14.17
सत्त्वात्सञ्जायते ज्ञानं रजसो लोभ एव च ।
प्रमादमोहौ तमसो भवतोऽज्ञानमेव च ॥ १७ ॥
sattvāt sañjāyate jñānaṁ
rajaso lobha eva ca
pramāda-mohau tamaso
bhavato’jñānam eva ca
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
саттва̄т — из гуны благости; (c, 5.1)
сан̃джа̄йате — возникает; (лаТ, 1.1)
джн̃а̄нам — знание; (с, 1.1)
раджасах̣ — из гуны страсти; (с, 5.1)
лобхах̣ — алчность; (м, 1.1)
эва ча — безусловно также; (ав)
прама̄да-мохау — безумие и иллюзия; (м, 1.2)
тамасах̣ — из гуны невежества; (с, 5.1)
бхаватах̣ — возникающие; (лаТ, 1.2)
аджн̃а̄нам — глупость; (с, 1.1)
эва ча — безусловно также (ав)
अन्वय: anvayaḥ
सत्त्वात् ज्ञानम् सञ्जायते, रजसः लोभः एव च, तमसः प्रमाद-मोहौ भवतः, अज्ञानम् च एव।
sattvāt jñānam sañjāyate, rajasaḥ lobhaḥ eva ca, tamasaḥ pramāda-mohau bhavataḥ, ajñānam ca eva|
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
tatraiva hetumāha sattvāditi | sattvājjñānaṃ sañjāyate | ataḥ sāttvikasya karmaṇaḥ prakāśabahulaṃ sukhaṃ phalaṃ bhavati | rajaso lobho jāyate | tasya ca duḥkhahetutvāttatpūrvakasya karmaṇo duḥkhaṃ phalaṃ bhavati | tamasastu pramādamohājñānāni bhavanti | tatastāmasasya karmaṇo'jñānaprāpakaṃ phalaṃ bhavatīti yuktamevetyarthaḥ ||17||
Перевод
Гуна благости порождает истинное знание, гуна страсти разжигает алчность, а гуна невежества приводит к глупости, безумию и иллюзии.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика