14.1

श्रीभगवानुवाच

परं भूय: प्रवक्ष्यामि ज्ञानानां ज्ञानमुत्तमम् । ‍‍ ॥

यज्ज्ञात्वा मुनय: सर्वे परां सिद्धिमितो गता: ॥ १ ॥

śrī-bhagavān uvāca

paraṁ bhūyaḥ pravakṣyāmi

jñānānāṁ jñānam uttamam

yaj jñātvā munayaḥ sarve

parāṁ siddhim ito gatāḥ

पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов

ш́рӣ-бхагава̄н ува̄ча — Верховный Господь сказал; 

парам — трансцендентное (или другое); (с, 2.1)

бхӯйах̣ — вновь; (ав / с, 2.1)

правакшйа̄ми — возвещу; (лРТ, 3.1) {कर्तरि;लृट्;उ;एक;परस्मैपदी;प्र_वचँ;अदादिः}

джн̃а̄на̄на̄м — знаний; (с, 6.3)

джн̃а̄нам — знание; (с, 2.1)

уттамам — высшее; (с, 2.1)

йат — которое; (с, 2.1)

джн̃а̄тва̄ — познав; (ав)

мунайах̣ — мудрецы; (м, 1.3)

сарве — все; (м, 1.3)

пара̄м — высшее; (ж, 2.1)

сиддхим — совершенство; (ж, 2.1)

итах̣ — отсюда (из этого мира); (ав)

гата̄х̣ — достигшие (м, 1.3)

अन्वय:  anvayaḥ

भूयः परम् ज्ञानानाम् उत्तमम् ज्ञानम् (अहं ते) प्रवक्ष्यामि । सर्वे मुनयः यत् ज्ञात्वा इतः पराम् सिद्धिम् गताः।

bhūyaḥ param jñānānām uttamam jñānam (ahaṃ te) pravakṣyāmi | sarve munayaḥ yat jñātvā itaḥ parām siddhim gatāḥ|

или

śrī-bhagavān uvāca, — jñānānām uttamaṁ (śreṣṭhaṁ) paraṁ (paramātma-viṣayakaṁ) jñānaṁ bhūyaḥ (punaḥ) pravakṣyāmi. yat (jñānaṁ) jñātvā sarve munayaḥ itaḥ (deha-bandhanāt) parāṁ siddhiṁ (mokṣaṁ) gatāḥ (prāptāḥ).

The Subodhinī commentary by Śrīdhara

 puṃprakṛtyoḥ svatantratvaṃ vārayan guṇasaṅgataḥ |
prāhuḥ saṃsāravaicitryaṃ vistareṇa caturdaśe ||

yāvatsañjāyate kiñcitsattvaṃ sthāvarajaṅgamam | kṣetrakṣetrajñasaṃyogāttadviddhi bharatarṣabha || ityuktam | sa ca kṣetrakṣetrajñayoḥ saṃyogo nirīśvarasāṅkhyānāmiva na svātantryeṇa | kintu īśvarecchayiveti kathanapūrvakaṃ kāraṇaṃ guṇasaṅgo'sya sadasadyonijanmasu ityanenoktaṃ sattvādiguṇīkṛtaṃ saṃsāravaicitryaṃ prapañcayiṣyanevambhūtaṃ vakṣyamānamarthaṃ stauti bhagavān paraṃ bhūya iti dvābhyām | paraṃ paramātmaniṣṭham | jñāyate aneneti jñānamupadeśaḥ | tajjñānaṃ bhūyo'pi tubhyaṃ prakarṣeṇa vakṣyāmi
| kathambhūtam | jñānānāṃ tapaḥkarmādiviṣayāṇāṃ madhya uttamam | mokṣahetutvāt | tadevāha yajjñātvā munayo mananaśīlāḥ sarve | ito dehabandhanāt | parāṃ siddhiṃ mokṣam | gatāḥ prāptāḥ ||1||

Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya

।।14.1।। --,परं ज्ञानम् इति व्यवहितेन संबन्धः? भूयः पुनः पूर्वेषु सर्वेष्वध्यायेषु असकृत् उक्तमपि प्रवक्ष्यामि। तच्च परं परवस्तुविषयत्वात्। किं तत् ज्ञानं सर्वेषां ज्ञानानाम् उत्तमम्? उत्तमफलत्वात्। ज्ञानानाम् इति न अमानित्वादीनाम् किं तर्हि यज्ञादिज्ञेयवस्तुविषयाणाम् इति। तानि न मोक्षाय? इदं तु मोक्षाय इति परोत्तमशब्दाभ्यां स्तौति श्रोतृबुद्धिरुच्युत्पादनार्थम्। यत् ज्ञात्वा यत् ज्ञानं ज्ञात्वा प्राप्य मुनयः संन्यासिनः मननशीलाः सर्वे परां सिद्धिं मोक्षाख्याम् इतः अस्मात् देहबन्धनात् ऊर्ध्वं गताः प्राप्ताः।।अस्याश्च सिद्धेः ऐकान्तिकत्वं दर्शयति --, 

Перевод

Верховный Господь сказал: Я вновь возвещу тебе эту высшую мудрость, самое лучшее знание, обретя которое все мудрецы достигали наивысшего совершенства.

व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика