6.3.10 छत्वसन्धिः
भक्त्या मामभिजानाति यावान्यश्चास्मि तत्त्वत: । ततो मां तत्त्वतो ज्ञात्वा विशते तदनन्तरम् ॥18.55॥ Постичь Меня в Таттве можно только с помощью Бхакти
6.3.10 छत्वसन्धिः
6.3.10 छत्वसन्धिः chatvasandhiḥ
Данному правилу, как обычно, предшествуют и другие правила сандхи –
Это правило (в наиболее распространенных случаях употребления) можно описать проще, если принять во внимание, что, согласно очередности всех случившихся сандхи, они оканчиваются в 1м столбце варг. Таким образом, упрощенно это правило можно описать как –
(प्रथमव्यञ्जनम्) + श् (+अम्) = छ् (prathamavyañjanam) + ś (+am) = ch
1ая колонка варг + श् (+अम्) = छ्
A) अभ्यासः सन्धिं पदस्य विच्छेदं च करोतु sandhiṃ padasya vicchedaṃ ca karotu
न हि प्रपश्यामि ममापनुद्याद् - यच्छोकमुच्छोषणमिन्द्रियाणाम् ।
अवाप्य भूभावसपत्नमृद्धं राज्यं सुराणामपि चाधिपत्यम् ॥ ८ ॥
na hi prapaśyāmi mamāpanudyād
yac chokam ucchoṣaṇam indriyāṇām
avāpya bhūmāv asapatnam ṛddhaṁ
rājyaṁ surāṇām api cādhipatyam (2.8)
पदपरिचयः पदार्थः च padaparicayaḥ padārthaḥ ca – грамматика и значение слова:
на хи — не, безусловно; (ав)
прапаш́йа̄ми — вижу; (лаТ, 3.1)
мама — мою; (асмад, сарв, 6.1)
апанудйа̄т — могло бы устранить; (ашир-лиГ, 1.1)
йат — которую; (с, 1.1)
ш́окам — скорбь; (м, 2.1)
уччхошан̣ам — иссушающую; (м, 2.1)
индрийа̄н̣а̄м — чувства; (с, 6.3)
ава̄пйа — получив; (ав)
бхӯмау — на Земле; (ж, 7.1)
асапатнам — без соперников; (м, 2.1)
р̣ддхам — процветающее; (с, 2.1)
ра̄джйам — царство; (с, 2.1)
сура̄н̣а̄м — полубогов; (м, 6.3)
апи ча — даже также; (ав)
а̄дхипатйам — власть (с, 2.1)
अन्वय: anvayaḥ
भूमौ असपत्नम् ऋद्धं राज्यम् अवाप्य, सुराणाम् अधिपत्यं च अपि, यत् मम इन्द्रियाणाम् उच्छोषणं शोकम् अपनुद्यात् न हि प्रपश्यामि।
bhūmau asapatnam ṛddhaṃ rājyam avāpya, surāṇām adhipatyaṃ ca api, yat mama indriyāṇām ucchoṣaṇaṃ śokam apanudyāt - na hi prapaśyāmi|
सन्धिः sandhiḥ
ममापनुद्याद् - मम + अपनुद्यात् – सवर्णदीर्घसन्धिः
mamāpanudyād - mama + apanudyāt - savarṇadīrghasandhiḥ
यच्छोकम् - यत् + शोकम् - श्चुत्वसन्धिः, छत्वसन्धिः
yacchokam - yat + śokam - ścutvasandhiḥ, chatvasandhiḥ
भूमावसपत्नम् - भूमौ + असपत्नम् – यान्तवान्तादेशसन्धिः
bhūmāvasapatnam - bhūmau + asapatnam - yāntavāntādeśasandhiḥ
Видеоурок
6.3.10 छत्वसन्धिः chatvasandhiḥ