11.49
मा ते व्यथा मा च विमूढभावो
दृष्ट्वा रूपं घोरमीदृङ्ममेदम् ।
व्यपेतभी: प्रीतमना: पुनस्त्वं
तदेव मे रूपमिदं प्रपश्य ॥ ४९ ॥
mā te vyathā mā ca vimūḍha-bhāvo
dṛṣṭvā rūpaṁ ghoram īdṛṅ mamedam
vyapeta-bhīḥ prīta-manāḥ punas tvaṁ
tad eva me rūpam idaṁ prapaśya
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
ма̄ — да не будет; (ав)
те — твоя; (йуШмад, тава, 6.1)
вйатха̄ — тревога; (ж, 1.1)
ма̄ — да не будет; (ав)
ча — и; (ав)
вимӯд̣ха-бха̄вах̣ — недоумение; (м, 1.1)
др̣шт̣ва̄ — увидев; (ав)
рӯпам — форму; (с, 2.1)
гхорам — ужасающую; (с, 2.1)
ӣдр̣к — такую (как она есть); (-ś, с, 2.1)
мама — Мою; (асмад, 6.1)
идам — эту; (с, 2.1)
вйапета-бхӣх̣ — тот, чей страх прошел; (м, 1.1)
прӣта-мана̄х̣ — тот, чей ум удовлетворен; (м, 1.1)
пунах̣ — вновь; (ав)
твам — ты; (йуШмад, 1.1)
тат — так; (с, 2.1)
эва — таким образом; (ав)
ме — Мою; (асмад, мама, 6.1)
рӯпам — форму; (с, 2.1)
идам — эту; (с, 2.1)
прапаш́йа — созерцай (лоТ, 2.1)
अन्वय: anvayaḥ
घोरम् ईदृक् मम रूपं दृष्ट्वा ते व्यथा मा, विमूढभावः च मा। त्वं व्यपेतभीः प्रीतमनाः मे तत् एव इदं रूपं पुनः प्रपश्य।
ghoram īdṛk mama rūpaṃ dṛṣṭvā te vyathā mā, vimūḍhabhāvaḥ ca mā| tvaṃ vyapetabhīḥ prītamanāḥ me tat eva idaṃ rūpaṃ punaḥ prapaśya|
or
īdṛk (īdṛśaṁ) ghoraṁ (durdarśaṁ) mama idaṁ (madīyaṁ) rūpaṁ (viśva-rūpaṁ) dṛṣṭvā te vyathā mā [astu], vimūḍha-bhāvaḥ (vyākula-cittatā) ca [mā astu] tvaṁ vyapetabhīḥ (vyapetā dūrībhūtā bhīḥ bhayaṁ yasya saḥ nirbhaya ity arthaḥ) prītamanāḥ (ānandita-cittaḥ) ca (san) punaḥ me (mama) idaṁ tat (prasiddhaṁ saumyam) eva rūpaṁ prapaśya.
Дословный перевод:
Такую (таковую) ужасающую (на которую сложно смотреть) Мою эту форму (вселенскую форму) увидев, твоя тревога не (пусть будет), недоумение (состояние обеспокоенного ума) также (пусть не будет). Ты, от которого ушел страх (ушедший, далекоставший страх, боязнь, у которого, тот, бесстрашный, таково значение) с радостным умом (с блаженным сознанием) также (будучи) снова Мою эту (известную прекрасную) форму смотри.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
evamapi cettavedaṃ ghoraṃ rūpaṃ dṛṣṭvā vyathā bhavati tarhi tadeva rūpaṃ darśayāmītyāha mā ta iti | īdṛgīdṛśaṃ ghoraṃ madīyaṃ rūpaṃ dṛṣṭvā te ā te vyathā māstu | vimūḍhabhāvo vimūḍhatvaṃ ca māstu | vigatabhayaḥ prītamanāśca san punastvaṃ tadevedaṃ mama rūpaṃ prakarṣeṇa paśya ||49||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
।।11.49।। --,मा ते व्यथा मा भूत् ते भयम्? मा च विमूढभावः विमूढचित्तता? दृष्ट्वा उपलभ्य रूपं घोरम् ईदृक् यथादर्शितं मम इदम्। व्यपेतभीः विगतभयः? प्रीतमनाश्च सन् पुनः भूयः त्वं तदेव चतुर्भुजं रूपं शङ्खचक्रगदाधरं तव इष्टं रूपम् इदं प्रपश्य।।संजय उवाच --,
Перевод
Мой устрашающий облик привел тебя в смятение и поверг в ужас. Довольно этого. Пусть все страхи покинут тебя, о Мой преданный, и в уме твоем воцарится спокойствие. С миром созерцай тот облик, который ты так жаждешь увидеть.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика