Er zijn tal van partijen betrokken bij het vliegen met drones. Van heel hoog, abstract ver weg tot de mensen die je in het terrein tegen kan komen en die een (al dan niet onderbouwde) mening hebben over je vliegkunsten. Met wie hebben we te maken en wat moet je er (niet) mee?
De International Civil Aviation Organization, een organisatie binnen de VN structuur. Zij maken de internationale standaarden en afspraken voor een veilige en ordelijke ontwikkeling van het (burger) luchtverkeer. Die leggen verplichtingen en standaarden op aan de deelnemende landen.
Als dronevlieger ga je geen ICAO tegenkomen. Maar alles wat we doen heeft wel een oorsprong in hun regelgeving.
Over ICAO op Wikipedia: Engels en Nederlands
De link naar hun pagina met Annexes, de uitleg van de verschillende diensten die beschreven worden door ICAO.
De Union Aviation Safety Agency, een agentschap van de EU, zoals ICAO dat van de VN is. Zij maken voor alle deelnemende landen de regels omtrent het vliegen met drones. Verordening (EU) 2019/945 is voor ontwerpers en beschrijft specificaties voor apparatuur. Verordening (EU) 2019/947 is voor gebruikers en geeft aan hoe we moeten vliegen.
Europese wetgeving wordt als het ware overgenomen naar nationale wetgeving. En soortgelijke regels zie je ook in bv het Verenigd Koninkrijk. Op de EASA site vindt je dus praktisch toepasbare info, vaak beter leesbaardere dan bv een Wet Luchtvaart.
Over EASA op Wikipedia: in het Engels en het Nederlands
De EASA site zelf, keurig in het Nederlands, en specifiek over drones
Op nationaal niveau is er op het hoogste niveau de Wet Luchtvaart, maar daar weer verbijzonderingen op, en uitzonderingen. Nu komt het ineens wel dichtbij :)
Deze is dus gebaseerd op de EASA regelgeving en verwijst daar ook naar. Omdat het een Nederlandse wet is kan er ook nationaal op worden gehandhaafd. Meer daarover hier onder.
Besluiten, beschikkingen en regelingen
Van Wikipedia:
Een beschikking is een overheidsbeslissing in een concreet geval, bijvoorbeeld een beslissing op de aanvraag van een vergunning. Indien de beslissing het element van rechtshandeling mist, door bijvoorbeeld een afwijzing te zijn van een op een besluit van algemene strekking gerichte aanvraag, dan is het geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht.
Een besluit van algemene strekking is daarentegen een beslissing die niet is gericht op een individu of een concreet geval, maar gevolgen heeft voor een groep gevallen. Voorbeelden van besluiten van algemene strekking zijn een verordening of een bestemmingsplan.
Als drone vlieger heb je last (ik moet zeggen "ondervind je invloed") van beschikkingen als er aanpassingen zijn op de staande wetten en regelingen. Een beschikking is bijvoorbeeld nodig om een stuk luchtruim af te sluiten, want dat is een afwijking op de wettelijk vastgelegde indeling.
Als je wilt zoeken op beschikkingen moet je naar zoek.officielebekendmakingen.nl en dan filteren op:
Documentsoort: Staatscourant
Rubriek: Andere beschikking
Type organisatie: Ministerie
Regelingen zijn weer gedetailleerde uitleg van wetgeving. Bijvoorbeeld de Regeling Onbemande Luchtvaartuigen. Hier vind je de details over drones, maar het is in feite dus grotendeels een vertaling vanuit EASA met wat nationale aanpassingen. Hier bv de hoogte waarop je mag vliegen, maar ook afstand tot (spoor)wegen.
Naslag
Er zijn twee belangrijke naslagwerken op het gebied van luchtvaart die voor drones van betekenis zijn : het (Mil)AIP en de VFR kaart Nederland. Beide worden met enige regelmaat (volgens een vaste publicatie cyclus) upgedate.
De Aeronautical Information Publication is een naslagwerk met tabellen, regels, gebieden, enz. Met name de tabel met daglichttijden is interessant omdat die zegt wanneer je mag vliegen. Het AIP is online te vinden. Er is een militaire variant met eigen gegevens, die is hier te vinden.
De VFR kaart Nederland is in feite weer afgeleid van het AIP (het ENROUTE gedeelte is in feite een beschrijving van alle gebieden) en is een grafische weergave van Nederland vanuit het perspectief vliegen op zicht. Als je deze kaart zou kunnen filteren op "tot 120 meter" kom je uit op GoDrone. Maar daar staan dan weer wel de NOTAM's in, om dus de tijdelijke afwijkingen (beperkingen) weer te geven.
(Militaire) Luchtvaart Autoriteit
De Inspectie Luchtvaart en Transport (IL&T) is de civiele Luchtvaartautoriteit in Nederland en controleert of de regels voor onder andere geluid en uitstoot goed nageleefd worden.. De ILT verleent daarnaast vergunningen, registreert luchtvaartuigen en erkent opleidingsinstellingen. Ze vallen onder het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Zij zijn de instantie die, namens de Minister I&W, beschikkingen ondertekenen.
Er is een militaire Luchtvaartautoriteit die zich op dezelfde wijze bekommert om de militaire aspecten. Ze bestaan naast elkaar omdat in Nederland het luchtruim, en dus alles daar omheen, een gezamenlijke zaak is van het Ministerie I&W en Defensie.
Handhavers
Handhaving op bovengenoemde wet- en regelgeving is een taak van de politie. Iedere agent kan als Algemeen Opsporingsambtenaar dus optreden richting drone vliegers als ze menen dat ze zich niet aan de regels houden. Een punt is wel dat veel agenten niet goed op de hoogte zijn van die regels. Binnen districten zitten vaak wel droneteams die er natuurlijk meer van weten, maar die meer bezig zijn met eigen operaties dan met handhaving. Dan is er nog de dienst Luchtvaart, gezeteld op Schiphol, maar die zijn ook vooral bezig met eigen operaties, zoals de helikopters. Handhaving doe ze meer op de kleine (bemande) luchtvaart.
BOA's zijn actief in een vijftal domeinen (zie de circulaire Buitengewoon opsporingsambtenaar), die ieder een serie wetten bestrijken. Daar zit de luchtvaartwet niet bij, en daarmee zouden BOA's niet zelfstandig op kunnen treden tegen overtredingen op die wet. Natuurlijk kunnen ze wel de politie er bij halen.
RDW
De Rijksdienst Wegverkeer doet alleen de registratie van drone eigenaarschap (Operators) en piloten licenties. Je moet dat wel doen, maar ze komen niet zelf achter je aan. Natuurlijk zal bij een gebrek aan registratie de politie als handhaver kunnen optreden.
Verkeersleiding
De verkeersleiding is een dienstverlenende instantie en brengen daarmee luchtverkeer van A naar B zonder botsen. Ze zijn geen eigenaar van gebied (maar verlenen daar dus wel die diensten) en ze zijn geen handhaver. Maar ze kunnen natuurlijk wel zaken zien en die doorgeven aan de politie. Er zijn op dit moment nog zowel militaire als burgerverkeersleiders, maar dat zal op enige termijn overgaan in een puur civiele verkeersleiding, zijnde de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL).
Vanuit de verkeersleiding worden het (Mil)AIP en de NOTAM's uitgegeven, die laatste op basis van beschikkingen vanuit de Luchtvaartautoriteit. En ze verzorgen de uitgifte van GoDrone. Dat publiceren is een dienstverlening (een wettelijke taak), net als het sturen en begeleiden van luchtverkeer dat is.