10.23


रुद्राणां शङ्करश्चास्मि वित्तेशो यक्षरक्षसाम् ।

वसूनां पावकश्चास्मि मेरु: शिखरिणामहम् ॥ २३ ॥


rudrāṇāṁ śaṅkaraś cāsmi

vitteśo yakṣa-rakṣasām

vasūnāṁ pāvakaś cāsmi

meruḥ śikhariṇām aham


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


рудра̄н̣а̄м — из Рудр; (м, 6.3)

ш́ан̇карах̣ — Господь Шива; (м, 1.1)

ча — также; (ав)

асми — (Я) есть; (лаТ, 3.1)

витта-ӣш́ах̣ — казначей полубогов; (м, 1.1)

йакша-ракшаса̄м — среди якшей и ракшасов; (c, 6.3)

васӯна̄м — из Васу; (м, 6.3)

па̄ваках̣ — огонь; (м, 1.1)

ча — также; (ав)

асми — (Я) есть; (лаТ, 3.1)

мерух̣ — Меру; (м, 1.1)

ш́икхарин̣а̄м — из всех гор; (-н, м, 6.3)

ахам — Я (асмад, 1.1)


अन्वय:  anvayaḥ


रुद्राणां शङ्करः च अस्मि, यक्षरक्षसां वित्तेशः , वसूनां पावकः , मेरु: शिखरिणां च अहम् अस्मि। 

rudrāṇāṃ śaṅkaraḥ ca asmi, yakṣarakṣasāṃ vitteśaḥ , vasūnāṃ pāvakaḥ , meru: śikhariṇāṃ ca aham asmi| 


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


rudrāṇāmiti | rakṣasāmapi krūratvādisāmyādyakṣaiḥ sahaikīkṛtya nirdeśaḥ | teṣāṃ madhye vitteśaḥ kuvero'smi | pāvako'gniḥ | śikhariṇāṃ śikharatāmucchritānāṃ madhye meruḥ ||23|| 


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


।।10.23।। --,रुद्राणाम् एकादशानां शंकरश्च अस्मि। वित्तेशः कुबेरः यक्षरक्षसां यक्षाणां रक्षसां च। वसूनाम् अष्टानां पावकश्च अस्मि अग्निः। मेरुः शिखरिणां शिखरवताम् अहम्।। 


Перевод


Из Рудр Я Господь Шива, среди якшей и ракшасов Я хранитель сокровищ [Кувера], из Васу Я огонь [Агни], а среди гор Я гора Меру.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика