1.39
कुलक्षये प्रणश्यन्ति कुलधर्माः सनातनाः ।
धर्मे नष्टे कुलं कृत्स्नमधर्मोऽभिभवत्युत ॥ ३९ ॥
kula-kṣaye praṇaśyanti
kula-dharmāḥ sanātanāḥ
dharme naṣṭe kulaṁ kṛtsnam
adharmo ’bhibhavaty uta
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
кула-кшайе — при уничтожении рода; (м, 7.1)
пран̣аш́йанти — исчезают; (лаТ, 1.3) प्र_नश्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;प्र_णशँ;दिवादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/04.0091?type=ting
кула-дхарма̄х̣ — семейные традиции; (м, 1.3)
сана̄тана̄х̣ — вечные; (м, 1.3)
дхарме — когда религия; (м, 7.1)
нашт̣е — разрушена; (м, 7.1)
кулам — семья; (с, 2.1)
кр̣тснам — вся; (с, 2.1)
адхармах̣ — безбожие; (м, 1.1)
абхибхавати — становится; (лаТ, 1.1) अभि_भू{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;अभि_भू;भ्वादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.0001?type=ting
ута — ведь (ав)
अन्वय: anvayaḥ
कुल-क्षये सनातनाः कुल-धर्माः प्रणश्यन्ति । धर्मे नष्टे अधर्मः कृत्स्नं कुलम् उत अभिभवति।
kula-kṣaye sanātanāḥ kula-dharmāḥ praṇaśyanti | dharme naṣṭe adharmaḥ kṛtsnaṃ kulaṃ uta abhibhavati|
Дословный перевод:
Во время истребления рода извечные семейные устои уничтожаются. Во время уничтожения устоев безбожие весь род охватывает.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
tameva doṣaṃ darśayati kulakṣaya ityādi | sanātanāḥ parasparāprāptāḥ | uta api avaśiṣṭaṃ kṛtsnamapi kulamadharmo'bhibhavati vyāpnotītyarthaḥ ||39||
Prabhupada
Истребление рода приводит к разрушению извечных семейных традиций, а члены семьи, оставшиеся в живых, забывают законы религии.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика