14.4

सर्वयोनिषु कौन्तेय मूर्तय: सम्भवन्ति या: ।

तासां ब्रह्म महद्योनिरहं बीजप्रद: पिता ॥ ४ ॥

sarva-yoniṣu kaunteya

mūrtayaḥ sambhavanti yāḥ

tāsāṁ brahma mahad yonir

ahaṁ bīja-pradaḥ pitā

पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов

сарва-йонишу — во всех видах жизни; (ж, 7.3)

каунтейа — о сын Кунти; (м, 8.1)

мӯртайах̣ — формы; (ж, 1.3)

самбхаванти — появляются; (лаТ, 1.3) 

йа̄х̣ — которые; (ж, 1.3)

та̄са̄м — их; (ж, 6.3)

махат брахма — великая природа; (с, 1.1)

йоних̣ — лоно (источник); (ж, 1.1)

ахам — Я; (1.1)

бӣджа-прадах̣ — дающий семя; (м, 1.1)

пита̄ — отец (м, 1.1)

अन्वय:  anvayaḥ

कौन्तेय! सर्व-योनिषु याः मूर्तयः सम्भवन्ति तासाम् योनिः - महत् ब्रह्म (अस्ति), अहम् बीज-प्रदः पिता।

kaunteya! sarva-yoniṣu yāḥ mūrtayaḥ sambhavanti tāsām yoniḥ - mahat brahma (asti), aham bīja-pradaḥ pitā|

Дословный перевод:

О, сын Кунти! Во всех видах жизни те формы, которые появляются, их источник - это махат брахма (великая природа), Я - семя дающий отец. 

The Subodhinī commentary by Śrīdhara

na kevalaṃ sṛṣṭyupakrama eva madadhiṣṭhānenābhyāṃ prakṛtipuruṣābhyāmayaṃ bhūtotpattiprakāraḥ | api tu sarvadaivetyāha sarveti | sarvāsu yoniṣu manuṣyādyāsu yā mūrtayaḥ sthāvarajaṅgamātmikā utpadyante tāsāṃ mūrtīnāṃ mahadbrahma prakṛtiryonirmātṛsthānīyā | ahaṃ ca bījapradaḥ pitā garbhādhānakartā pitā ||4|| 

Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya

।।14.4।। --,देवपितृमनुष्यपशुमृगादिसर्वयोनिषु कौन्तेय? मूर्तयः देहसंस्थानलक्षणाः मूर्छिताङ्गावयवाः मूर्तयः संभवन्ति याः? तासां मूर्तीनां ब्रह्म महत् सर्वावस्थं योनिः कारणम् अहम् ईश्वरः बीजप्रदः गर्भाधानस्य कर्ता पिता।।के गुणाः कथं बध्नन्तीति? उच्यते --, 

Перевод

Знай же, о сын Кунти, что все виды жизни порождены материальной природой, а Я отец, дающий семя.

व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика