Er is vastgelegd dat op de eindtoets van de vliegvelden Schiphol, Rotterdam, Beek, Eelde en De Kooy vertrokken kan worden.
Om verschillende redenen zijn er voor VFR-verkeer speciale routes ontworpen voor zowel vertrekkend als binnenkomend verkeer voor de gecontroleerde vliegvelden. In dit hoofdstuk wordt op de vertrekroutes ingegaan. Per vliegveld bestaan er nog aanvullende regels (zoals Slot-aanvragen Schiphol), maar deze zijn voor de VFR radiotelefonie training niet interessant.
In Nederland zijn de VFR-departures genoemd naar punten die op of bij de rand van de CTR liggen. Al deze punten moeten worden gebruikt om vrij te melden van de CTR;
Op verzoek of door een opdracht kan de CTR (moeten) worden verlaten, afwijkend aan de VFR-route. Ook dan moet de CTR worden vrijgemeld over een bekend punt of door 'leaving the CTR' te melden.
Voor gecontroleerde vliegvelden gelden o.a. de volgende algemene voorwaarden:
Voor vluchten in een plaatselijk verkeersleidingsgebied dient een vliegplan te zijn ingediend en een verkeersklaring te zijn verkregen;
Binnen radioverbinding het plaatselijk vereist; verkeersleidingsgebied is het onderhouden van tweezijdige
Alle vluchten naar en van de luchthavens dienen via de VFR-routes te worden uitgevoerd;
Van routes en hoogten kan worden afgeweken in opdracht of na verkregen toestemming van ATC;
In de CTR's van Schiphol, Rotterdam, Beek en Eelde en Eindhoven zijn ILS-area's vastgesteld. Ten behoeve van het ILS-verkeer kunnen VFR-vluchten in de CTR door de verkeersleidingsdienst worden opgedragen vrij te blijven van deze ILS-area's. De ILS-area's staan op de Visual Approach Charts van een veld vermeld;
Vertrekkend VFR-verkeer moet start-up aanvragen.
Schiphol heeft in principe één VFR-vertrek-route, de 'Victor departure' (zie kaartje). Deze bevat de volgende voorwaarden:
De maximaal toegestane hoogte in de VFR-sector is 1000 ft MSL. Dus lager tot 500 ft is mogelijk.
Na de start dient de VFR- sector binnen een afstand van 4 NM van de luchthaven (punt ALPHA) te worden binnen gevlogen.
Het passeren van het punt Bravo moet worden gemeld.
Het verlaten van de CTR moet boven VICTOR aan ATC worden gemeld.
N.B. Voor Schiphol is het ook mogelijk via de ‘Amsterdam Sector’ in het noordoosten de CTR te mogen verlaten.Hier heeft u wel speciaal toestemming voor nodig.
Na het contact maken met het grondstation, moet de vlieger een aantal gegevens doorgeven aan dit station. Deze gegevens moeten in een vaste volgorde worden doorgegeven, gevolgd door 'request start-up'.
Voorbeeld: Schiphol
A/C: "Schiphol Delivery, PHPBA"
DEL: "PBA, Schiphol Delivery"
A/C: "Cessna 172 - type, Kilo Apron - parking position (Schiphol-Oost) VFR - flight rules Teuge - destination information 'V' - ATIS request start-up, PBA* - request
Zoals eerder gesteld mag bij een blokje het C/S vooraan of achteraan.
Praktijkvoorbeeld VFR outbound Schiphol (PHRWU)
A/C: :Schiphol Delivery, PHRWU
DEL: "PWU, Schiphol Delivery
A/C: "Cessna 172, Kilo Apron, VFR Teuge, information 'N' zie noot 2 op de volgende pag. request start-up, PWU"
Houdt u in gedachte dat hierboven genoemde ‘blokje’ voor Nederlandse militaire velden iets anders is, met name het noemen van het aantal personen aan boord (POB).
DEL: "PWU, start-up approved, information 'N' correct, time .43 (punt niet uitgesproken), expect runway 04"
A/C: "Roger, start-up approved, time checked, runway 04, PWU" Dit is een klaring, dus teruglezen
A/C: "PWU, request taxi" (nadat de motor is gestart)
DEL: "PWU, roger, contact Schiphol Ground on 121.800"
A/C: "121.800 PWU" Uitspraak:121.8
A/C: "Schiphol Ground PHRWU, Kilo Apron, request taxi" Nieuwe frequentie dus opnieuw contact maken met hele C/S en positie
Eerder lazen we : VFR-vluchten in de Amsterdam FIR moeten hun mode S transponder activeren en mode A code 7000 (de VFR herkenningscode = conspicuity code) selecteren, tenzij anders opgedragen.
In de oefeningen houden we aan dat in ieder geval voor de taxiklaring de transponder op de juiste mode (*) is geactiveerd en code 7000 of een opgedragen SSR code is geselecteerd.
* Afhankelijk van de gebruikte apparatuur.
GND: "PWU, Schiphol Ground, taxi to Golf 5 runway 04"
A/C: "taxi to Golf 5 runway 04, PWU"
A/C: "PWU, at Golf 5 runway 04 ready for departure"
GND: "PWU, roger, contact Schiphol Tower on 119.225"
A/C: "119.225 PWU
A/C: "Schiphol Tower, at Golf 5 runway 04, ready for departure PHRWU" Nieuw frequentie dus heel C/S noemen van positie is verplicht
TWR: "PWU, roger, runway 04, cleared for take-off, Victor-departure, wind 040° 8 kts" "line-up" is hier niet gebruikt
A/C: "roger, runway 04, cleared for take-off, Victor-departure, PWU"
TWR: "PWU, squawk 0060 ident"
A/C: "squawking 0060 ident, PWU"
De transponder stond op code 7000 maar nu moet een specifieke transponder code (0060) geselecteerd worden en de ‘ident-button’ daarna even worden ingedrukt als extra radar identificatie middel.
TWR: "PWU, airborne time .55"
A/C: "roger, passing Bravo, maintaining 1000 ft, PWU" verplicht meldingspunt
TWR: "PWU, roger"
A/C: "PWU, passing Victor, 1000 ft" vrijmelden van de CTR
TWR: "PWU, roger, frequency change approved"
A/C: "frequency change approved, PWU"
Na het verlaten van de CTR moet de transponder zonder opdracht (weer) op code 7000 worden gezet.
Noot 1. In het voorbeeld wordt Start-up gevraagd aan Schiphol Delivery, terwijl er ook een specifieke Schiphol Start-up frequentie is gepubliceerd in het AIP, maar deze is voor IFR verkeer.
Taxiën op de Kilo apron wordt begeleid door ‘KLM Jet-Centre’.
Noot 2. Voor wat betreft de ATIS vermelding dient u er rekening mee te houden dat De Kooy geen ATIS heeft.
De Kooy zal u het weer separaat geven of u kunt er om vragen d.m.v. de zin “C/S.. request departure information” c.q. “C/S.. request arrival information”. Mocht uw vliegveld van vertrek of bestemming wel voorzien zijn van ATIS maar u kunt het door een (technische) storing niet ontvangen dan dient op de plaats van het ATIS element de woorden “unable to receive the ATIS” te gebruiken. De verkeersleiding geeft dan de weersinformatie via de frequentie.
Dit kan ook op de eindtoets in de oefening verwerkt zijn. QNH en baan moeten worden teruggelezen.
In de oefeningen staat regelmatig een opdracht om een “ change in flightplan” of een verzoek door te geven. Het is verstandig dit door te geven nadat de “start-up clearance” is teruggelezen en wel als een op zichzelf staand bericht.
C/S change of flightplan, my alternate is Lelystad instead of Budel
C/S change of flightplan, my endurance is 3 hours instead of 5 hours
C/S change of flightplan, the Estimated Elapsed Time to Eelde is one hour one zero minutes instead of five five minutes.
Beek heeft drie VFR-Vertrekroutes, de 'Zulu*', 'Uniform-' en 'Bravo-departure' (zie bijgevoegde kaart).
De laatste is het meest belangrijk voor de radiotelefonie training.
Deze departures bevatten de volgende voorwaarden:
Na vertrek dient naar 1300 ft MSL te worden geklommen en de toegewezen VFR-vertrekroute via GOLF of ROMEO te worden gevolgd;
Startende vliegtuigen klimmen zo snel mogelijk en houden tot aan de grens van het landingsterrein de startrichting aan;
Het verlaten van de CTR dient boven BRAVO, ZULU of UNIFORM te worden gemeld.
Eelde heeft twee VFR-vertrekroutes, de 'Uniform-' en 'X-ray-departure'.
De departures bevatten de volgende voorwaarden:
klim na take-off naar 1000 ft MSL, tenzij anders geïnstrueerd of toegestaan.
Maak de korste bocht om de opgekregen vertrekroute te volgen bij of voor PAPA of VICTOR;
Passeer PAPA of VICTOR op 1000 ft MSL en blijf op 1000 ft tot buiten de CTR;
Meld PAPA en VICTOR op verzoek van ATC;
Meldt het verlaten van de Eelde CTR boven het aangewezen meldingspunt (UNIFORM of X-RAY).
’Echo’, De Kooy‘Foxtrot’, kent 5 vertrekroutes ‘Mike’ en ‘Zulu’ en weldeparture. de ‘November’,voor alle vijf geldt dat na de start naar 1000 voet moet worden geklommen, tenzij anders opgedragen.
De volgende routes zijn van kracht:
November Departure: via HOTEL naar November
Echo Departure: via BRAVO naar ECHO.
Zulu Departure: via ROMEO naar ZULU.
Foxtrot en Mike Departure: ‘ATC Discretion’.
Rotterdam heeft drie VFR-vertrekroutes,
de 'Mike-','Romeo-' en 'Hotel departure' (zie kaartje).
De 'Mike-departure' bevat de volgende voorwaarden:
Klim na vertrek naar 1000 ft MSL en volg de rechts VFR-route CTR gemeld.moet vanboven deviaspoorweg. OSCAR MIKEnaar aan HetATC MIKE. verlaten worden Blijf van500 de m
De 'Romeo-departure'
bevat Na vertrek de volgende dient naar voorwaarden: 1500 ft MSL te worden geklommen, terwijl de VFR-route via OSCAR (of abeam punt OSCAR) en FOXTROT naar ROMEO wordt gevolgd. Blijf 500 m rechts van de snelweg.
Het verlaten van de CTR moet boven ROMEO aan ATC worden gemeld.
De 'Hotel-departure' (‘ATC discretion’ ) bevat de volgende voorwaarden:
Na vertrek volg de route via TANGO, SIERRA, WHISKEY richting HOTEL, klimmend naar 1000ft. De CTR wel vrijmelden bij punt WHISKEY!
(Een proefoproep is een ‘radio check’ ).
Bij de onderstaande oefeningen dient men zelf een ATIS-code letter te verzinnen zoals beschreven in hoofdstuk 4. Dit geldt niet voor De Kooy (heeft geen ATIS). Bij de oefeningen van de De Kooy dient u het ATIS element weg te laten en POB te melden.
Op Schiphol op het Kilo Apron staat u klaar met de PHRBC (Cessna 172) voor een VFRvlucht naar Rotterdam. Roep Schiphol Delivery op (121.975) d.m.v. een proefoproep. Geef tevens door dat u 2 i.p.v. 3 personen aan boord heeft. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Victor departure (max. 1000ft)
Met de PHBOS (Piper Cherokee) staat u op Schiphol geparkeerd op het Kilo Apron. U wilt VFR naar Eelde. Roep Schiphol Delivery op (121.975) d.m.v. een proefoproep. Geef door dat uw 'alternate' Teuge is geworden i.p.v. Hoogeveen. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Victor departure (max. 1000ft)
U staat met de PHGAU (Piper Super Cub) op Schiphol geparkeerd Hangar 1. U wilt VFR naar Düsseldorf. Roep Schiphol Delivery op (121.975) d.m.v. een proefoproep. Geef tevens door dat uw 'endurance' 5 uur is i.p.v.6 uur. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Victor departure (max. 1000ft)
Op het Kilo Apron (Schiphol) staat u klaar voor een VFR-vlucht naar Beek met de PHAPA (Piper Arrow). Roep Schiphol Delivery op (121.975) d.m.v. een proefoproep. Deel mee dat uw ‘alternate’ Seppe is i.p.v. Budel. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Victor departure (max. 1000ft)
Op Rotterdam staat u voor het clubgebouw klaar voor een VFR-vlucht naar Budel met de PHROL (Robin). Roep Rotterdam Delivery op (122.175) d.m.v. een proefoproep. Deel tevens mee dat u 2 personen aan boord heeft i.p.v. 1. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Mike - (1000ft) of Romeo departure (1500ft).
Voor de toren van Rotterdam staat u geparkeerd met de PHRVW (Cessna 172). U wilt VFR naar Köln-Bonn. Roep Rotterdam Delivery op (122.175) d.m.v. een proefoproep. Deel mee dat uw ‘alternate’ Düsseldorf is i.p.v. Beek. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Mike - (1000ft) of Romeo departure (1500ft).
Op Rotterdam staat u voor de toren geparkeerd met de PHSLG (King Air) voor een VFRvlucht naar Beek. Roep Rotterdam Delivery op (122.175) d.m.v. een proefoproep. Deel mee dat uw 'endurance' 4 uur is i.p.v. 5 uur. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Mike - (1000ft) of Romeo departure (1500ft).
U staat bij het clubgebouw op Rotterdam geparkeerd met de PHALI (Cessna 150). U wilt VFR naar Eelde. Roep Rotterdam Delivery op (122.175) d.m.v. een proefoproep. Meldt tevens dat uw 'estimated elapsed time' van Rotterdam naar Eelde 55 minuten is i.p.v. één uur en 10 minuten. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Mike - (1000ft) of Romeo departure (1500ft).
Op het Alfa apron op Beek staat u met de PHTWR (Cessna 172) gereed voor een VFRvlucht naar Teuge. Roep Beek Delivery op (121.825) d.m.v. een proefoproep. Geef tevens door dat u de ATIS niet kunt ontvangen. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Bravo departure (1300ft) .
Met de PHZCR (Piper Super Cub) staat u op het Alfa apron (voor de toren) van Beek geparkeerd. U wilt VFR naar Texel. Roep Beek Delivery op (121.825) d.m.v. een proefoproep. Deel mee dat uw 'alternate' Ameland is i.p.v. Hoogeveen. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Bravo departure (1300ft) .
Voor hangar 3 staat u op Beek met de PHHAK (Cessna 182) klaar voor een VFR- vlucht naar Hoogeveen. Roep Beek Delivery op (121.825) d.m.v. een proefoproep. Verzoek voor de start om een “360 turn” boven het punt Sierra te mogen maken. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Bravo departure (1300ft).
U staat op het Alfa apron (voor de toren) op Beek geparkeerd met de PHSBU (Piper Cherokee). U wilt VFR naar Rotterdam. Roep Beek Delivery op (121.825) d.m.v. een proefoproep. Geef tevens door dat u 2 personen aan boord heeft i.p.v. 4. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Bravo departure (1300ft) .
U staat voor de toren geparkeerd op Eelde. U wilt VFR naar Schiphol. U vliegt met de PHPIP (Piper Cherokee). Roep Eelde Delivery op (121.700) d.m.v. een proefoproep. Geef tevens door dat uw endurance 5 uur is i.p.v. 6 uur. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Uniform - (1000ft) of X-Ray departure(1000ft).
Met de PHDZE(Piper Comanche) staat u voor de KLS-hangar geparkeerd op Eelde. Uwilt VFR naar Rotterdam. Roep Eelde Delivery op (121.700) d.m.v. een proefoproep. Geef tevens door dat uw estimated elapsed time van Eelde naar Rotterdam 55 minuten is i.p.v. 1 uur en 5 minuten. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Uniform - (1000ft) of X-Ray departure (1000ft) .
Op Eelde staat u voor het restaurant geparkeerd met de PHENC (Robin). U bent gereed voor een VFR-vlucht naar Brussel. Roep Eelde Delivery op (121.700) d.m.v. een proefoproep. Geef tevens door dat uw true airspeed 100 kt zal zijn i.p.v. 120 kt. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Uniform -(1000ft) of X-Ray departure (1000ft).
U bent met de PHAFJ (Socato) gereed voor uw VFR-vlucht. U staat geparkeerd voor de toren op Eelde en wilt VFR naar Seppe. Roep Eelde Delivery op (121.700) d.m.v. een proefoproep. Geef tevens door dat u 2 personen aan boord heeft i.p.v. 1. Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Uniform - (1000ft) of X-Ray departure (1000ft) .
U bent van plan een vlucht te gaan maken vanaf De Kooy naar Rotterdam. U staat geparkeerd voor de toren met de PHLUI (Cessna 172). Roep De Kooy Ground Ground op (121.725) d.m.v. een proefoproep. Vraag aan of u via de vertrekroute “Echo” de CTR mag verlaten. (De Kooy heeft geen ATIS). Activeer de transponder op code 7000 voor uw verzoek om te mogen taxiën.
Verwacht een Echo departure (1000ft)