16.22


एतैर्विमुक्त: कौन्तेय तमोद्वारैस्त्रिभिर्नर: ।

आचरत्यात्मन: श्रेयस्ततो याति परां गतिम् ॥ २२ ॥


etair vimuktaḥ kaunteya

tamo-dvārais tribhir naraḥ

ācaraty ātmanaḥ śreyas

tato yāti parāṁ gatim


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


этаих̣ — этими; (с, 3.3)

вимуктах̣ — освобожденный; (м, 1.1)

каунтейа — о сын Кунти; (м, 8.1)

тамах̣-два̄раих̣ — вратами невежества; (с, 3.3)

трибхих̣ — тройственными; (с, 3.3)

нарах̣ — человек; (м, 1.1)

а̄чарати — совершает; (лаТ, 1.1) आङ्_चर्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;आङ्_चरँ;भ्वादिः}

а̄тманах̣ — души; (м, 6.1)

ш́рейах̣ — благословение; (с, 2.1) 

татах̣ — затем; (ав)

йа̄ти — идет; (лаТ, 1.1) या{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;या;अदादिः}

пара̄м — к высшей; (ж, 2.1)

гатим — цели (ж, 2.1)


अन्वय:  anvayaḥ


कौन्तेय! एतैः त्रिभिः तमो-द्वारैः विमुक्तः नरः, आत्मनः श्रेयः आचरत्, ततः पराम् गतिम् याति ।

kaunteya! etaiḥ tribhiḥ tamo-dvāraiḥ vimuktaḥ naraḥ, ātmanaḥ śreyaḥ ācarat, tataḥ parām gatim yāti |

or

he kaunteya! etaiḥ tribhiḥ (kāma-krodha-lobhaiḥ) tamo-dvāraiḥ (tamasaḥ narakasya dvāraiḥ) vimuktaḥ naraḥ ātmanaḥ śreyaḥ ācarati; tataḥ parāṁ gatiṁ yāti.


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


tyāge ca viśiṣṭaṃ phalamāha etairiti | tamaso narakasya dvārabhūtairetaistribhiḥ kāmādibhirvimukto nara ātmanaḥ śreyaḥ sādhanaṃ tapoyogādikamācarati | tataśca mokṣaṃ prāpnoti ||22|| 


Перевод


Тот, кому удалось миновать трое врат ада, о сын Кунти, посвящает себя делам, помогающим ему осознать свою духовную природу, и так со временем достигает высшей цели.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика