11.25
दंष्ट्राकरालानि च ते मुखानि
दृष्ट्वैव कालानलसन्निभानि ।
दिशो न जाने न लभे च शर्म
प्रसीद देवेश जगन्निवास ॥ २५ ॥
daṁṣṭrā-karālāni ca te mukhāni
dṛṣṭvaiva kālānala-sannibhāni
diśo na jāne na labhe ca śarma
prasīda deveśa jagan-nivāsa
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
дам̇шт̣ра̄-кара̄ла̄ни — из-за зубов ужасные; (с, 2.3)
ча — также; (ав)
те — Твои; (6.1)
мукха̄ни — пасти; (с, 2.3)
др̣шт̣ва̄ — увидев; (ав)
эва — таким образом; (ав)
ка̄ла-анала-саннибха̄ни — огонь смерти напоминающие; (с, 2.3)
диш́ах̣ — стороны света; (ж, 2.3)
на — не; (ав)
джа̄не — понимаю; (лаТ, 3.1) ज्ञा{कर्तरि;लट्;उ;एक;आत्मनेपदी;ज्ञा;क्र्यादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/09.0043?type=ting
на — не; (ав)
лабхе — обретаю; (лаТ, 3.1) लभ्{कर्तरि;लट्;उ;एक;आत्मनेपदी;डुलभँष्;भ्वादिः}
ча — и; (Ав)
ш́арма — покой/защиту; (с, 2.1)
прасӣда — смилуйся; (лоТ, 2.1) प्र_सद्{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;प्र_षदॢँ;भ्वादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.0990?type=ting&form=सीद
дева-ӣш́а — о повелитель богов; (м, 8.1)
джагат-нива̄са — основа миров (м, 8.1)
अन्वय: anvayaḥ
जगन्निवास , देवेश ! दंष्ट्राकरालानि कालानलसन्निभानि च ते मुखानि दृष्ट्वा एव दिशः न जाने, शर्म च न लभे। प्रसीद।
jagannivāsa , deveśa ! daṃṣṭrākarālāni kālānalasannibhāni ca te mukhāni dṛṣṭvā eva diśaḥ na jāne, śarma ca na labhe| prasīda|
or
he deveśa! daṃṣṭrākarālāni (daṃṣṭrābhiḥ dantabhiḥ karālāni bhīṣanāni) kālānalasannibhāni (pralāyāgnisadṛśāni) ca te mukhāni dṛṣṭvā eva ahaṁ
diśaḥ na jāne (mama dig-bhramo jātaḥ), śarma (śantim) ca na labhe | he jagannivāsa prasīda (prasanno bhava) |
Дословный перевод:
О Владыка богов! Ужаснозубые (зубами ужасные, дающие страх), огонь смерти напоминающие (похожие на огонь уничтожения) также Твои
лики(пасти) увидев, я стороны света не понимаю (у меня породилось заблуждение относительно сторон света). Защиту также не нахожу. О основа мира, будь милостив!
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
daṃṣṭreti | he deveśa tava mukhāni dṛṣṭvā bhayāveśena diśo na jānāmi | śarma sukhaṃ ca na labhe | bho jagannivāsa prasanno bhava | kīdṛśāni mukhāni dṛṣṭvā ? daṃṣṭrābhiḥ karālāni kālānalaḥ vikṛtatvena pralayāgniḥ | tatsadṛśāni ||25||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
।।11.25।। --,दंष्ट्राकरालानि दंष्ट्राभिः करालानि विकृतानि ते तव मुखानि दृष्ट्वैव उपलभ्य कालानलसंनिभानि प्रलयकाले लोकानां दाहकः अग्निः कालानलः तत्सदृशानि कालानलसंनिभानि मुखानि दृष्ट्वेत्येतत्। दिशः पूर्वापरविवेकेन न जाने दिङ्मूढो जातः अस्मि। अतः न लभे च न उपलभे च शर्म सुखम्। अतः प्रसीद प्रसन्नो भव हे देवेश? जगन्निवास।।येभ्यो मम पराजयाशङ्का या आसीत् सा च अपगता।,यतः --,
Перевод
О Бог богов, прибежище всех миров, умоляю Тебя, смилуйся надо мной. При виде Твоих ярко сияющих смертоносных ликов и страшных зубов я прихожу в смятение. Куда бы я ни взглянул, разум мой мечется, не находя покоя.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика