5.4
सांख्ययोगौ पृथग्बाला: प्रवदन्ति न पण्डिता: ।
एकमप्यास्थित: सम्यगुभयोर्विन्दते फलम् ॥ ४ ॥
sāṅkhya-yogau pṛthag bālāḥ
pravadanti na paṇḍitāḥ
ekam apy āsthitaḥ samyag
ubhayor vindate phalam
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
са̄н̇кхйа-йогау — санкхйи (саннйасы) и карма-йоги; (м, 2.1)
пр̣тхак — различно; (ав)
ба̄ла̄х̣ — неразумные; (м, 1.3)
праваданти — говорят; (лаТ, 1.3) प्र_वद्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;प्र_वदँ;भ्वादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.1164?type=ting
на — не; (ав)
пан̣д̣ита̄х̣ — сведущие; (м, 1.3)
экам — к одному; (м, 2.1)
апи — даже; (ав)
а̄стхитах̣ — пришедший; (м, 1.1)
самйак — полностью; (ав)
убхайох̣ — обоих; (м, 6.2)
виндате — обретает; (лаТ, 1.1) विद्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;विदॢँ;तुदादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/06.0168?type=ting
пхалам — результат (с, 2.1)
अन्वय: anvayaḥ
बालाः साङ्ख्य-योगौ पृथक् प्रवदन्ति, पण्डिताः न। एकम् अपि सम्यक् आस्थितः उभयोः फलम् विन्दते
bālāḥ sāṅkhya-yogau pṛthak pravadanti, paṇḍitāḥ na। ekam api samyak āsthitaḥ ubhayoḥ phalam vindate
Дословный перевод:
Неразумные люди санкхью и йогу различными говорят, мудрецы – нет.
В одном [пути] даже полностью утвердившийся, обоих результат обретает.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
yasmādevamaṅgapradhānatvenobhayoravasthābhedena kramasamuccayaḥ | ato vikalpamaṅgīkṛtyobhayoḥ kaḥ śreṣṭha iti praśno'jñānināmevocitaḥ | na vivekināmityāha sāṅkhyayogāviti | sāṅkhyaśabdena jñānaniṣṭhāvācinā tadaṅgaṃ saṃnyāsaṃ lakṣayati | saṃnyāsakarmayogau ekaphalau santau pṛthaksvatantrāviti bālā ajñā eva pravadanti na tu paṇḍitāḥ | tatra hetuḥ anayorekamapysamyagāsthita āśritavānubhayorapi phalamāpnoti | tathā hi karmayogaṃ samyaganutiṣṭhan śuddhacittaḥ san jñānadvārā yadubhayoḥ phalaṃ kaivalyaṃ tadvindati | saṃnyāsaṃ samyag āsthito'pi pūrvamanuṣṭhitasya karmayogasyāpi paramparayā jñānadvārā yadubhayoḥ phalaṃ kaivalyaṃ tadvindatīti na pṛthakphalatvamanayorityarthaḥ ||4||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||5.4|| sāṃkhyayogau pṛthak viruddhabhinnaphalau bālāḥ pravadanti na paṇḍitāḥ| paṇḍitāstu jñānina ekaṃ phalam aviruddham icchanti| katham ekamapi sāṃkhyayogayoḥ samyak āsthitaḥ samyaganuṣṭhitavān ityarthaḥ ubhayoḥ vindate phalam| ubhayoḥ tadeva hi niḥśreyasaṃ phalam ataḥ na phale virodhaḥ asti||nanu saṃnyāsakarmayogaśabdena prastutya sāṃkhyayogayoḥ phalaikatvaṃ katham iha aprakṛtaṃ bravīti naiṣa doṣaḥ yadyapi arjunenasaṃnyāsaṃ karmayogaṃ ca kevalam abhipretya praśnaḥ kṛtaḥ bhagavāṃstu tadaparityāgenaiva svābhipretaṃ ca viśeṣaṃ saṃyojya śabdāntaravācyatayā prativacanaṃ dadau sāṃkhyayogau iti| tau eva saṃnyāsakarmayogau jñānatadupāyasamabuddhitvādisaṃyuktau sāṃkhyayogaśabdavācyau iti bhagavato matam| ataḥ na aprakṛtaprakriyeti||ekasyāpi samyaganuṣṭhānāt katham ubhayoḥ phalaṃ vindate iti ucyate
Комментарий Баладевы Видьябхушаны
yaḥ śreya etayor ekam iti tvad-vākyaṁ ca na ghaṭata ity āha, sāṅkhyeti. jñāna-yoga-karma-yogau phala-bhedāt pṛthag bhūtāv iti bālāḥ pravadanti, na tu paṇḍt āḥ. ata eva ekam ity-ādi-phalam ātmāvaloka-lakṣaṇam.
Перевод
Только невежды могут говорить, что преданное служение [карма-йога] отлично от аналитического изучения материального мира [санкхьи]. Истинно мудрые утверждают, что тот, кто не сворачивая идет одним из этих путей, достигает цели обоих.
Английский перевод Свами Гамбхирананды
5.4 Глупцы, а не ученые, говорят о санкхья (пути Знания) и (карма-) йоге как о разных. Любой, кто правильно прибегает хотя бы к одному (из них), получает результат обоих.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика