Onthechting en verzaking
Wat is bevrijding precies? Het is samadhi of vrede die wordt bereikt door de spirituele discipline van het reinigen van de innerlijke persoon – de spirituele discipline van het ontkennen van de indrukken die iemand krijgt door zien, horen, lezen, leren, doen en gedaan krijgen. Mensen die ondraaglijke fysieke pijn lijden, hebben geen enkele interesse in amusement, toch? Op dezelfde manier kan een oprechte zoeker en toegewijde geen interesse hebben in het theater van de wereld van objectief plezier en kleinzielige hartstocht. Deze inferieure verlangens moeten eerst worden opgegeven en gecontroleerd. Zij liggen aan de basis van alle ellende. Passie is het product van waanvoorstellingen; het verblijft in het landhuis van activiteit (rajas). Verzaking of onthechting (vairagya) zit in de zuivere kwaliteit (sathwische guna). Passie is demonisch (a-surisch) van aard. Passie, onwetendheid en egoïsme komen allemaal voort uit waanvoorstellingen. Passie brengt de dood teweeg, terwijl onthechting bevrijding teweegbrengt; het is wijsheid.
Zichzelf in onthechting stabiliseren is op zichzelf de hoogste soberheid (tapas), de meest veeleisende gelofte. In die bezuinigingen moet men altijd alert zijn en er steeds opnieuw naar streven. Net als een kind dat probeert te lopen, kun je een paar stappen wankelen, wankelen en vallen, maar net als een kind moet je jezelf met een glimlach oprichten en opnieuw beginnen. Voor een dergelijke volharding is vrede essentieel. Mislukkingen zijn geen rotsblokken die je de weg versperren; onthoud: het zijn stapstenen naar de overwinning.
Wees gebonden aan het Atma in jou; neem daarin rust en toevlucht en mediteer daarop zonder onderbreking. Dan zullen alle banden vanzelf loskomen, want de band waarmee u zich aan de Heer of het Atma hecht, heeft de kracht om alle andere banden te ontbinden.
De ‘niet-verbondenen’ hebben echte liefde voor iedereen. Hun liefde is niet alleen puur, maar ook goddelijk. Het is de belichaming van vrede. Zonder enige twijfel kan iemand de Heer bereiken als hij verstoken raakt van alle hartstocht of gehechtheid (raga) en zich bezighoudt met de hierboven beschreven acties.
Afstand doen of onthechting (vairagya) betekent uiteraard niet het opgeven van huis en haard, of van hoge bezittingen en zelfs koninkrijken. Het is het begrijpen van de goddelijkheid die in alles aanwezig is, het vervagen van alle verschillende namen en vormen, de gelukzaligheid van het ervaren in alles en op elke plaats van het goddelijke, dat de werkelijkheid ervan is. Dat is de ware betekenis van de stelregel ‘onthechting (raga-loosheid)’. Zolang je de wereld van naam en vorm kent, wordt je belast met gehechtheid. Hoe kan iemand verlangenloos zijn als de geest verzonken is in gedachten, gevoelens en ervaringen van de objectieve wereld? Je zou alles kunnen hebben opgegeven en er toch vol van zijn. Er kan niet worden gezegd dat er sprake is van onthechting. Zelfs voor het verwerven van deze zuivere geest van onthechting is vrede beslist zeer noodzakelijk.