1.20
अथ व्यवस्थितान्दृष्ट्वा धार्तराष्ट्रान्कपिध्वजः ।
प्रवृत्ते शस्त्रसम्पाते धनुरुद्यम्य पाण्डवः ।
हृषीकेशं तदा वाक्यमिदमाह महीपते ॥ २० ॥
atha vyavasthitān dṛṣṭvā
dhārtarāṣṭrān kapi-dhvajaḥ
pravṛtte śastra-sampāte
dhanur udyamya pāṇḍavaḥ
hṛṣīkeśaṁ tadā vākyam
idam āha mahī-pate
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
атха — тогда; (ав)
вйавастхита̄н — выстроенных; (м, 2.3)
др̣шт̣ва̄ — оглядев; (ав)
дха̄ртара̄шт̣ра̄н — сыновей Дхритараштры; (м, 2.3)
капи-дхваджах̣ — тот, чей флаг был украшен изображением Ханумана (Арджуна); (м, 1.1)
правр̣тте — когда был готов; (м, 7.1)
ш́астра-сампа̄те — пускать стрелы; (м, 7.1)
дханух̣ — лук; (с, 2.1) [धनुष् n. dhanuS]
удйамйа — вскинув; (ав)
па̄н̣д̣авах̣ — сын Панду (Арджуна); (м, 1.1)
хр̣шӣкеш́ам — Господу Кришне; (м, 2.1)
тада̄ — тогда; (ав)
ва̄кйам — речь; (с, 2.1)
идам — эту; (с, 2.1)
а̄ха — произнес; (лаТ, 1.1) ब्रू{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;ब्रूञ्;अदादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/02.0039?type=ting
अन्वय: anvayaḥ
हे मही-पते!
अथ धार्तराष्ट्रान् व्यवस्थितान् दृष्ट्वा , शस्त्र-सम्पाते प्रवृत्ते कपि-ध्वजः पाण्डवः धनुः उद्यम्य , तदा हृषीकेशम् इदम् वाक्यम् आह।
he mahī-pate!
atha dhārtarāṣṭrān vyavasthitān dṛṣṭvā , śastra-sampāte pravṛtte kapi-dhvajaḥ pāṇḍavaḥ dhanuḥ udyamya , tadā hṛṣīkeśam idam vākyam āha
Дословный перевод:
О повелитель Земли!
Теперь сыновей Дхритараштры выстроившихся осмотрев , в начавшемся побоище , тот, на чьем стяге обезьяна, сын Панду — Арджуна, лук подняв, тогда повелителю чувств, Кришне эту речь произнес.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
etasmin samaye śrīkṛṣṇamarjuno vijñāpayāmāsetyāha atha ityādibhiḥ caturbhiḥ ślokaiḥ | atheti athānantaraṃ vyavasthitān yuddhodyogena sthitān | kapidhvajo'rjunaḥ ||20||
Prabhupada
Тогда Арджуна, сын Панду, восседавший на колеснице, которую украшал флаг с изображением Ханумана, вскинул свой лук и приготовился стрелять. Но, взглянув на сыновей Дхритараштры, выстроившихся в боевые колонны, о царь, Арджуна обратился к Господу Кришне с такими словами.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика