17.23
ॐ तत्सदिति निर्देशो ब्रह्मणस्त्रिविध: स्मृत: ।
ब्राह्मणास्तेन वेदाश्च यज्ञाश्च विहिता: पुरा ॥ २३ ॥
oṁ tat sad iti nirdeśo
brahmaṇas tri-vidhaḥ smṛtaḥ
brāhmaṇās tena vedāś ca
yajñāś ca vihitāḥ purā
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
ом̇ — символ Всевышнего; (ав)
тат — то; (с, 1.1)
сат — вечное; (с, 1.1)
ити — так; (ав)
нирдеш́ах̣ — обозначение; (м, 1.1)
брахман̣ах̣ — Всевышнего; (с, 6.1)
три-видхах̣ — состоящее из трех; (м, 1.1)
смр̣тах̣ — считающееся; (м, 1.1)
бра̄хман̣а̄х̣ — брахманы; (м, 1.3)
тена — с тем; (м, 3.1)
веда̄х̣ — ведические писания; (м, 1.3)
ча — также;
йаджн̃а̄х̣ — жертвоприношения; (м, 1.3)
ча — также;
вихита̄х̣ — ordained, организованы; (м, 1.3)
пура̄ — раньше (ав)
अन्वय: anvayaḥ
ॐ तत् सत् इति ब्रह्मणः त्रिविधः निर्देशः स्मृतः, तेन ब्राह्मणाः वेदाः च यज्ञाः च पुरा विहिताः ।
ॐ tat sat iti brahmaṇaḥ trividhaḥ nirdeśaḥ smṛtaḥ, tena brāhmaṇāḥ vedāḥ ca yajñāḥ ca purā vihitāḥ |
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
nanvevaṃ vicāryamāṇe sarvamapi yajñatapodānādi rājasatāmasaprāyameveti vyartho yajñādiprayāsa ityāśaṅkya tathāvidhasyāpi sāttvikatvopapādanātprakāraṃ darśayitumāha omiti | oṃ tatsaditi trividho brahmaṇaḥ paramātmano nirdeśo nāmavyapadeśaḥ smṛtaḥ śiṣṭaiḥ | tatra tāvadomiti brahma ityādi śrutiprasiddheromiti brahmaṇo nāma | jagatkāraṇatvenātiprasiddhatvādaviduṣāṃ parokṣatvācca tacchabdo'pi brahmaṇo nāma | paramārthasattvasādhutvapraśastatvādibhiḥ sacchabdo'pi brahmaṇo nāma | sadeva saumyedamagra āsītityādi śruteḥ | ayaṃ trividho'pi nāma nirdeśena brāhmaṇāśca vedāśca yajñāśpurā sṛṣṭyādau vihitā vidhātrā nirmitāḥ | saguṇīkṛtā iti vā | yathā yasyāyaṃ trividho nirdeśastena paramātmanā brāhmaṇādayaḥ pavitratamāḥ sṛṣṭāḥ | tasmāttasyāyaṃ trividho nirdeśo'tipraśasta ityarthaḥ ||23||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||23|| tat sat iti evaṃ nirdeśaḥ? nirdiśyate aneneti nirdeśaḥ? trividho nāmanirdeśaḥ brahmaṇaḥ smṛtaḥ cintitaḥ vedānteṣu brahmavidbhiḥ| brāhmaṇāḥ tena nirdeśena trividhena vedāśca yajñāśca vihitāḥ nirmitāḥ purā pūrvam iti nirdeśastutyartham ucyate||
Перевод
С начала творения три слова — ом̇ тат сат — использовались для обозначения Высшей Абсолютной Истины. Эти три слова- символа произносили брахманы, когда исполняли ведические гимны и совершали жертвоприношения во имя Всевышнего.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика