15.12

यदादित्यगतं तेजो जगद्भ‍ासयतेऽखिलम् ।

यच्च‍न्द्रमसि यच्च‍ाग्न‍ौ तत्तेजो विद्धि मामकम् ॥ १२ ॥

yad āditya-gataṁ tejo

jagad bhāsayate ’khilam

yac candramasi yac cāgnau

tat tejo viddhi māmakam

पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов

йат — которое; (c, 1.1)

а̄дитйа-гатам — исходящее от солнца; (c, 1.1)

теджах̣ — сияние; (c, 1.1)

джагат — мир; (c, 2.1)

бха̄сайате — освещает; (лаТ, Нич, 1.1) {कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;भासृँ_णिच्;भ्वादिः}

акхилам — весь; (c, 2.1)

йат — которое; (c, 1.1)

чандрамаси — на луне; (м, 7.1) 

йат — которое; (c, 1.1)

ча — также; (ав)

агнау — в огне; (м, 7.1)

тат — то; (c, 2.1)

теджах̣ — сияние; (c, 2.1) 

виддхи — знай; (лоТ, 2.1) विद्{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}

ма̄макам — Мое (с, 2.1)

अन्वय:  anvayaḥ

यत् आदित्य-गतं तेजः अखिलम् जगत् भासयते, यत् च चन्द्रमसि, यत् च अग्नौ (स्थितं अस्ति), तत् मामकम् तेजः विद्धि ।

yat āditya-gataṃ tejaḥ akhilam jagat bhāsayate, yat ca candramasi, yat ca agnau (sthitaṃ asti), tat māmakam tejaḥ viddhi |

or

āditya-gataṁ (sūrya-sthitaṁ) yat tejaḥ, candramasi (candre) ca yat [tejaḥ], agnau ca yat [tejaḥ] akhilaṁ jagat bhāsayate (prakāśayati), tat

tejaḥ māmakaṁ viddhi.

The Subodhinī commentary by Śrīdhara

tadevaṃ na tadbhāsayate sūrya ityādinā pārameśvaraṃ paraṃ dhāmoktam | tatprāptānāṃ cāpunarāvṛttiruktā | tatra ca saṃsāriṇo'bhāvamāśaṅkya saṃsārisvarūpaṃ dehādivyatiriktaṃ darśitam | idānīṃ tadeva pārameśvaraṃ rūpamanantaśaktitvena nirūpayati yadityādicaturbhiḥ | ādiyādiṣu sthitaṃ yadanekaprakāraṃ tejo viśvaṃ prakāśayati tatsarvaṃ tejo madīyameva jānīhi ||12|| 

Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya

।।15.12।। --,यत् आदित्यगतम् आदित्याश्रयम्। किं तत् तेजः दीप्तिः प्रकाशः जगत् भासयते प्रकाशयति अखिलं समस्तम् यत् चन्द्रमसि शशभृति तेजः अवभासकं वर्तते? यच्च अग्नौ हुतवहे? तत् तेजः विद्धि विजानीहि मामकं मदीयं मम विष्णोः तत् ज्योतिः। अथवा? आदित्यगतं तेजः चैतन्यात्मकं ज्योतिः? यच्चन्द्रमसि? यच्च अग्नौ वर्ततेः तत् तेजः विद्धि मामकं मदीयं मम विष्णोः तत् ज्योतिः।।ननु स्थावरेषु जङ्गमेषु च तत् समानं चैतन्यात्मकं ज्योतिः। तत्र कथम् इदं विशेषणम् -- यदादित्यगतम् इत्यादि। नैष दोषः? सत्त्वाधिक्यात् आविस्तरत्वोपपत्तेः। आदित्यादिषु हि सत्त्वं अत्यन्तप्रकाशम् अत्यन्तभास्वरम् अतः तत्रैव आविस्तरं ज्योतिः इति तत् विशिष्यते? न तु तत्रैव तत् अधिकमिति। यथा हि श्लोके तुल्येऽपि मुखसंस्थाने न काष्ठकुड्यादौ मुखम् आविर्भवति? आदर्शादौ तु स्वच्छे च तारतम्येन आविर्भवति तद्वत्।।किं च --, 

Перевод

Сияние солнца, рассеивающее царящую в этом мире тьму, исходит от Меня, и от Меня же исходит свет луны и огня.

व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика