1.46


सञ्जय उवाच

एवमुक्त्वार्जुनः संख्ये रथोपस्थ उपाविशत् ।

विसृज्य सशरं चापं शोकसंविग्न‍मानसः ॥ ४६ ॥ 


sañjaya uvāca

evam uktvārjunaḥ saṅkhye

rathopastha upāviśat

visṛjya sa-śaraṁ cāpaṁ

śoka-saṁvigna-mānasaḥ


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


сан̃джайах̣ ува̄ча — Санджая сказал; (м, 1.1) (лиТ, 1.1)

эвам — так; (ав)

уктва̄ — промолвив; (ав)

арджунах̣ — Арджуна; (м, 1.1)

сан̇кхйе — на поле боя; (м, 7.1)

ратха-упастхе — на сиденье колесницы; (м, 7.1) 

упа̄виш́ат — опустился; (лаГ, 1.1) उप_विश्{कर्तरि;लङ्;प्र;एक;परस्मैपदी;उप_विशँ;तुदादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/06.0160?type=ting 

виср̣джйа — отбросив;  (ав)

са-ш́арам — со стрелами; (м, 2.1)

ча̄пам — лук; (м, 2.1)

ш́ока-сам̇вигна-ма̄насах̣ — тот, чей ум поражен горем; (м, 1.1)


अन्वय:  anvayaḥ


सङ्ख्ये एवम् उक्त्वा अर्जुनः शोक-संविग्न-मानसः चापं सशरं विसृज्य रथोपस्थे उपाविशत्। 

saṅkhye evam uktvā arjunaḥ śoka-saṃvigna-mānasaḥ cāpaṃ saśaraṃ visṛjya rathopasthe upāviśat| 


Дословный перевод:

Санджая сказал: На поле битвы так сказав,    Арджуна, чей ум был повержен в отчаяние, лук вместе со стрелами отбросив,    на сиденье колесницы сел.


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


tataḥ kiṃ vṛttamityapekṣāyāṃ sañjaya uvāca evamuktvetyādi | saṅkhye saṅgrāme rathopasthe rathasyopari upāviśatupaviveśa | śokena saṃvignaṃ prakampitaṃ mānasaṃ cittaṃ yasya saḥ ||46||

iti śrīśrīdharasvāmikṛtāyāṃ bhagavadgītāṭīkāyāṃ subodhinyām arjunaviṣādo nāma prathamo'dhyāyaḥ ||


Prabhupada


Санджая сказал: Промолвив это на поле боя, Арджуна отбросил в сторону лук и стрелы и сел в колеснице, охваченный скорбью.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика