttvikā eva bhavanti | kecinmadhyamā rājasā bhavanti | adhamāstu tāmasā bhavanti | ye punaratyantaṃ mandabhāgyāste gatānugatyā pāṣaṇḍasaṅgena ca tadācārānuvartinaḥ santo'śāstravihitaṃ ghoraṃ bhūtabhayaṅkaraṃ tapastapyante kurvanti | tatra hetavaḥ dambhāhaṅkārābhyāṃ saṃyuktāḥ | tathā kāmo'bhilāṣaḥ | rāga āsaktiḥ | balamāgrahaḥ | etairanvitāḥ santaḥ | tānāsuraniścayān vidvītyuttareṇānvayaḥ ||5||
kiṃ ca karśayanta iti | śarīrasthaṃ prārambhakatvena dehe sthitaṃ bhūtānāṃ pṛthivyādīnāṃ grāmaṃ samūhaṃ karśayanto vṛthaiva upavāsādibhiḥ kṛśaṃ kurvanto'cetaso'vivekinaḥ | māṃ cāntaryāmitayāntaḥśarīrasthaṃ dehamadhye sthitaṃ madājñālaṅghanenaiva karśayantaḥ | evaṃ ye tapaścaranti tānāsuraniścayān | āsuro'tikrūro niścayo yeṣāṃ tān viddhi ||6||
Тех, кто совершает суровую аскезу, не рекомендованную в священных писаниях, делая это из гордости или эгоизма, тех, кем движут вожделение и привязанность, кто по глупости истязает свое материальное тело и находящуюся в нем Сверхдушу, называют демонами.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика