16.5
दैवी सम्पद्विमोक्षाय निबन्धायासुरी मता ।
मा शुच: सम्पदं दैवीमभिजातोऽसि पाण्डव ॥ ५ ॥
daivī sampad vimokṣāya
nibandhāyāsurī matā
mā śucaḥ sampadaṁ daivīm
abhijāto ’si pāṇḍava
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
даивӣ — божественная; (ж, 1.1)
сампат — природа; (ж, 1.1)
вимокша̄йа — для спасения; (м, 4.1)
нибандха̄йа — для рабства; (м, 4.1)
а̄сурӣ — демоническая; (ж, 1.1)
мата̄ — считающаяся; (ж, 1.1)
ма̄ ш́учах̣ — не беспокойся; (luṅ, 2.1) {कर्तरि;लुङ्;म;एक;परस्मैपदी;शुचँ;भ्वादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.0210?type=ting
сампадам — для природы; (ж, 2.1)
даивӣм — божественной; (ж, 2.1)
абхиджа̄тах̣ — рожденный; (м, 1.1)
аси — являешься; (лаТ, 2.1)
па̄н̣д̣ава — о сын Панду (м, 8.1)
अन्वय: anvayaḥ
पाण्डव! दैवी सम्पत् विमोक्षाय, आसुरी - निबन्धाय मता । (त्वं) दैवीम् सम्पदम् अभिजातः असि, मा शुचः ।
pāṇḍava! daivī sampat vimokṣāya, āsurī - nibandhāya matā | (tvaṃ) daivīm sampadam abhijātaḥ asi, mā śucaḥ |
or
daivī sampad vimokṣāya (saṁsāra-mukti-kāraṇam), āsurī nibandhāya (saṁsāra-bandhana-kāraṇam iti) matā (uktā), he pāṇdava! mā śucaḥ (śokaṁ mā kārṣīḥ) [yatas tvaṁ] daivīṁ sampadam abhijātaḥ asi.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
etayoḥ sampadoḥ kāryaṃ darśayannāha daivīti | daivī vā sampattayā yukto mayopadiṣṭe tattvajñāne'dhikārī | āsuryā sampadā yuktastu nityaṃ saṃsārītyarthaḥ | etacchrutvā kimahamatrādhikārī na veti sandehvvyākulacittamarjunamāśvāsayati he pāṇḍava mā śucaḥ śokaṃ mā kārṣīḥ | yatastvaṃ daivīṃ sampadabhijāto'si ||5||
Перевод
Божественные качества ведут человека к освобождению, а демонические обрекают на рабство. Тебе, о сын Панду, не о чем беспокоиться, ибо ты от рождения наделен божественными качествами.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика