Met zoveel pagina's informatie zou je bijna vergeten waar het echt om gaat: vliegen met je drone. Wat zijn zaken om rekening mee te houden, en wat zijn handige truuks? Ik hoop er nog vele toe te kunnen voegen in de tijd, hopelijk niet alemaal door schade en schande :)
Zeker bij complexere vluchten in een wat drukkere omgeving is het nuttig om een waarnemer bij je te hebben. Dat is een formele functie: hij/zij maakt deel uit van het team. De positie is dicht bij de piloot zodat communicatie makkelijk is. De waarnemer is de ogen en oren van de piloot; deze is vaak gefocussed op de drone zelf, waardoor de omgeving wat minder aandacht krijgt.
Waar moet je aan denken wat aandacht behoeft?
Zicht op obstakels die de piloot net heeft gemist.
Niet betrokken mensen die het operatiegebied betreden en een factor kunnen worden. Niet alleen omdat je ze zou kunnen raken, maar ook omdat ze misschien iets willen vragen. Als piloot heb je daar geen tijd voor.
Opkomend slecht weer op zicht en/of via een app.
Ander verkeer in de lucht, bemand of onbemand, misschien zelfs vogels. Ook hier kan een app zoals FlightRadar24 helpen, maar geen garantie geven. Wat ook helpt is een app als Lifeliner, die geeft de positie van helikopters van hulpdiensten aan.
Extra waarnemers kunnen op plekken staan die extra zichtlijnen geven. Maar het is de piloot die VLOS moet houden en verantwoordelijk blijft. Bij een FPV vlucht heeft de piloot natuurlijk geen VLOS (dat is de verplichte waarnemer), maar hij is nog steeds verantwoordelijk.
Een goede missie start met een goede voorbereiding (dat was een ander hoofdstuk) maar ook ter plekke kunnen er nog wat laatste zaken worden gedaan die bijdragen aan een goede uitvoering.
Het is even kijken naar het juiste startpunt. Is dat wat vooraf in gedachte was, of kan het beter op een iets andere plek? Ideaal is een plek uit de looproute van eventueel publiek, mooi vlak, geen obstakels dichtbij.
Zijn er obstakels of verstoringen die niet voorzien waren? Extra bomen, een bouwkraan? Misschien meer mensen dan geanticipeerd. Mogelijk 4/5masten? En even kijken wat het weer doet.
Voor wat betreft hoogtes in de buurt is het aanbevelenswaardig om even een keer loodrecht omhoog te gaan en te peilen hoe hoog de hoogste obstakels zijn. Camera op nul graden en even rondkijken op boomtop hoogte. Doe daar vijf meter bij en dat wordt dan je MSA; die kan je niet instellen in je controller, maar je kan hem wel onthouden. Als je daar boven blijft zit je altijd goed!
In drones met een Return To Home optie (bv de DJI drones) is die MSA dus de hoogte die je instelt voor de RTH terugkeerhoogte.
Zoals ze wel eens zeggen: geen enkel plan overleeft de confrontatie met de werkelijkheid! En dat is vaak ook zo. Wat je in DroneLink of Litchi gepland hebt is op basis van kaarten, en die zijn mogelijk niet helemaal correct. Dus in plaats van het plan meteen uitvoeren is het verstandig om een keer de geplande route te vliegen met ogen op steeltjes voor eventuele obstakels. Daarna kan dan de geplande missie worden gevlogen.
Een missie die je niet blind vanaf de planning wilt vliegen...
Er van uit gaande dat je met meerdere piloten gepland samen vliegt is het verstandig om vooraf onderling afspraken te maken over hoe je dat gaat aanpakken. Met twee men kan je nog vrij ad hoc dingen doen, maar met drie of meer is goede afstemming nodig.
Wat verstandig is, is om hoogtes af te spreken en die met elkaar te delen. Daarbij is een verschil van tien meter zeker genoeg: het geeft wat ruimte om een metertje af te wijken.
Omdat er toch af en toe iemand door de andere drone hoogtes heen moet is het raadzaam dat iedereen een goed idee heeft van wat waar is. Een kreet als "ik zit links en door naar honderd meter" betekent niks als je niet weet hoe links en rechts is gedefinieerd. Kompasstreken zijn dan duidelijker, maar dat moet wel voor alle betrokkenen helder zijn.
Ook een gezamenlijk beeld van wat waar in de omgeving is helpt. Het heeft geen zin om te zeggen dat je bij het spoorviaduct zit als de rest niet bekend is in de buurt. Van te voren even op de kaart kijken en wat markante punten overeenkomen is slim.
Dit is misschien een probleem van een andere orde
Ik durf het zeker niet van alle drones te zeggen, maar de DJI drones hebben een RTH systeem dat er voor zorgt dat onder bepaalde omstandigheden de drone even voor zichzelf gaat zorgen. Dat is iets waar je als (beginnend) piloot wel even vertrouwen in moet krijgen, maar dat wel zorgt voor rust tijdens iets "uitdagender" missies :)
Het is niet altijd terugkeren, er zijn ook andere acties die kunnen worden genomen. Hieronder een overzicht van wat en wanneer.
Je vindt deze in de DJI Fly app onder het hoofdmenu (...) en dan onder veiligheid. Daar kan je het gewenste gedrag instellen en de hoogte voor terugkeer. Dat laatste kan ook na de start door te klikken links boven op de vliegstatus.
Wat de drone gaat doen bij noodgevallen is instelbaar. Hoewel er in sommige gevallen geen keus is wat er gaat gebeuren.
Return To Home - Hierbij probeert de drone terug te keren naar het ingestelde Homepoint. Dat is doorgaans het startpunt, maar is tijdens de vlucht aan te passen. Hierbij hoort een vooraf ingestelde hoogte door de gebruiker. Die kan beter hoger zijn dan de obstakels in de buurt... Hiervoor heeft de drone natuurlijk wel GPS nodig, anders weet hij niet waar hij is en waar hij heen moet.
Hover - Hierbij blijft de drone op de huidige plek hangen. Tot de verbinding hersteld is, of tot de batterij te laag wordt, in welk geval er gelkand wordt.
Landen - Hierbij zal de drone meteen landen op de huidige plek.
Low Battery - Wanneer er dreigt niet genoeg spanning te zijn om terug te keren (hangt af van afstand tot Homepoint en bepaalt de drone dus zelf) dan keert de drone terug op de ingestelde hoogte. Dat is te onderbreken (maar dat is misschien niet verstandig). Als de hoeveelheid kritisch laag is dan landt de drone op de plaats zelf. Dat is niet te stoppen, maar de richting kan nog wel aangepast worden. Het alternatief is overigens neerstorten.
Uitval beveiliging - Wanneer de verbinding tussen controller en drone verbroken is voor langer dan 11 seconde dan gaat de drone zijn ingestelde noodprotocol uitvoeren, dus RTH/Hover/Landen. Waarbij de batterijen dat weer kunnen overnemen als ze te laag in de spanning raken.
Smart RTH - Dit is door de gebruiker geïnitieerd. Hiervoor zit een optie in de software in de Fly app (links op het scherm), maar het makkelijkst is de grote knop op de controller zelf even ingedrukt houden. Deze actioe is ook weer te onderbreken met de pauze knop op het beeldscherm (kruisje) of de controller.
Binnen 20 meter komt de drone niet terug, maar blijft hangen.
Bij een Smart RTH zal landingsbescherming worden ingesteld. De drone kijkt dan of de landingszone veilig is en dan zelf landen en uitschakelen. Lukt dat niet (of bij een landing zonder die bescherming) moet de piloot het laatste stukje forceren door de drone met de stick naar beneden te "drukken".
Meer info (in het engels) is te vinden op deze pagina van DJI, en natuurlijk in de handleiding.