Trương Vĩnh Ký

Trương Vĩnh Ký – Thầy dạy chữ quốc ngữ đầu tiên

--------

Dù có rất nhiều ý kiến khác nhau về Trương Vĩnh Ký, song có lẽ không ai có thể phủ nhận rằng ông là người Việt đầu tiên "làm thầy giáo" chữ quốc ngữ.

Khi người Pháp khuyến khích và bắt buộc sử dụng chữ quốc ngữ thì có nhiều cá nhân, tập thể chống đối. Ngay cả Hội đồng quản hạt, tổ chức tương đương với quốc hội ngày nay, cũng có người đề nghị “dẹp bỏ” chữ quốc ngữ.

Việc chánh quyền Pháp ở Nam kỳ chấp nhận cho phổ biến rộng rãi thứ chữ này là một bước đi quan trọng, chính vì vậy Trường Thông ngôn ra đời.

Ngay khi Trường Thông ngôn thành lập, ông Trương Vĩnh Ký được mời làm giáo sư. Ông trở thành người Việt đầu tiên làm thầy giáo dạy chữ Việt, một công việc không hề dễ dàng lúc bấy giờ. Năm 1864, ông được bổ nhiệm làm giám đốc trường này.

Cái khó khăn đầu tiên là làm sao có được giáo trình một thứ chữ mới đối với mọi người. Trương Vĩnh Ký viết cuốn sách giáo khoa đầu tiên mang tên Ngữ pháp tiếng Annam in năm 1867.

Sau đó là hàng loạt sách giáo khoa như Phép lịch sự An Nam, Văn phạm tiếng An Nam, Chữ quốc ngữ và lịch sử An Nam...

Sách giáo khoa của ông rất chi tiết, từ cách đánh vần cho tới những từ ngữ, các danh từ, động từ, tính từ... Sách của ông cũng dạy đặt câu sao cho trúng cách và phân chia từ thấp đến cao một cách có hệ thống và khoa học. Đây lại là công việc của một người quả là rất đáng nể!

Ông còn viết cả lịch sử, chuyển âm truyện thơ Lục Vân Tiên, Truyện Kiều cho học trò có sách để đọc tham khảo. Thuở ấy, truyện Kiều bằng văn vần khá phổ biến trong dân chúng Nam Kỳ, song không mấy người đọc được vì...mù chữ!

Thời đó, rất khó tìm được học sinh cho trường, do trong dân chúng truyền miệng nhau chữ quốc ngữ là thứ chữ của người ngoại quốc, học nó sẽ mất gốc hoặc bị Pháp bắt đi mất.

Ban đầu học sinh Trường Thông ngôn là lính Pháp, con em những người cộng tác với Pháp và con cháu của giới theo đạo Thiên Chúa. Về sau, để có học sinh, chánh quyền thực dân ra lịnh mỗi làng phải chọn một hay hai em trong lứa tuổi từ 10 đến 16 đi học.

Làng xã thường nhắm vào các gia đình có tiền của để bắt đi học, nên "kiếm người đi học mà như đi đánh giặc". Dù học nội trú, không tốn tiền, lại có tiêu vặt phí nhưng không mấy gia đình muốn con đi học. Sợ mất con, rất nhiều gia đình có tiền đã mướn người đi học thế.

Nghiệp làm thầy của ông Trương Vĩnh Ký để lại khá nhiều dấu ấn tốt đẹp. Một lớp khá đông học trò của ông, sau là những công chức mẫn cán của chế độ hoặc là những người có công lớn đối với nền văn học, văn hóa của nước nhà.

Nổi bật là các ông Trương Minh Ký (nhà báo, nhà văn, thầy giáo), Đặng Thúc Liêng (nhà báo, nhà văn), Nguyễn Khắc Huề (thầy giáo)...

Trong giai đoạn 1890–1910, Hội Trí Tri, Phong trào Duy Tân, Đông Kinh Nghĩa Thục và ngành báo chí mới hình thành, đã thừa nhận và cổ vũ học "chữ Quốc ngữ", coi là phương tiện thuận lợi cho học hành nâng cao dân trí.

TLTK: hatgiongtamhon.vn; tuoitre.vn; Wikipedia

#Trương_Vĩnh_Ký

#Dia_chi_ben_tre

#Địa_chí_Bến_Tre