10.31

पवन: पवतामस्मि राम: शस्त्रभृतामहम् ।

झषाणां मकरश्चास्मि स्रोतसामस्मि जाह्नवी ॥ ३१ ॥

pavanaḥ pavatām asmi

rāmaḥ śastra-bhṛtām aham

jhaṣāṇāṁ makaraś cāsmi

srotasām asmi jāhnavī

पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов

паванах̣ — ветер; (м, 1.1)

павата̄м — из очистительных сил; (-т, м, 6.3)

асми — (Я) есть; (лаТ, 3.1)

ра̄мах̣ — Рама; (м, 1.1)

ш́астра-бхр̣та̄м — из носящих оружие; (-т, м, 6.3)

ахам — Я; (асмад, 1.1)

джхаша̄н̣а̄м — среди рыб; (м, 6.3)

макарах̣ — акула; (м, 1.1)

ча — также; (ав)

асми — (Я) есть; (лаТ, 3.1) 

сротаса̄м — из текущих рек; (с, 6.3)

асми — (Я) есть; (лаТ, 3.1)

джа̄хнавӣ — река Ганга (ж, 1.1)

अन्वय:  anvayaḥ

पवतां पवनः अस्मि , शस्त्रभृताम् हम् रामः। झषाणां मकरः च अस्मि , स्रोतसां जाह्नवी अस्मि। 

pavatāṃ pavanaḥ asmi , śastrabhṛtām ham rāmaḥ| jhaṣāṇāṃ makaraḥ ca asmi , srotasāṃ jāhnavī asmi| 

The Subodhinī commentary by Śrīdhara

pavana iti | pavatāṃ pāvayitṝṇāṃ vegavatāṃ vā madhye vāyurahamasmi | śastrabhṛtāṃ vīrāṇāṃ rāmo dāśarathiḥ | yadvā rāmaḥ paraśurāmaḥ | jhaṣāṇāṃ matsyānāṃ madhye makaro nāma matsyajātiviśeṣo'ham | srotasāṃ pravāhodakānāṃ madhye bhāgīrathī ||31|| 

Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya

।।10.31।। --,पवनः वायुः पवतां पावयितृ़णाम् अस्मि। रामः शस्त्रभृताम् अहं शस्त्राणां धारयितृ़णां दाशरथिः रामः अहम्। झषाणां मत्स्यादीनां मकरः नाम जातिविशेषः अहम्। स्रोतसां स्रवन्तीनाम् अस्मि जाह्नवी गङ्गा।। 

Перевод

Из очистительных сил Я ветер, из носящих оружие — Рама, среди рыб Я акула, а среди полноводных рек — Ганга.

व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика