7.6


एतद्योनीनि भूतानि सर्वाणीत्युपधारय ।

अहं कृत्स्नस्य जगत: प्रभव: प्रलयस्तथा ॥ ६ ॥


etad-yonīni bhūtāni

sarvāṇīty upadhāraya

ahaṁ kṛtsnasya jagataḥ

prabhavaḥ pralayas tathā


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


этат-йонӣни в этих (двух природах) берущие начало; (c, 1.3)

бхӯта̄ни — существа; (c, 1.3)

сарва̄н̣и — все; (c, 1.3)

ити — так; (ав)

упадха̄райа — знай; (лоТ, 2.1) उप_धृ_णिच्{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;उप_धृञ्_णिच्;भ्वादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.1047?type=nich 

ахам — Я; (1.1)

кр̣тснасйа — включающего в себя все; (с, 6.1)

джагатах̣ — мира; (с, 6.1)

прабхавах̣ — источник возникновения; (м, 1.1)

пралайах̣ — разрушение; (м, 1.1)

татха̄ — также (ав)


अन्वय:  anvayaḥ


सर्वाणि भूतानि एतत् योनीनि इति, उपधारय । अहम् कृत्स्नस्य जगतः प्रभवः तथा प्रलयः (अस्मि)।

sarvāṇi bhūtāni etat yonīni iti, upadhāraya | aham kṛtsnasya jagataḥ prabhavaḥ tathā pralayaḥ (asmi)|

Дословный перевод:

Все живые существа берут начало в ней, это знай. Я всего мира источник, также разрушение.


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


anayoḥ prakṛtitvaṃ darśayan svasya taddvārā sṛṣṭyādikāraṇatvamāha etaditi | ete kṣetrakṣetrajñarūpe prakṛtī yonī kāraṇabhūte yeṣāṃ tānyetadyonīni | sthāvarajaṅgamātmakāni sarvāṇi bhūtānītyupadhāraya budhyasva | tatra jaḍā prakṛtirdeharūpeṇa pariṇamate | cetanā tu madaṃśabhūtā bhoktṛtvena deheṣu praviśya svakarmaṇā tāni dhārayati | te ca madīye prakṛtī mattaḥ sambhūte | ato'hameva kṛtsnasya saprakṛtikasya jagataḥ prabhavaḥ | prakarṣeṇa bhavatyasmāditi prabhavaḥ | paraṃ kāraṇamahamityarthaḥ | tathā pralīyate'neneti pralayaḥ | saṃhartāpyahamevetyarthaḥ ||6|| 


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||7.6|| etadyonīni ete parāpare kṣetrakṣetrajñalakṣaṇe prakṛtī yoniḥ yeṣāṃ bhūtānāṃ tāni etadyonīni bhūtāni sarvāṇi iti evam upadhāraya jānīhi| yasmāt mama prakṛtī yoniḥ kāraṇaṃ sarvabhūtānām ataḥ ahaṃ kṛtsnasya samastasya jagataḥ prabhavaḥ utpattiḥ pralayaḥ vināśaḥ tathā| prakṛtidvayadvāreṇa ahaṃ sarvajñaḥ īśvaraḥ jagataḥ kāraṇamityarthaḥ||yataḥ tasmāt


Перевод


В этих двух природах берут начало все сотворенные существа. Знай же, что Я начало и конец всего в этом мире, который представляет собой соединение материи и духа.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика