Regelgeving en luchtruim

De onbemande luchtvaart valt onder uitgebreide wet- en regelgeving. Een deel daarvan is specifiek gericht op het werken met drones, terwijl andere regels verwijzen naar de wetgeving voor de bemande luchtvaart. Het geheel aan regels is vrij complex en soms verwarrend. Je moet het echter bestuderen zodat je precies weet wanneer, waar en hoe je veilig kunt werken met een drone.

Inleiding

De onbemande luchtvaart valt onder uitgebreide wet- en regelgeving. Een deel daarvan is specifiek gericht op het werken met drones, terwijl andere regels verwijzen naar de wetgeving voor de bemande luchtvaart. Het geheel aan regels is vrij complex en soms verwarrend. Je moet het echter bestuderen zodat je precies weet wanneer, waar en hoe je veilig kunt werken met een drone.

Vlieg je hobbymatig met een kleine drone, dan is de dronepiloot ook de drone-operator. Bij professionele vluchten, waarbij er een dronepiloot wordt ingehuurd door een bedrijf dat de drone vliegklus heeft aangenomen, wordt het bedrijf de drone-operator genoemd en diegene die de drone vliegt de piloot. Officieel heet deze dan de Piloot op Afstand (Remote Pilot). Veel zaken worden dus anders benoemd, afhankelijk van het soort dronevlucht. Dat verschil zit hem meestal in het hobbymatig of professioneel vliegen met drones. De taal is ook anders binnen een professionele drone-operatie. Zoals eerder aangegeven, is er echter geen verschil in EASA drone-regels voor deze twee verschillende manieren van vliegen. Hoe iemand die met een drone vliegt genoemd wordt, is dus afhankelijk van de aard en het niveau van de vlucht én welke taal er gebruikt wordt. Deze termen zijn allemaal goed:

• dronepiloot

• piloot op afstand

• drone-operator

• remote pilot

Dan zijn er nog de mensen die betrokken zijn bij de dronevlucht. Je zal veel gemak en een sterke vermindering van risico’s ervaren als je iemand inzet die het luchtruim waarbinnen je gaat vliegen en de ruimte rondom de opstijg- en landingsplaats voor je in de gaten houdt.

Maar ook verder weg is informatie die van belang kan zijn terwijl jij je focust op de drone en dat ene shot wat je wilt maken. Denk dan aan een naderende traumahelikopter, een zwerm vogels of een donkere onweersbui die jouw kant op drijft. Deze persoon heet de waarnemer of de observer.

Tot slot kan het zijn dat de camera of andere sensor die aan jouw drone is bevestigd apart bediend kan worden. Dit zijn dan meestal de wat duurdere systemen waarbij de camera door een tweede zender bediend kan worden. Iemand die de camera bedient noemen we de camera-operator. Wat onder je drone vastzit maar niet tot de drone zelf behoort noemen we de payload (vracht). Dat is doorgaans dus een camera maar kan eigenlijk van alles zijn.

Voor camera-operator en payload zijn geen Nederlandse woorden gangbaar. Je zou kunnen zeggen dat deze twee termen Nederlandse termen zijn geworden. Dus:

• waarnemer / observer

• cameraman / -vrouw / camera-operator (gebruiken we ook in het Nederlands)

• lading / payload (gebruiken we ook in het Nederlands)

Als je wilt vliegen met een drone met een massa (gewicht) van 250 gram of meer, dan heb je een certificaat nodig. In de EASA regelgeving zijn drie hoofdcategorieën vastgesteld. De verschillen in categorieën en daaraan verbonden opleidingsvereisten hebben direct te maken met de risico’s die per categorie aan de orde zijn. De drie hoofdcategorieën zijn:

Regelgeving - algemeen

Er is zowel nationale als internationale regelgeving over UA’s en die verandert regelmatig. Verschillende documenten gebruiken verschillende termen en afkortingen voor onbemande luchtvaartuigen:

• Drone - UA Unmanned Aircraft - onbemand luchtvaartuig - drone

• UAS - Unmanned Aircraft System - onbemand luchtvaartuigsysteem (= luchtvaartuig + zender + grondstation, enz.)

• RPA - Remotely Piloted Aircraft - op afstand bestuurd luchtvaartuig

• RPAS - Remotely Piloted Aircraft System - op afstand bestuurd luchtvaartuigsysteem (= luchtvaartuig + zender + grondstation, enz.)

• UAV Unmanned Aerial Vehicle - - onbemand luchtvaartuig (deze term wordt niet meer gebruikt in de huidige regelgeving

Organisaties

Internationale organisatie: ICAO

De International Civil Aviation Organization (ICAO, Internationale Burgerluchtvaart Organisatie) is de belangrijkste bron van regels voor de algemene luchtvaart. Ook EASA, verantwoordelijk voor de Europese regels voor drones, neemt adviezen over van ICAO.

Supranationale organisatie: EASA

Op basis van de ICAO regels maakt EASA regels die gelden binnen alle lidstaten (aangesloten landen) van de Europese Unie. Zo ontstaat er een Europa waarbinnen alle landen gelijke regels hanteren voor het vliegen met drones. LET OP: per land kunnen er uitzonderingen zijn. Ook dienen landen zelf aan te geven waar wel en niet gevlogen mag worden met drones. Controleer dus ALTIJD de lokale droneregels als je in een ander land gaat vliegen dan het land waar je doorgaans vliegt.

Nederland

Op www.dronewijzer.nl staat de lijst van landen en een link naar de website waar je de betreffende regels kan vinden. Deze verschijnt nadat je de dronewijzer hebt gestart op de tweede pagina.

Onder de genoemde basisregels mogen alle dronepiloten vliegen door het gehele EU luchtruim, met in het algemeen dezelfde rechten en plichten. Natuurlijk moet je wel in het bezit zijn van het benodigde certificaat.

National Aviation Authority (NAA) en andere nationale organisaties

Elk land heeft een National Aviation Authority (NAA, vertaald: nationale luchtvaartautoriteit) of een Civil Aviation Authority (CAA, vertaald: burgerluchtvaartautoriteit). Deze stelt regels op gebaseerd op de normen van ICAO of EASA, voor landen binnen de EU.

IL&T

Voor dronepiloten in Nederland is de Inspectie Leefomgeving en Transport (IL&T), onderdeel van de nationale luchtvaartautoriteit, de belangrijkste organisatie. Dit is de inspectiedienst van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hun hoofdtaak is het toezicht houden op de luchtvaartsector en het verzekeren dat alle activiteiten in het Nederlandse luchtruim in overeenstemming met de regels worden uitgevoerd. IL&T verstrekt ook informatie over luchtvaartregels, en op hun website (support) vind je veel nuttige en belangrijke informatie. We raden je aan om deze website regelmatig te bezoeken om te zien of er veranderingen of nieuwe regels zijn.

LVNL

Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) beheert het burgerluchtruim (het Nederlands luchtruim is ingedeeld in een gedeelte voor burgers en een gedeelte voor militairen). LVNL bepaalt en controleert de positie van vliegtuigen in het toegewezen luchtruim met radar en communiceert met de piloten via (een speciale) radio om botsingen te voorkomen. LVNL levert ook informatie en andere ondersteuning aan piloten en andere belanghebbenden. LVNL verzorgt ook de officiële luchtvaartkaarten en belangrijke informatie van, over en voor alle gebruikers in ons luchtruim. Dit helpt piloten om over alle informatie te beschikken die relevant is voor het luchtruim waarin ze vliegen. Ze onderhouden ook een website, AIS the Netherlands, met luchtvaartinformatie (support).

Aeronautical Information Service (AIS) - luchtvaartinformatiedienst

Nederland

In Nederland wordt deze dienst verzorgd door de LVNL. De meeste informatie staat op hun website.