16.17
आत्मसम्भाविता: स्तब्धा धनमानमदान्विता: ।
यजन्ते नामयज्ञैस्ते दम्भेनाविधिपूर्वकम् ॥ १७ ॥
ātma-sambhāvitāḥ stabdhā
dhana-māna-madānvitāḥ
yajante nāma-yajñais te
dambhenāvidhi-pūrvakam
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
а̄тма-самбха̄вита̄х̣ — самодовольные; (м, 1.3)
стабдха̄х̣ — наглые; (м, 1.3)
дхана-ма̄на-мада-анвита̄х̣ — богатством и почетом в заблуждении охваченные; (м, 1.3)
йаджанте — совершают жертвоприношения; (лаТ, 1.3) यज्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;यजँ;भ्वादिः}यजँ देवपूजासङ्गतिकरणदानेषु
на̄ма-йаджн̃аих̣ — только по названию жертвоприношениями; (м, 3.3)
те — они;
дамбхена — гордостью; (м, 1.3)
авидхи-пӯрвакам — без всяких правил и предписаний (с, 2.1)
अन्वय: anvayaḥ
आत्म-सम्भाविताः स्तब्धाः धन-मान-मद-अन्विताः, ते दम्भेन अविधि-पूर्वकम् नाम-यज्ञैः यजन्ते ।
ātma-sambhāvitāḥ stabdhāḥ dhana-māna-mada-anvitāḥ, te dambhena avidhi-pūrvakam nāma-yajñaiḥ yajante |
or
[ye] ātma-sambhāvitāḥ (ātmā-ślāghā-parāyaṇāḥ), stabdhāḥ (durvinītāḥ), dhana-māna-madānvitāḥ, te dambhena (svasya dharma-dhvajitā-prakāśa-pūrvakeṇa, na tu śraddhayā ity arthaḥ) nāma-yajñaiḥ (nāma-mātra-prasiddhaye ye yajñāḥ taiḥ) avidhi-pūrvakaṁ (śāstra-vidhim ullaṅghya) yajante.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
yaksya iti ca yasteṣāṃ manoratha uktaḥ sa kevalaṃ dambhāhaṅkārādipradhāna eva na tu sāttvika ityabhiprāyeṇāha ātmeti dvābhyām | ātmanaiva sambhāvitāḥ pūjyatāṃ nītāḥ | na tu sādhubhiḥ kaiścit | ataeva stabdhā anamrāḥ | dhanena yo manomadaśca tābhyāṃ samanvitāḥ santaste | nāmamātreṇa ye yajñāste nāmayajñāḥ | yadvā dīkṣitaḥ somayājītyevamādi nāmamātraprasiddhaye ye yajñāstairyajante | katham | dambhena | na tu śraddhayā | avidhipūrvakaṃ ca yathā bhavati tathā ||17||
Перевод
Самодовольные и дерзкие, ослепленные богатством и гордыней, иногда они, кичась собою, совершают жертвоприношения, но делают это лишь для вида, не следуя никаким правилам.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика