Warum gibt es etwas und nicht nichts?
Gottfried Wilhelm Leibniz (1646 -1716)
Gottfried Wilhelm Leibniz (1646 -1716)
Ieder mens heeft ten diepste een verlangen om te weten wat de allesomvattende Zin van ons leven is, de dragende Grond, het laatste Geheim.
Als je eerlijk op zoek bent naar de zin van het leven, dan vind je hier misschien een antwoord. Misschien ben je er niet dagelijks mee bezig, maar je zult toch wel eens stil staan bij de drie kernvragen van de mens:
Waar kom ik vandaan? Wat is mijn oorsprong?
Wat doe ik hier? Wat is de zin van mijn leven?
Waar ga ik naartoe? Wat is mijn bestemming?
Met andere woorden: Bestaat er één samenhangend Groot Verhaal, waarbinnen ook mijn leven een plaats heeft? Is er ergens een zins-verband te vinden, waarin ik ook een rol speel? Is het leven de moeite waard? Is míjn leven de moeite waard?
Deze website is bedoeld om je zoektocht te ondersteunen. Het bevat mijn eigen puzzelstukjes, die ik zo eerlijk mogelijk verzameld heb. Redelijke argumentatie is voor mij een belangrijk uitgangspunt. Hiermee beweer ik niet dat de rede het enige criterium is, maar het is wel een belangrijke in het intermenselijk verkeer. Een beroep op mijn diepste gevoelens heeft in dit verband minder gewicht dan redelijke argumentatie.
Ik ben bereid om iedere serieuze vraag onder ogen te zien, en om de beschikbare 'evidence' voor iedere stelling kritisch te wegen. Sommige beweringen zijn nu eenmaal beter te onderbouwen dan andere. Ik ben daarom ook voortdurend bezig met het toevoegen en uitbreiden van materiaal. Ik onderschrijf het principe van Socrates: "Volg het bewijs, waar het ook naartoe leidt".
Zeteite komt van het Griekse werkwoord zeteo en betekent: zoeken om te vinden. Een bekend gezegde is: Zoekt en gij zult vinden. Ik ga er vanuit dat op bovengenoemde vragen bevredigende antwoorden te vinden zijn. Afhankelijk van je startpunt zal de weg naar deze antwoorden langer of korter, zwaarder of lichter zijn.
Sommige zoekers zijn van mening dat het onmogelijk is om te vinden. Zij willen een leven lang op zoek blijven en vinden de zoektocht belangrijker dan het vinden. Zoeken zonder doel, zonder verlangen om te vinden lijkt mij een tegenstrijdige en tamelijk zinloze bezigheid. Als je je sleutels kwijt bent, zeg je toch ook niet: "Ik hoop niet dat ik ze vind, want ik vind het zoeken zo leuk!"
Een wezenlijk element van ons bestaan in de wereld is de opvatting die wij daarover hebben, over de wereld en over ons zelf. Dit wereldbeeld kunnen we expliciet onder woorden proberen te brengen. Vaak komt zij slechts impliciet tot uitdrukking, in ons handelen en in ons spreken. Als mensen kunnen we ons echter nooit losmaken uit onze opvattingen en overtuigingen. We kunnen niet zonder wereldbeeld. Ons wereldbeeld bepaalt wat we zinvol, rechtvaardig en goed vinden. Ieder mens draagt dus expliciet/bewust of impliciet/onbewust een wereldbeschouwing met zich mee.
De meeste discussies over zinvragen komen neer op de verschillende opvattingen over de Godsvraag. Om de discussie overzichtelijk te houden, helpt het om je te realiseren dat er slechts drie klassen wereldbeelden zijn:
Er bestaat alleen een universum:
naturalisme
materialisme
fysicalisme
atheïsme
Alleen God bestaat:
pantheïsme
Zowel God als het universum bestaan:
Jodendom
Christendom
Islam
Om je eigen positie te bepalen, geef ik je de volgende vragen:
Hoe zou je de volgende zinnen afmaken?
Als God bestaat, dan....
Als God niet bestaat, dan...
Denk je dat er een bovennatuurlijke werkelijkheid bestaat?
Denk je dat er een God is?
Denk je dat er een leven na dit leven is?
Wil je dat er een bovennatuurlijke werkelijkheid bestaat?
Wil je dat er een God is?
Wil je dat er een leven na dit leven is?
Stel dat er geen sluitend bewijs bestaat voor welk wereldbeeld dan ook,...
... welk wereldbeeld zou je dan willen dat waar was?
... welk wereldbeeld levert je in de praktijk het beste leven op in het hiernumaals resp. hiernamaals?
Na mijn onderzoek heb ik een keuze gemaakt. Ik ben geen agnost (geworden). Mijn overtuiging kan samengevat worden in de volgende logische stappen:
Er zijn betrouwbare kenbronnen om een antwoord te vinden op bovenstaande vragen.
De evidence voor theïsme is groter dan voor atheïsme.
Het christelijk geloof is uniek en waar.
De apostel Paulus sprak tweeduizend jaar geleden tegenover de Grieken in Athene de volgende woorden:
Paulus richtte zich tot de leden van de Areopagus en zei: ‘Atheners, ik heb gezien hoe buitengewoon godsdienstig u in ieder opzicht bent. Want toen ik in de stad rondliep en alles wat u vereert nauwlettend in ogenschouw nam, ontdekte ik ook een altaar met het opschrift: “Aan de onbekende god”. Wat u vereert zonder het te kennen, dat kom ik u verkondigen. De God die de wereld heeft gemaakt en alles wat er leeft, hij die over hemel en aarde heerst, woont niet in door mensenhanden gemaakte tempels. Hij laat zich ook niet bedienen door mensenhanden alsof er nog iets is dat hij nodig heeft, hij die zelf aan iedereen leven en adem en al het andere schenkt. Uit één mens heeft hij de hele mensheid gemaakt, die hij over de hele aarde heeft verspreid; voor elk volk heeft hij een tijdperk vastgesteld en hij heeft de grenzen van hun woongebied bepaald. Het was Gods bedoeling dat ze hem zouden zoeken en hem al tastend zouden kunnen vinden, aangezien hij van niemand van ons ver weg is. Want in hem leven wij, bewegen wij en zijn wij. Of, zoals ook enkele van uw eigen dichters hebben gezegd: “Uit hem komen ook wij voort.” Handelingen der Apostelen 17:22-28
In deze website behandel ik ook de zgn. Godsbewijzen, die strikt genomen geen keiharde bewijzen, maar argumenten zijn. Laat ik hier alvast één eenvoudig argument noemen.
Een schrijver kun je leren kennen uit zijn boeken, ook al heb je hem nog nooit gezien. De namen van kunstenaars en architecten blijven soms nog honderden jaren na hun dood bekend door hun werken. Zo maakt ook God zich bekend via zijn schepping. Als er een schepping is, dan moet er een Schepper zijn. Als er een Big Bang geweest is, dan moet er een Big Banger zijn. Als er absolute wetten zijn, dan moet er een Wetgever zijn. Als de kosmos zin heeft, dan moet er een Zingever zijn.
Of denk je werkelijk dat materie, energie en informatie zomaar uit het niets ontstaan?
Zoals je hiernaast kunt zien is de stof onderverdeeld in vijf hoofdgroepen:
Filosofie van kennis en wetenschap
Kosmologie
Biologie
Antropologie, psychologie en religie
Theologie
Deze indeling is niet absoluut, maar wel praktisch.
De hoofdgroep "Filosofie van kennis en wetenschap" staat niet voor niets vooraan. Over de hierboven gestelde vragen omtrent de oorsprong en bestemming van de mens wordt natuurlijk al sinds mensenheugenis nagedacht. De vragen zijn moeilijk, maar ook belangrijk. Hoe start je zo'n zoektocht naar mogelijke - bij voorkeur betrouwbare - antwoorden? Welk 'gereedschap' staat ons ter beschikking? Wat moeten we meenemen op onze reis? Met andere woorden: kunnen we zomaar op zoek gaan, of dienen we onszelf eerst rekenschap te geven van onze 'methode'? Voordat we uitspraken doen over God en kosmos, is het goed om stil te staan bij hoe we überhaupt komen tot overtuigingen, geloof, theorieën, kennis, e.d.
In "Kosmologie" behandel ik vragen over het ontstaan van het heelal.
In "Biologie" behandel ik vragen over het ontstaan van het leven.
In "Antropologie, psychologie en religie" behandel ik de menselijke/psychologische factoren van religie en moraal.
In "Theologie" behandel ik vragen over god.
Ieder mens heeft vele overtuigingen over allerlei zaken. Vele overtuigingen hangen op een bepaalde manier met elkaar samen. Afhankelijk van de overtuigingen die je al hebt, zul je bepaalde argumenten meer of minder overtuigend vinden. Soms is het nodig om terug te gaan tot meer basale overtuigingen. Het gesprek vindt daar plaats waar de overtuigingen problematisch worden. Maar we hebben dus ook vele overtuigingen die - voor ons - niet problematisch zijn. Die beschouwen we als gegeven. Dat kan bewust of onbewust zo zijn, terecht of ten onrechte.
Maar bedenk ook:
Veel wordt bewezen dat toch in den grond niet waar is, En veel is eeuwig waar, ofschoon ’t bewijs niet daar is.
(P.A. de Génestet, 1829-1861)
We believe more than we can prove, and know more than we can say.
(Michael Polanyi, 1891-1976)
There are only two ways to live your life. One is as though nothing is a miracle. The other is as though everything is a miracle.
(Albert Einstein, 1879-1955)