13.33
यथा सर्वगतं सौक्ष्म्यादाकाशं नोपलिप्यते ।
सर्वत्रावस्थितो देहे तथात्मा नोपलिप्यते ॥ ३३ ॥
yathā sarva-gataṁ saukṣmyād
ākāśaṁ nopalipyate
sarvatrāvasthito dehe
tathātmā nopalipyate
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
йатха̄ — как; (ав)
сарва-гатам — вездесущее; (с, 1.1)
саукшмйа̄т — являясь тонким элементом; (с, 5.1) असम्बद्धत्वात्
а̄ка̄ш́ам — небо (эфир); (с, 1.1)
на упалипйате — не соединяется; (лаТ, 1.1) उप_लिप्{भावकर्मणोः;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;उप_लिपँ;तुदादिः}
https://ashtadhyayi.com/dhatu/06.0169?type=ting
сарватра — всюду; (ав)
авастхитах̣ — находящаяся; (м, 1.1)
дехе — в теле; (м, 7.1)
татха̄ — так; (ав)
а̄тма̄ — душа; (м, 1.1)
на упалипйате — на соединяется (лаТ, 1.1)
अन्वय: anvayaḥ
यथा सर्वगतम् आकाशम् सौक्ष्म्यात् न उपलिप्यते, तथा सर्वत्र देहे अवस्थितः आत्मा न उपलिप्यते ।
yathā sarvagatam ākāśam saukṣmyāt na upalipyate, tathā sarvatra dehe avasthitaḥ ātmā na upalipyate |
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
tatra hetuṃ sadṛṣṭāntamāha yatheti | yathā sarvagataṃ paṅkādiṣvapi sthitamākāśaṃ saukṣmyādasaṅgatvātpaṅkādibhirnopalipyate tathā sarvatra uttame madhyame adhame vā dehe'vasthito'pi ātmā nopalipyate ||33||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||13.33|| --,yathā sarvagataṃ vyāpi api sat saukṣmyāt sūkṣmabhāvāt ākāśaṃ khaṃ na upalipyate na saṃbadhyate? sarvatra avasthitaḥ dehe tathā ātmā,na upalipyate||kiñca --,
Перевод
Тонкий по природе эфир ни с чем не смешивается, хотя и проникает всюду. Подобно этому, душа не связана с материальным телом, хотя и находится в нем. [Те, кто постиг Брахман, способны видеть это.]
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика