14.19


नान्यं गुणेभ्य: कर्तारं यदा द्रष्टानुपश्यति ।

गुणेभ्यश्च परं वेत्ति मद्भ‍ावं सोऽधिगच्छति ॥ १९ ॥


nānyaṁ guṇebhyaḥ kartāraṁ

yadā draṣṭānupaśyati

guṇebhyaś ca paraṁ vetti

mad-bhāvaṁ so ’dhigacchati


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


на — нет; (ав)

анйам — другого; (м, 2.1)

гун̣ебхйах̣ — кроме материальных гун; (м, 5.3)

карта̄рам — исполнителя; (м, 2.1)

йада̄ — когда; (ав)

драшт̣а̄ — наблюдатель; (м, 1.1)

анупаш́йати — видит как есть; (лаТ, 1.1)

гун̣ебхйах̣от гун природы; (м, 5.3)

ча — и; (ав)

парам — трансцендентного; (м, 2.1)

ветти — знает; (лаТ, 1.1)

мат-бха̄вам — Моей духовной природы; (м, 2.1)

сах̣ — он; (м, 1.1)

адхигаччхати — достигает (лаТ, 1.1)


अन्वय:  anvayaḥ


यदा द्रष्टा गुणेभ्यः अन्यम् कर्तारम् न अनुपश्यति, गुणेभ्यः च परम् (आत्मानं) वेत्ति, (तदा) सः मत्-भावम् अधिगच्छति ।

yadā draṣṭā guṇebhyaḥ anyam kartāram na anupaśyati, guṇebhyaḥ ca param (ātmānaṃ) vetti, (tadā) saḥ mat-bhāvam adhigacchati |

or

yadā draṣṭā (vivekī) guṇebhyaḥ (sattva-rajas-tamaś ceti tri-vidha-guṇebhyaḥ) anyaṁ (aparaṁ) kartāraṁ na anupaśyati, guṇebhyaḥ ca param (atītam) (ātmānaṁ) vetti (jānāti), tadā saḥ mad-bhāvam (mama bhāvaḥ sva-rūpam) adhigacchati (prāpnoti).


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


tadevaṃ prakṛtiguṇasaṅgakṛtaṃ saṃsāraprapañcamuktvā idānīṃ tadvivekato mokṣaṃ darśayati nānyamiti | yadā tu draṣṭā vivekī bhūtvā buddhyādyākārapariṇatebhyo guṇebhyo'nyaṃ kartāraṃ nānupaśyati | api tu guṇa eva karmāṇi kurvantīti paśyati | guṇebhyaśca paraṃ vyatiriktaṃ tatsākṣiṇamātmānaṃ vetti | sa tu madbhāvaṃ brahmatvamadhigacchati prāpnoti ||19|| 


Перевод


Тот, кто видит, что всё в материальном мире совершается гунами материальной природы, и кто знает Верховного Господа, запредельного этим гунам, достигает Моей духовной природы.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика