2.4.10.1 पुंलिङ्गे हलन्ताः puṃliṅge halantāḥ  

В этом урокее мы разберем с вами распространенные слова в мужском роде 1м падеже.

Обратите внимание на первую колонку, где дан प्रातिपदिकम् prātipadikam – основа слова. प्रातिपदिकम् prātipadikam отличен от 1го падежа. Именно глядя на प्रातिपदिकम् prātipadikam мы говорим, на какую букву оканчивается слово.

Теперь рассмотрим некоторые паттерны склонения распространенных слов в мужском роде

1.      भगवान् श्रीकृष्णः गीताम् उपदिशति bhagavān śrīkṛṣṇaḥ gītām upadiśati – Господь Кришна Гиту говорит

2.      अहं  श्रीमन्तं ahaṃ śrīmantaṃ _____________________  नमस्करोमि namaskaromi

3.      भक्तः bhaktaḥ ____________________  कृष्णेन सह सर्वदा तिष्ठति kṛṣṇena saha sarvadā tiṣṭhati

4.      पाचकः pācakaḥ __________________ कृष्णाय भोगं ददाति kṛṣṇāya bhogaṃ dadāti

5.      सर्वे sarve ____________________ कृष्णात् प्रसादं स्वीकुर्वन्ति kṛṣṇāt prasādaṃ svīkurvanti

6.      __________________ कृष्णस्य भृत्यः तं सर्वदा मनसि धरति kṛṣṇasya bhṛtyaḥ taṃ sarvadā manasi dharati

7.      गोप्यः gopyaḥ _______________________ कृष्णे प्रेम अनुभवन्ति kṛṣṇe prema anubhavanti

8.      हे कृष्ण he kṛṣṇa _______________________________ ! माम् उपदिश ! mām upadiśa !

1.     लोके देही अस्ति loke dehī asti – в мире живое существо есть (=существует)

2.     अहं ahaṃ ______________ पश्यामि paśyāmi Я (живое существо) вижу

3.     अहं ahaṃ ______________ सह saha सम्भाषणं करोमि sambhāṣaṇaṃ karomi

4.     अहं ahaṃ ______________ धनं ददामि dhanaṃ dadāmi

5.     अहं ahaṃ ______________ ज्ञानं स्वीकरोमि jñānaṃ svīkaromi

6.     अहं ahaṃ ______________ उपदेशं श्रुणोमि upadeśaṃ śruṇomi

7.     मम mama ______________ विश्वासः अस्ति viśvāsaḥ asti

Пропишите те же самые предложения во множественном числе:

1.     लोके देहिनः सन्ति  loke dehinaḥ santi - В мире живые существа есть

2.     अहं ahaṃ ______________ पश्यामि paśyāmi

3.     अहं ahaṃ ______________ सह saha सम्भाषणं करोमि sambhāṣaṇaṃ karomi

4.     अहं ahaṃ ______________ धनं ददामि dhanaṃ dadāmi

5.     अहं ahaṃ ______________ ज्ञानं स्वीकरोमि jñānaṃ svīkaromi

6.     अहं ahaṃ ______________ उपदेशं श्रुणोमि upadeśaṃ śruṇomi

7.     मम mama ______________ विश्वासः अस्ति viśvāsaḥ asti

Глядя на таблицу склонения слова ātman, просклоняйте, пожалуйста, по тому же паттерну слово ब्रह्मन् brahman – 4-ликий Брахма. Пожалуйста, для окончаний используйте ण ṇ вместо न् n

1. राजा वचनमब्रवीत् rājā vacanamabravīt (1.2)

2. तुष्टाः ब्राह्मणाः  तम् राजानं उचुः tuṣṭāḥ brāhmaṇāḥ  tam rājānaṃ ucuḥ  (SB 1.12.15)

3. योगिन कायेन मनसा बुद्ध्या केवलैः इन्द्रियैः अपि कर्म कुर्वन्ति yogina kāyena manasā buddhyā kevalaiḥ indriyaiḥ api karma kurvanti (5.11)

4. यः योगी सुखं वा दु:खं वा समं पश्यति, सः योगी परमः yaḥ yogī sukhaṃ vā du:khaṃ vā samaṃ paśyati, saḥ yogī paramaḥ (6.32)

5. यः कामान् प्रजहाति , आत्मनि एव आत्मना तुष्टः , सः स्थितप्रज्ञः yaḥ kāmān prajahāti , ātmani eva ātmanā tuṣṭaḥ , saḥ sthitaprajñaḥ (2.55)

6. महाबाहो ! आत्मना आत्मानम् संस्तभ्य, कामरूपं शत्रुं जहि mahābāho ! ātmanā ātmānam saṃstabhya, kāmarūpaṃ śatruṃ jahi (3.43)

7. ज्ञानी ध्यानेन आत्मानम् आत्मना अत्मनि पश्यन्ति jñānī dhyānena ātmānam ātmanā atmani paśyanti (13.25)

8. धीमन् ! हरेः शुभाःअवतार-कथाः आख्याहि dhīman ! hareḥ śubhāḥavatāra-kathāḥ ākhyāhi (SB 1.1.18)

9. धीमता द्रुपदपुत्रेण महतीं चमूं व्यूढां पश्य dhīmatā drupadaputreṇa mahatīṃ camūṃ vyūḍhāṃ paśya (1.3)

10. विद्वान् कर्मणि असक्तः कर्म कुर्यात्  vidvān karmaṇi asaktaḥ karma kuryāt (3.25)

11. अविद्वांसः कर्मणि सक्ताः कर्म कुर्वन्ति avidvāṃsaḥ karmaṇi saktāḥ karma kurvanti (3.25)