11.7


इहैकस्थं जगत्कृत्स्नं पश्याद्य सचराचरम् ।

मम देहे गुडाकेश यच्च‍ान्यद्‍द्रष्टुमिच्छसि ॥ ७ ॥


ihaika-sthaṁ jagat kṛtsnaṁ

paśyādya sa-carācaram

mama dehe guḍākeśa

yac cānyad draṣṭum icchasi


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


иха — здесь; (ав)

эка-стхам — находящиеся в одном месте; (с, 2.1)

джагат — вселенную; (с, 2.1)

кр̣тснам — полностью; (с, 2.1)

паш́йа — узри; (лоТ, 2.1) https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.1143?type=ting 

адйа — сейчас; (ав)

са-чара-ачарам — с движущееся и неподвижное; (с, 2.1)

мама — в Моем; (6.1)

дехе — в теле; (м, 7.1)

гуд̣а̄кеш́а — о Арджуна; (м, 8.1)

йат — что; (с, 2.1)

ча — также; (ав)

анйат — другое; (с, 2.1)

драшт̣ум — видеть; (ав)

иччхаси — желаешь (лаТ, 1.1)


अन्वय:  anvayaḥ


गुडाकेश ! अद्य एकस्थं सचराचरं कृत्स्नं जगत् अन्यत् च यत् द्रष्टुम् इच्छसि (तत्सर्वम्) इह मम देहे पश्य। 

guḍākeśa ! adya ekasthaṃ sacarācaraṃ kṛtsnaṃ jagat anyat ca yat draṣṭum icchasi (tatsarvam) iha mama dehe paśya| 

Дословный перевод:

О Арджуна! Сейчас в одном месте находящуюся вместе с подвижными и неподвижными (существами) всю вселенную и другое также которое увидеть хочешь, (все это) здесь в Моем теле смотри!


तात्पर्यम् tātparyam


हे गुडाकेश हे अर्जुन! इदानीम् एकत्रैव वर्तमानं स्थावरजङ्गमात्मकम् समग्रम् अपि भुवनं पश्य। अन्यद् अपि यद् यद् द्रष्टुम् इच्छसि तत् सर्वं मम अस्मिन् शरीरे पश्य। 

He guḍākeśa he arjuna! Idānīm ekatraiva vartamānaṁ sthāvarajaṅgamātmakam samagram api bhuvanaṁ paśya. Anyad api yad yad draṣṭum icchasi tat sarvaṁ mama asmin śarīre paśya.


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


kiṃ ca ihaikasthamiti | tatra tatra paribhramatā varṣakoṭibhirapi draṣṭumaśakyaṃ kṛtsnamapi carācarasahitaṃ jagadihāsminmama dehe'vayavarūpeṇaikatraiva svitamadyādhunaiva paśya | yaccānyajjagadāśrayabhūtaṃ kāraṇasvarūpaṃ jagataścāvasthāviśeṣādikaṃ jayaparājayādikaṃ ca yadapyanyaddraṣṭumicchasi tatsarvaṃ paśya ||7|| 


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


।।11.7।। -- इह एकस्थम् एकस्मिन्नेव स्थितं जगत् कृत्स्नं समस्तं पश्य अद्य इदानीं सचराचरं सह चरेण अचरेण च वर्तते मम देहे गुडाकेश। यच्च अन्यत् जयपराजयादि? यत् शङ्कसे? यद्वा जयेम यदि वा नो जयेयुः (गीता 2।6) इति यत् अवोचः? तदपि द्रष्टुं यदि इच्छसि।।किन्तु --, 


Перевод


О Арджуна, в этом Моем теле ты можешь увидеть все, что пожелаешь! Вселенская форма откроет твоему взору все, что ты хочешь видеть сейчас или захочешь увидеть в будущем. Все — движущееся и неподвижное — собрано здесь.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика