16.23


य: शास्त्रविधिमुत्सृज्य वर्तते कामकारत: ।

न स सिद्धिमवाप्‍नोति न सुखं न परां गतिम् ॥ २३ ॥


yaḥ śāstra-vidhim utsṛjya

vartate kāma-kārataḥ

na sa siddhim avāpnoti

na sukhaṁ na parāṁ gatim


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


йах̣ — который; (м, 1.1)

ш́а̄стра-видхим — указания шастр; (м, 2.1)

утср̣джйа — отвергнув; (ав)

вартате — существует; (лаТ, 1.1)

ка̄ма-ка̄ратах̣ — действующий по своему разумению; (ав)

на — не; (ав)

сах̣ — тот; (м, 1.1)

сиддхим — совершенство; (ж, 2.1)

ава̄пноти — достигает; (лаТ, 1.1) https://ashtadhyayi.com/dhatu/05.0016 

на — не; (ав)

сукхам — счастье; (с, 2.1)

на — не; 

пара̄м — высшую; (ж, 2.1)

гатимцель (ж, 2.1)


अन्वय:  anvayaḥ


यः शास्त्र-विधिम् उत्सृज्य, काम-कारतः वर्तते, सः न सिद्धिम्, न सुखम्, न पराम् गतिम् अवाप्नोति ।

yaḥ śāstra-vidhim utsṛjya, kāma-kārataḥ vartate, saḥ na siddhim, na sukham, na parām gatim avāpnoti |

or

yaḥ śāstra-vidhim (śruti-smṛti-vihitaṁ dharmaṁ) utsṛjya (tyaktvā) kāma-kārataḥ vartate, saḥ siddhiṁ na avāpnoti, [ataḥ] na sukhaṁ na ca parāṁ gatiṁ prāpnoti.

Дословный перевод: 

Тот, кто указания писания оставив, по своему усмотрению пребывает, он ни успех, ни счастье, ни высшую цель не обретет. 


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


kāmādityāgaśca svadharmācaraṇaṃ vinā na sambhavatītyāha ya iti | śāstravidhiṃ vedavihitaṃ dharmamutsṛjya yaḥ kāmacārato yathecchaṃ vartate sa siddhiṃ tattvajñānaṃ na prāpnoti | na ca parāṃ gatiṃ mokṣaṃ prāpnoti ||23|| 


Перевод


Тот же, кто пренебрегает указаниями священных писаний и действует по собственной прихоти, не достигает ни совершенства, ни счастья, ни высшей цели.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика