16.21
त्रिविधं नरकस्येदं द्वारं नाशनमात्मन: ।
काम: क्रोधस्तथा लोभस्तस्मादेतत्त्रयं त्यजेत् ॥ २१ ॥
tri-vidhaṁ narakasyedaṁ
dvāraṁ nāśanam ātmanaḥ
kāmaḥ krodhas tathā lobhas
tasmād etat trayaṁ tyajet
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
три-видхам — включающие три вида; (c, 1.1)
наракасйа — ада; (м, 6.1)
идам — эти; (с, 1.1)
два̄рам — врата; (с, 1.1)
на̄ш́анам — гибель; (с, 1.1)
а̄тманах̣ — души; (м, 6.1)
ка̄мах̣ — вожделение; (м, 1.1)
кродхах̣ — гнев; (м, 1.1)
татха̄ — а также; (ав)
лобхах̣ — жадность; (м, 1.1)
тасма̄т — поэтому; (с, 5.1)
этат — эти; (с, 2.1)
трайам — три; (с, 2.1)
тйаджет — да оставит (видхилиГ, 1.1) त्यज्{कर्तरि;विधिलिङ्;प्र;एक;परस्मैपदी;त्यजँ;भ्वादिः}
अन्वय: anvayaḥ
कामः क्रोधः तथा लोभः इदम् त्रिविधम् आत्मनः नाशनम् नरकस्य द्वारम् (अस्ति), तस्मात् एतत् त्रयम् त्यजेत् ।
kāmaḥ krodhaḥ tathā lobhaḥ idam trividham ātmanaḥ nāśanam narakasya dvāram (asti), tasmāt etat trayam tyajet |
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
uktānāmāsuradoṣāṇāṃ madhye sakaladoṣamūlabhūtaṃ doṣatrayaṃ sarvathā varjanīyamityāha trividhamiti | kāmaḥ krodho lobhaśceti idaṃ trividhaṃ narakasya dvāram | ata evātmano nāśanaṃ nīcayoniprāpakam | tasmādetattrayaṃ sarvātmanā tyajet ||21||
Перевод
В этот ад ведут трое ворот: вожделение, гнев и жадность. Каждый здравомыслящий человек должен отречься от этих пороков, ибо они губят душу.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика