11.47
श्रीभगवानुवाच
मया प्रसन्नेन तवार्जुनेदं
रूपं परं दर्शितमात्मयोगात् ।
तेजोमयं विश्वमनन्तमाद्यं
यन्मे त्वदन्येन न दृष्टपूर्वम् ॥ ४७ ॥
śrī-bhagavān uvāca
mayā prasannena tavārjunedaṁ
rūpaṁ paraṁ darśitam ātma-yogāt
tejo-mayaṁ viśvam anantam ādyaṁ
yan me tvad-anyena na dṛṣṭa-pūrvam
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
ш́рӣ-бхагава̄н ува̄ча — Верховный Господь сказал;
майа̄ — Мной; (3.1)
прасаннена — с радостью; (м, 3.1)
тава — тебе; (6.1)
арджуна — о Арджуна; (м, 8.1)
идам — эта; (с, 1.1)
рӯпам — форма; (с, 1.1)
парам — духовная; (с, 1.1)
дарш́итам — явленная; (с, 1.1)
а̄тма-йога̄т — благодаря Моей внутренней энергии; (м, 5.1)
теджах̣-майам — исполненная сияния; (с, 1.1)
виш́вам — вселенная; (с, 1.1)
анантам — беспредельная; (с, 1.1)
а̄дйам — изначальная; (с, 1.1)
йат — которая; (с, 1.1)
ме — Моя; (6.1)
тват-анйена — кроме тебя; (м, 3.1)
на др̣шт̣а-пӯрвам — нет того, кто видел (с, 1.1)
अन्वय: anvayaḥ
अर्जुन ! प्रसन्नेन मया आत्मयोगात् तेजोमयं विश्वम् अनन्तम् आद्यं यत् मे त्वदन्येन न दृष्टपूर्वम् इदं परं रूपं तव दर्शितम्।
arjuna ! prasannena mayā ātmayogāt tejomayaṃ viśvam anantam ādyaṃ yat me tvadanyena na dṛṣṭapūrvam idaṃ paraṃ rūpaṃ tava darśitam|
or
śrī-bhagavān uvāca, — he arjuna! prasannena mayā me (mama) ātma-yogāt (ātmanaḥ yogād yoga-māyā-prabhāvāt) tava idaṁ tejo-mayam, anantam, ādyaṁ, viśvaṁ (viśvātmakaṁ) yat paraṁ (paramaṁ) rūpaṁ darśitaṁ, tvad-anyena (idaṁ) na dṛṣṭa-pūrvam (pūrvaṁ na dṛṣṭam).
Дословный перевод:
Верховный Господь сказал: о Арджуна! Радостным Мною благодаря Моей внутренней энергии (Своей энергии, от величия йога-майи) тебе эта сияющая, бесконечная, изначальная вселенная (суть которой это вселенная) которая высшая (трансцендентная) форма показана, отличным от тебя (она) не видана прежде.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
evaṃ prārthitastamāśvāsayan bhagavānuvāca mayeti tribhiḥ | he arjuna kimiti tvaṃ bibheṣi ? yato mayā prasannena kṛpayā tavedaṃ paramuttamaṃ rūpaṃ darśitam | ātmano mama yogādyogamāyāsāmārthyāt | paratvamevāha tejomayam | viśvaṃ viśvātmakam | anantamādyaṃ ca | yanmama rūpaṃ tvadanyena tvādṛśādbhaktādanyena pūrvaṃ na dṛṣṭaṃ tat ||47||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
।।11.47।। --,मया प्रसन्नेन? प्रसादो नाम त्वयि अनुग्रहबुद्धिः? तद्वता प्रसन्नेन मया तव हे अर्जुन? इदं परं रूपं विश्वरूपं दर्शितम् आत्मयोगात् आत्मनः ऐश्वर्यस्य सामर्थ्यात्। तेजोमयं तेजःप्रायं विश्वं समस्तम् अनन्तम् अन्तरहितं आदौ भवम् आद्यं यत् रूपं मे मम त्वदन्येन त्वत्तः अन्येन केनचित् न दृष्टपूर्वम्।।आत्मनः मम रूपदर्शनेन कृतार्थ एव त्वं संवृत्तः इति तत् स्तौति --,
Перевод
Верховный Господь сказал: О Арджуна, Я был рад явить тебе с помощью Своей внутренней энергии эту великую вселенскую форму, в которой Я нахожусь в материальном мире. До тебя никто и никогда не видел эту предвечную форму, безграничную и ослепительно сияющую.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика