11.26-27
अमी च त्वां धृतराष्ट्रस्य पुत्रा:
सर्वे सहैवावनिपालसङ्घै: ।
भीष्मो द्रोण: सूतपुत्रस्तथासौ
सहास्मदीयैरपि योधमुख्यै: ॥ २६ ॥
वक्त्राणि ते त्वरमाणा विशन्ति
दंष्ट्राकरालानि भयानकानि ।
केचिद्विलग्ना दशनान्तरेषु
सन्दृश्यन्ते चूर्णितैरुत्तमाङ्गै: ॥ २७ ॥
amī ca tvāṁ dhṛtarāṣṭrasya putrāḥ
sarve sahaivāvani-pāla-saṅghaiḥ
bhīṣmo droṇaḥ sūta-putras tathāsau
sahāsmadīyair api yodha-mukhyaiḥ
vaktrāṇi te tvaramāṇā viśanti
daṁṣṭrā-karālāni bhayānakāni
kecid vilagnā daśanāntareṣu
sandṛśyante cūrṇitair uttamāṅgaiḥ
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
амӣ — эти; (адас, м, 1.3)
ча — также; (ав)
тва̄м — Ты; (2.1)
дхр̣тара̄шт̣расйа — Дхритараштры; (м, 6.1)
путра̄х̣ — сыновья; (м, 1.3)
сарве — все; (м, 1.3)
саха — с; (ав)
эва — действительно; (ав)
авани-па̄ла-сан̇гхаих̣ — царей-воинов группами; (м, 3.3)
бхӣшмах̣ — Бхишмадева; (м, 1.1)
дрон̣ах̣ — Дроначарья; (м, 1.1)
сӯта-путрах̣ — Карна; (м, 1.1)
татха̄ — также; (ав)
асау — что; (адас, м, 1.1)
саха — с; (ав)
асмадӣйаих̣ — наши; (м, 3.3)
апи — также; (ав)
йодха-мукхйаих̣ — военачальниками; (м, 3.3)
вактра̄н̣и — в зевы; (с, 2.3)
те — Твои; (6.1)
тварама̄н̣а̄х̣ — спешащие; (м, 1.3)
виш́анти — входят; (лаТ, 1.3)
дам̇шт̣ра̄-кара̄ла̄ни — из-за зубов ужасные; (с, 2.3)
бхайа̄нака̄ни — грозные; (с, 2.3)
кечит — некоторые; (м, 1.3)
вилагна̄х̣ — застрявшие; (м, 1.3)
даш́ана-антарешу — между зубами; (м, 7.3)
сандр̣ш́йанте — виднеются; (лаТ, кармаНи, 1.3) सम्_दृश् https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.1143?type=yak
чӯрн̣итаих̣ — с раздавленными; (с, 3.3)
уттама-ан̇гаих̣ — головами (с, 3.3)
अन्वय: anvayaḥ
अवनिपालसङ्घैः सह एव सर्वे च अमी धृतराष्ट्रस्य पुत्राः तथा असौ भीष्मः द्रोणः सूतपुत्रः अस्मदीयैः योधमुख्यैः सह त्वां विशन्ति। ते दंष्ट्राकरालानि भयानकानि वक्त्राणि त्वरमाणाः विशन्ति। केचित् दशनान्तरेषु विलग्नाः चूर्णितैः उत्तमाङ्गैः (उपलक्षिताः) दृश्यन्ते।
avanipālasaṅghaiḥ saha eva sarve ca amī dhṛtarāṣṭrasya putrāḥ tathā asau bhīṣmaḥ droṇaḥ sūtaputraḥ asmadīyaiḥ yodhamukhyaiḥ saha tvāṃ viśanti| te daṃṣṭrākarālāni bhayānakāni vaktrāṇi tvaramāṇāḥ viśanti| kecit daśanāntareṣu vilagnāḥ cūrṇitaiḥ uttamāṅgaiḥ (upalakṣitāḥ) dṛśyante|
or
amī ca dhṛtarāṣṭrasya sarve putrāḥ tathā bhīṣmaḥ, droṇaḥ asau sūta-putraḥ (karṇaḥ) avani-pāla-saṅghaiḥ (bhū-pati-vṛndaiḥ) saha asmadīyaiḥ (asmat-pakṣīyaiḥ) yodha-mukhyaiḥ (yodhānāṁ yoddhṝṇāṁ mukhyaiḥ śreṣṭhaiḥ sātyaki-prabhṛtibhiḥ) ca saha tvaramāṇāḥ (dhāvantaḥ) te daṁṣṭrā-karālāni (daṁṣṭrābhiḥ karālāni) bhayānakāni vaktrāṇi (mukhāni) viśanti, [teṣu] kecit cūrṇitaiḥ uttamāṅgaiḥ (śirobhiḥ) daśanāntareṣu (danta-madhyeṣu) vilagnāḥ (saṁsaktāḥ) saṁdṛśyante.
Дословный перевод:
Эти также Дхритараштры все сыновья, также Бхишма, Дрона, этот сын колесничего (Карна) с группами защитников земли (с рядами повелителей земли) вместе с нашими (принадлежащими нашей стороне) главнокомандующими (битв, то есть боев предводители, то есть лучшие, такие как Сатьяки) вместе спешащие (бегущие) в Твои ужасные зубами (за счет зубов страшные) грозные рты (уста) входят. (Из них) некоторые с раздавленными верхними частями тела (головами) в середине зубов (между зубов) застрявшие (зацепившиеся) виднеются.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
yaccānyaddraṣṭumicchasītyanenāsmin saṅgrāme bhāvijayaparājayādikaṃ ca mama dehe paśyeti yadbhagavatoktaṃ tadidānīṃ paśyannāha amī ceti pañcabhiḥ | amī dhṛtarāṣṭrasya putrā duryodhanādayaḥ sarve | avanipālānāṃ jayadrathādīnāṃ rājñāṃ saṅghaiḥ samūhaiḥ sahaiva | tava vaktrāṇi viśantītyuttareṇānvayaḥ | tathā bhīṣmaśca droṇaścāsau sūtaputraḥ karṇaśca | na kevalaṃ ta eva viśanti | api tu pratiyoddhāro'smadīyā ye yodhamukhyāḥ śikhaṇḍidhṛṣṭadyumnādayastaiḥ saha ||26||
vakrāṇīti ye ete sarve tvaramāṇā dhāvantastava daṃṣṭrābhiḥ karālāni vikṛtāni bhayṅkarāṇi vaktrāṇi viśanti teṣāṃ madhye keciccūrṇīkṛtairuttamāṅgaiḥ śirobhirupalakṣitā dantasandhiṣu saṃśliṣṭāḥ saṃdṛśyante ||27||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
।।11.26।। --,अमी च त्वां धृतराष्ट्रस्य पुत्राः दुर्योधनप्रभृतयः -- त्वरमाणाः विशन्ति इति व्यवहितेन संबन्धः -- सर्वे सहैव सहिताः अवनिपालसंघैः अवनिं पृथ्वीं पालयन्तीति अवनिपालाः तेषां संघैः? किञ्च भीष्मो द्रोणः सूतपुत्रः कर्णः तथा असौ सह अस्मदीयैरपि धृष्टद्युम्नप्रभृतिभिः योधमुख्यैः योधानां मुख्यैः प्रधानैः सह।।किञ्च --,
।।11.27।। --,वक्त्राणि मुखानि ते तव त्वरमाणाः त्वरायुक्ताः सन्तः विशन्ति? किंविशिष्टानि मुखानि दंष्ट्राकरालानि भयानकानि भयंकराणि। किञ्च? केचित् मुखानि प्रविष्टानां मध्ये विलग्नाः दशनान्तरेषु मांसमिव भक्षितं संदृश्यन्ते उपलभ्यन्ते चूर्णितैः चूर्णीकृतैः उत्तमाङ्गैः शिरोभिः।।कथं प्रविशन्ति मुखानि इत्याह --,
Перевод
Я вижу, как все сыновья Дхритараштры и принявшие их сторону цари, Бхишма, Дрона, Карна, а также все наши военачальники устремляются в Твои страшные разверстые зевы и как некоторые из них, с разможженными головами, застревают между Твоими зубами.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика