Trần Văn Kiết

TRẦN VĂN KIẾT

Ông sinh năm 1911 tại xã Phú Phụng, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre, là con của hương chủ giàu có nhất vùng.

Sau khi học xong tiểu học, Trần Văn Kiết được gửi lên Sài Gòn học trường Chasseloup Laubat. Ở đây ông được học tiếng Pháp và tiếng Việt, sống trong môi trường giáo dục của người Pháp, nhưng lại nhìn thấy những cảnh “chướng tai gai mắt” của bọn thực dân đối với dân thuộc địa diễn ra hằng ngày làm ông thấm thía nỗi nhục của một người dân mất nước.

Ông tham gia vào các phong trào đấu tranh của sinh viên học sinh tại Sài Gòn lúc bấy giờ như cuộc đấu tranh đòi nhà cầm quyền Pháp thả cụ Phan Bội Châu (1925), tham dự lễ truy điệu chí sĩ yêu nước Phan Chu Trinh (1926)… Sau khi học xong tú tài tại Chasseloup Laubat, ông sang Pháp học rồi thi vào đại học Toulouse.

Đến năm 1930, tại Pháp có khoảng 1.700 học sinh, sinh viên người Việt đang học tập. Tập trung đông nhất là ở Paris. Tại nơi này, họ liên lạc với các thủy thủ và thợ thuyền người Việt với tình cảm của những đồng hương, của những người con mất nước xa quê hương.

Năm 1930 ở Việt Nam diễn ra cuộc bạo động vũ trang ở Yên Bái, do Đề Thám lãnh đạo, nhà cầm quyền Pháp đã đàn áp dã man đã kết án tử hình 66 người. tin tức lần lượt bay sang Pháp làm đau buốt lòng người. Ngọn lửa yêu nước đang âm ỉ trong lòng những người con xa quê bùng cháy dữ dội. Lúc ấy, Trần Văn Kiết đang học ở Toulouse cùng với kiều bào tham gia biểu tình đòi nhà cầm quyền Pháp ngưng ngay cuộc đàn áp đẫm máu. Trong buổi lễ khánh thành ký túc xá Đông Dương tại Paris đang diễn ra thì bị cuộc biểu tình phá hỏng, truyền đơn được rãi khắp nơi với yêu cầu: “Trả tự do cho những người bị kết án trong vụ bạo động Yên Bái”. Người biểu tình cũng tụ tập trước Dinh tổng thống Pháp giương cao khẩu hiệu với nội dung trên.

Cũng trong năm 1930, Trần Văn Kiết gia nhập Đảng Cộng Sản Pháp, sau đó ông sang Liên Xô tiếp tục học tập tại Đại học Đông phương.

Năm 1938 sau khi tốt nghiệp, Trần Văn Kiết bí mật về nước và được giới thiệu vào ban biên tập báo Dân chúng, tờ báo công khai, hợp pháp của Đảng lúc bấy giờ, sau đó ông phụ trách cả tờ Le Peuple bằng tiếng Pháp. Mặc dù sức khỏe kém nhưng ông đã làm việc không biết mệt mỏi, vừa giải quyết công việc của hai tờ báo, vừa đối phó với nhà cầm quyền Pháp khi luôn luôn có mật thám theo ông.

Ngày 07-3-1939 bọn mật thám Pháp khám xét tòa soạn dù không tìm ra chứng cứ phạm pháp nhưng chúng cũng bắt ông.

Trong phiên tòa của thực dân, đồng bào Sài Gòn đã có dịp chứng kiến thái độ đường hoàng, hiên ngang của một số bị cáo, đặc biệt người ta tập trung chú ý đến một thanh niên đẹp trai hơi gầy nói tiếng Pháp thông thạo bằng luận điệu đanh thép, dõng dạc bác bỏ từng lời buộc tội trong cáo trạng của tên biện lý người Pháp, tên chánh án tòa án hôm ấy đã phải nhiều lần rung chuông, ngắt lời tự bào chữa của thanh niên ấy. Người ấy chính là Trần Văn Kiết, sau cùng chúng kết án ông 1 năm tù giam.

Do chiến tranh thế giới bùng nổ và tình hình bên ngoài thôi thúc, năm 1941 ông cùng một số đồng chí vượt ngục đến đầu năm 1943 thì bị bắt, tên thanh tra mật thám Bazin đã dùng mọi thủ đoạn mua chuộc và tra tấn đều thất bại, cuối cùng bọn thực dân đã thủ tiêu ông một cách hèn hạ. Lúc ấy ông mới 32 tuổi và chưa lập gia đình.

Trần Văn Kiết là tấm gương sáng của một tri thức yêu nước Nam Bộ đã hy sinh lợi ích cá nhân cho dân nhân và tổ quốc.

-----

Mời các bạn đón đọc Kỳ 2: Trần Văn Kiết và báo Dân chúng, đây là tờ báo có số lượng xuất bản đông nhất trước cách mạng tháng 8,1945 và có sức ảnh hưởng lớn đến tầng lớp nhân dân Sài Gòn.

#Trần_Văn_Kiết #Địa_chí_bến_tre